Πειραιάς όπως Ναύπλιο

Το Μνημείο του Νικηταρά στο Ναύπλιο



Γράφει ο Στέφανος Μίλεσης

Το Ναύπλιο είναι ένα Δήμος που διατηρεί άσβεστη στην μνήμη των κατοίκων και των επισκεπτών, την ιστορία της πόλης. Ένας απλός περίπατος στους δρόμους του Ναυπλίου λειτουργεί σαν περιήγηση στον χρόνο, αφού το Ναύπλιο από μόνο του λειτουργεί σαν διαδραστικό μουσείο. 

Κι αυτό συμβαίνει κυρίως γιατί επιγραφές ενσωματωμένες μέσα στο αστικό περιβάλλον πληροφορούν διαρκώς τον περιπατητή για την ιστορία. Ποιος έζησε και ποιος πέθανε, ποιος φιλέλληνας, ποιο περιστατικό ή γεγονός και πότε συνέβει, μια διαρκής πληροφόρηση ξετυλίγεται μπροστά σου, μετατρέποντας μια απλή περιήγηση ή έναν απογευματινό περίπατο σε ένα ταξίδι στην ιστορία. Αυτή είναι αξία μια απλής επιγραφής. Η θύμηση ενός γεγονότος που συνέβει κάποτε σε έναν συγκεκριμένο τόπο η οποία πρέπει και αξίζει να διατηρηθεί. Τα επιγραφικά κείμενα αποτελούν και αυτά μια μορφή ιστορίας αφού αποτελούν σημαντικά τεκμήρια, μαρτυρίες  που αν δεν υπήρχαν η σκόνη της ιστορίας θα κάλυπτε τα πάντα. 

Το Γυμνάσιο Θηλέων Ναυπλίου το 1979 τοποθέτησε αυτή την μαρμάρινη επιγραφή στο σπίτι του Ποιητή Στέφανου Δάφνη
    
Η διατήρηση αυτής της μνήμης στο Ναύπλιο είναι διαρκής. Δεν έγινε άπαξ, δηλαδή μια και μόνη φορά αλλά συμπληρώνεται συνεχώς στον ρου της ιστορίας. Εσχάτως για παράδειγμα ο Δήμος Ναυπλιέων, παρενέβη στην διαδικασία αγοράς κτηρίου που στεγάζονταν το φαρμακείο του Βονιφάτιου Βοναφίν και σε μια κατεπείγουσα συνεδρίαση το Δημοτικό Συμβούλιο, αποφάσισε την εξαγορά του διατηρητέου ιστορικού κτηρίου  προκειμένου να διασώσει το πρώτο Φαρμακείο αλλά και το σημείο που ταριχεύτηκε ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας. 


Η διατήρηση της μνήμης της πόλεως δεν αποτελεί βεβαίως μόνο αντικείμενο της εκάστοτε δημοτικής αρχής, αλλά και μέριμνα των κατοίκων της πόλης που γνωρίζουν την σημασία της ιστορίας και την διατήρηση μνήμης για οποιονδήποτε τομέα πολιτικό, πολιτιστικό, στρατιωτικό ή καλλιτεχνικό.

Ιδιώτες ή επαγγελματίες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα στο Ναύπλιο έχουν καταλάβει την αξία της δημόσιας καταγραφής ή μαρτυρίας στον Δημόσιο χώρο. 


Επισκεπτόμενος κάποιος το Ναύπλιο, σκέφτεται τις χαμένες ευκαιρίες του Πειραιά. Η πόλη που από το 1835 δημιούργησε το οικονομικό θαύμα και έγινε το πρώτο λιμάνι της χώρας και της Μεσογείου, με τον υψηλότερο ποτέ δείκτη οικονομικής ανάπτυξης, που πάνω της σήκωσε την ανάπτυξη ενός ολόκληρου λαού, στερείται παντελώς σήμερα την παραμικρότερη ένδειξη δημόσιας τεκμηρίωσης αυτής της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η Σχολή Ευελπίδων (η πρώτη Σχολή) στο Ναύπλιο λειτούργησε για έξι χρόνια. Η διατήρηση της μνήμης στο Ναύπλιο θεωρείται επιτακτική ανάγκη. Οι επιγραφές συμβάλουν σε αυτό με τον μέγιστο δυνατόν τρόπο.


  

Στον Πειραιά η ίδια σχολή λειτούργησε για 57 χρόνια (διάβασε παλαιότερο αφιέρωμα εδώ). Δηλαδή 51 χρόνια παραπάνω από το Ναύπλιο. Και στον χώρο που έδρευε η Σχολή (έναντι του Παλαιού Ταχυδρομείου), υπάρχει η παρακάτω επιγραφή. 


Επίσης το Ναύπλιο έχει τιμήσει με κάθε τρόπο τον αγωνιστή της Επανάστασης Νικηταρά ο οποίος πέθανε πάμπτωχος στον Πειραιά (παλαιότερο αφιέρωμα εδώ) αφού προηγουμένως αυτός ο ήρωας αναγκάστηκε να γίνει επαίτης κοντά στο ναό της Ευαγγελίστριας. Φυσικά η μνήμη του Νικηταρά τιμάται αντάξια μόνο στην πόλη του Ναυπλίου.



Στίχοι του Κωστή Παλαμά αφιερωμένοι στον Νικηταρά


Φυσικά δεν είναι μόνο η περίπτωση της Σχολής Ευελπίδων ή του Νικηταρά που η περίπτωσή τους στον Πειραιά προκαλεί θλίψη. Ουδεμία δημόσια επιγραφή στην πόλη μας υπάρχει για τους Πρώτους Σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες Κολύμβησης (Λιμένα Ζέας) ή το κτήριο της Κομαντατούρ που στην κατοχή πλήθος αγωνιστών άφησαν την τελευταία τους πνοή (Σκουζέ και Φίλωνος), ουδεμία επιγραφή για το σπίτι που γεννήθηκαν ή έζησαν επιφανείς Πειραιώτες, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, του πνεύματος και της ιδέας. Στον Πειραιά δεν γεννήθηκε ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ, ο Μάριος Πλωρίτης, ο Σίδνεϋ Μέρλιν, ο Ιάκωβος Δραγάτσης, ο Δημήτρης Ροντήρης, η Δέσπω Διαμαντίδου και τόσοι άλλοι; 

Η μεταχείριση των λιγοστών επιγραφών που έχουμε στον Πειραιά είναι εμφανής

Η ύπαρξη του τροπαίου της Πλατείας Αλεξάνδρας θα μπορούσε να συνδυαστεί με αναφορά στην Τέλεση των Πρώτων Σύγχρονων Αγώνων Κολύμβησης στον Πειραιά το 1896. Αντί αυτού, ουδεμία αναφορά υπάρχει
Το έργο "Ποντοπόρος Έφηβος" του Κώστα Βαλσάμη στερείται εδώ και χρόνια της μαρμάρινης βάσης του

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"