Η αλήθεια για τον Ξαβέριο Στέλλα (Ακτή Ξαβερίου)



του Στέφανου Μίλεση


Οι πληροφορίες (κυρίως προφορικές) που υπήρχαν για χρόνια από παλαιότερους ερευνητές ή απλά μεγαλύτερους σε ηλικία Πειραιώτες μιλούσαν για μια ταβέρνα ενός Ιταλού με όνομα Ξαβέριο Στέλλα που υπήρχε στην περιοχή και που εξ΄ αιτίας της έλαβε το όνομα όλη η περιοχή.  Μάλιστα η εκδοχή αυτή κυκλοφορούσε ευρέως σε όλο το διαδίκτυο αλλά και σε σχετικά βιβλία εξειδικευμένα στα περί ονομασίας οδών, πλατειών, ακτών κ.λ.π.

Η έρευνα ξεκινά:

Επειδή δεν έβρισκα στα αρχεία εφημερίδων τίποτα που να με διαφωτίζει, ούτε σε κάποιο από τα βιβλία στα οποία έχω πρόσβαση και λαμβάνω συνήθως πληροφορίες, αναγκάστηκα να ξεκινήσω κάπως περίεργα την έρευνα ψάχνοντας να βρω το μνήμα του πρώτου εποικιστή και το οποίο τελικώς βρήκα. 

Με έκπληξη όμως διαπίστωσα ότι δεν επρόκειτο περί ενός απλού μνήματος αλλά περί οικογενειακού. Σεβόμενος λοιπόν τους απογόνους της οικογενείας (τα ονόματα των οποίων επίσης αναγράφονται επ΄ αυτού) δείχνω μόνο την κορυφή του μνήματος.


 Το μνήμα είναι τοποθετημένο κοντά στην "καθολική" περιοχή γεγονός που ενισχύει (ίσως) την εκδοχή της ιταλικής καταγωγής του Ξαβερίου Στέλλα.

Η καθολική εκκλησία κοντά στα μνήματα των καθολικών χριστιανών

 Από εφημερίδες εποχής μέχρι η μόνη αναφορά που υπήρχε για την περιοχή ήταν για ναυπηγεία και ταρσανάδες. Μάλιστα επειδή στην περιοχή υπήρχαν τόσα πολλά σκάφη στην θάλασσα που περίμεναν να μπουν σε ταρσανάδες προς επισκευή, αναγκάστηκε η αρχή του λιμένα να εκδώσει και διαταγή έξωσης όλων των ναυπηγικών μονάδων σε αυτή την πλευρά του λιμανιού προκειμένου να αποσυμφορήσει το λιμάνι του Πειραιά το οποίο έφτασε να έχει κυκλοφοριακό πρόβλημα. Η μόνη αναφορά για ταβέρνα στην περιοχή είναι αυτή:


Ένας πνιγμός 14χρονου στην περιοχή στις αρχές του 20ου αιώνα γίνεται αιτία αναφοράς ενός οινομαγειρείου "Μουστάκα" στην περιοχή που ήδη όμως αναφέρεται ως ακτήν Ξαβερίου.  

Επίσης ακόμα παλαιότερα δημοσιεύματα (του 1880) ονομάζουν ήδη την περιοχή ως Ξαβερίου. Πλήθος δημοσιευμάτων του 1895 χρησιμοποιεί την έκφραση "αν θες να φτιάξεις το πέραμα πήγαινε στου Ξαβέριου".  Πέραμα είναι είδος ξύλινου σκαριού. 

Το πήγαινε "στου Ξαβέριου" ή "έξω από του Ξαβέριου" όπως είναι διατυπωμένη η έκφραση σαφώς δεν εννοεί "στην ακτήν Ξαβερίου" αλλά κάποιο σημείο γνωστό ως του Ξαβέριου. Και επειδή η περιοχή έχει μόνο ταρσανάδες τι άλλο να υποθέσουμε ότι μιλάμε για τον "ταρσανά του Ξαβέριου".  

Ώσπου ξαφνικά η κυρία Έλενα Βλάχου-Overholser, στέλνει ένα mail στο περιοδικό Athens Voice στον Δημοσιογράφο Δημήτρη Φύσσα και αναφέρει τα εξής καταπληκτικά πράγματα:

" Ο Ξαβέριος Στέλλας ήταν Ιταλός (Saverio Stella). Γεννήθηκε στο Trani της Απουλίας (καμιά 50αριά χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Bari) το 1836 και σε ηλικία 20-22 ετών εγκαταστάθηκε στον Πειραιά, όπου και ανέπτυξε δραστηριότητα ως προμηθευτής πλοίων. Το οικόπεδο στο οποίο έχτισε το σπίτι του συνόρευε αργότερα με την βιομηχανία κονιάκ του Καμπά και με ένα οικόπεδο ιδιοκτησίας του εφοπλιστή Λαιμού, κοντά στο Βασιλικό Περίπτερο. Το κάτω μέρος των σπιτιών της οικογενείας (το δεύτερο σπίτι το έχτισε ο μεγαλύτερο γιός του ο Nicola Stella) είχε μαγαζιά. Ένα από αυτά ήταν όντως ταβέρνα, την οποία διαχειριζόταν στο πρώτο ήμισυ του 20ου αιώνα ο Στέλιος Σαριδάκης. Υπάρχουν ακόμα κάποιοι απόγονοι του Ξαβέριου Στέλλα στην Ελλάδα, ένας από τους οποίους είμαι και εγώ. Φιλικά Έλενα Βλάχου-Overholser". 

Επειδή η ζωή πολλές φορές ξεπερνά την φαντασία. Η ταβέρνα δημιουργήθηκε από τον γιο του Ξαβέριου τον Νικόλαο Στέλλα. Όμως η περιοχή προϋπήρχε ως Ξαβέριου από τον πατέρα του και την παράκτια δραστηριότητα που είχε ανέπτυξε στην περιοχή. 

2 σχόλια:

Unknown είπε...

Ο Ξαβέριος Στέλλας αναφέρεται σε άρθρο το 1900 ως επιζών από το ναυάγιο του α/π Σαρκιέ. Εκεί αναφέρεται ως "ο γενναίος πρώην πλοίαρχος του "Σαμπιέρου""

Stefanos Milesis είπε...

Πραγματικά είναι έτσι όπως τα λέτε. Σε ολόκληρο άρθρο εφημερίδας περιγράφεται ο Ξαβέριος με την ιδιότητα του Πλοιάρχου! Το έχω δει και είναι εντυπωσιακό σε πόσες διαφορετικές επιχειρήσεις είχε εμπλακεί.

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"