Ο "Πειραιώτης" Γιώργος Καστριώτης, ο Κένεντι και η Σοφία Σλήμαν.

Το έργο "Νεότης" του γλύπτη Γεωργίου Καστριώτη όπως τοποθετήθηκε στον προαύλιο χώρο της Δημοτικής Πινακοθήκης Πειραιά σε βάση δημιούργημα του Μάριου Αγγελόπουλου.

Του Στέφανου Μίλεση

Στις 14 Φεβρουαρίου του 1990 ένα από τα γλυπτά του Γιώργου Καστριώτη (1899-1969), που έφερε την ονομασία "Νεότης", τοποθετείται στον πεζόδρομο του Αγίου Κωνσταντίνου (δίπλα στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά). Αντιδήμαρχος πολιτισμού τότε ήταν ο Βουτσινάς και Δήμαρχος Πειραιώς ο Γ. Στρατηγός. Φέρει τον κωδικό 586 της Δημοτικής Πινακοθήκης Πειραιά αν και στην πινακίδα του γίνεται λόγος για Δημοτική Γλυπτοθήκη. 

Το γλυπτό αυτό τοποθετήθηκε εσχάτως στον περίβολο της Δημοτικής Πινακοθήκης Πειραιά (δίπλα στην είσοδο του Τηλεγραφείου - Τηλεφωνείου επί της Καραολή και Δημητρίου) λόγω των διενεργούμενων έργων στο προαναφερόμενο σημείο. 

   
Μετά τον θάνατο του γλύπτη η χήρα Μαίρη Καστριώτη, μαζί με άλλα έργα του, το 1974 τα δώρισε στον Δήμο Πειραιά, με προοπτική να δημιουργηθεί αίθουσα "Γ. Καστριώτη" στο νέο Δημαρχείο που σχεδιάζονταν τότε να γίνει. Τελικώς αίθουσα "Καστριώτη" με έργα του, δημιουργήθηκε στην Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά.

Διάσημα από τα ογδόντα συνολικά γλυπτά του Γεωργίου Καστριώτη που φιλοξενούνται στην Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, είναι η προτομή του μέντορά του στην γλυπτική Γάλλου Αντουάν Μπουρντέλ (φιλοτεχνημένη το 1929), η προτομή της Σοφίας Σλήμαν (1933) και η προτομή του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου (1939). Έργα του ιδίου επίσης βρίσκονται στην Εθνική Γλυπτοθήκη αλλά και στην Βιβλιοθήκη Τζων Κένεντι της Μασσαχουσέτης.

Ο Καστριώτης και ο Κένεντι:

Ο Καστριώτης βάζει την τελική πινελιά στο πρόπλασμα της προτομής του Κένεντι
 Τον Απρίλιο του 1964 ο Γιώργος Καστριώτης παρουσιάζει στον Αμερικανό Πρεσβευτή στην Ελλάδα Χένρυ Λαμπουΐς και στην σύζυγό του, μια προτομή σε φυσικό μέγεθος του προσφάτως τότε δολοφονημένου Τζων Κένεντι. Η παρουσίαση της προτομής έγινε προς τον Αμερικανό Πρεσβευτή, προκειμένου αυτός να την παραδώσει στην Ζακλίν (Jacqueline) Κένεντι. Ο Καστριώτης χωρίς να έχει μπροστά του τον Αμερικανό Πρόεδρο, εργάσθηκε με βάση τις φωτογραφίες που είχε στην διάθεσή του (κυρίως από εφημερίδες και περιοδικά) πετυχαίνοντας τέλεια ομοιότητα του έργου του προς τον δολοφονημένο Αμερικανό Πρόεδρο. Το έργο αυτό φιλοτεχνήθηκε από ειδικό μείγμα γυαλιού και τσιμέντου. Στην βάση του το έργο φέρει την χάραξη "Μακάριοι οι ειρηνοποιοί ότι αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται". 

Η προτομή του Κένεντι βρίσκεται σήμερα στην βιβλιοθήκη Τ. Κένεντι στο Καίμπριτζ της Μασσαχουσσέτης καθώς και ένα αντίγραφο αυτής στην Ελληναμερικανική Ένωση. 

Αριστερά ο Αμερικανός Πρεσβευτής Χένρι Λαμπουΐς στον οποίο ο Γ. Καστριώτης παρουσίασε την προτομή του Κένεντι. O Λαμπουΐς είχε προσωπική γνωριμία με τον Κένεντι. Όταν ο Καστριώτης του παρουσίασε την προτομή του Αμερικανού Προέδρου ο Λαμπουΐς αδυνατούσε να πιστέψει ότι η φιλοτέχνηση έγινε από φωτογραφίες περιοδικών! 

Ο Καστριώτης και η Σοφία Σλήμαν:

Ο Καστριώτης κατάγονταν από την παλαιά οικογένεια Καστρομένου. Ο παππούς του έλαβε το όνομα αυτό επειδή κατοικούσε κοντά στο κάστρο (στην Ακρόπολη) και έλαβε μέρος σε πολλές μάχες για την απελευθέρωση των Αθηνών. Κόρη του ήταν η Σοφία Καστρομένου, που έγινε γνωστή αργότερα ως Σοφία Σλήμαν! Συνεπώς η Σοφία Σλήμαν - Καστρομένου ήταν θεία του Γιώργου αλλά και νονά του. Ενώ από την πλευρά της μητέρας του προέρχονταν ο Σπύρος Παυλίδης ο ιδρυτής της Σοκολατοποιΐας Παυλίδου.

H Σοφία Σλήμαν είχε ζητήσει το 1926 από τον αγαπημένο της ανιψιό Γ. Καστριώτη, να φιλοτεχνήσει την προτομή της μετά τον θάνατό της. Όταν έφθασε όμως εκείνη η ημέρα η οικογένεια της Σοφίας αποφάσισε να κάνει την προτομή της ο γλύπτης Μιχαήλ Τόμπρος (επειδή είχε φιλοτεχνήσει και την προτομή του συζύγου της Ερρίκου Σλήμαν). Ο Καστριώτης όμως θα εκπληρώσει την επιθυμία της θείας του και το 1933 θα κατασκευάσει μια μπρούτζινη προτομή της Σοφίας η οποία φέρει το διάδημα της Τροίας. Το καταπληκτικό αυτό έργο βρίσκεται στην Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά!

Η προτομή της Σοφίας Σλήμαν φιλοτεχνημένη το 1933. Η Σοφία Σλήμαν φέρει το διάδημα που ανακαλύφθηκε στην Τροία. Υπήρξε η αγαπημένη θεία του γλύπτη Γιώργου Καστριώτη. 

Επίσης στην Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά βρίσκεται και το γύψινο ανάγλυφο της Σοφίας Σλήμαν, πρόπλασμα της προτομής της.
Η Σοφία Σλήμαν σε φωτογραφία φέροντας το διάδημα της Τροίας
Η προτομή της Σοφίας Σλήμαν (Αρχείο: Μαίρη Καστριώτη)

Έργο του Καστριώτη είναι επίσης μια προτομή της Σοφίας Σλήμαν που βρίσκεται στο προαύλιο του νοσοκομείου "Σωτηρία" στο οποίο η Σοφία υπήρξε ιδρύτρια.


Βιογραφικό του Γιώργου Καστριώτη:


Ο Καστριώτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1899, μοναδικός γιος σε μια οικογένεια που είχε τέσσερις κόρες. Ο πατέρας του Αλέξανδρος Καστρομένος πέθανε όταν ήταν πέντε ετών και η οικογένεια μετακόμισε στο Παρίσι. Επειδή είχε κλίση στα μαθηματικά πήγε το 1917 σε Σχολή Μηχανικών στην Λοζάννη, σπουδές που δεν ολοκλήρωσε ποτέ λόγω προβλημάτων υγείας. 


"Ηχώ" - 1948

Παρόλα αυτά το ενδιαφέρον του ήταν μεγάλο για τις εφαρμοσμένες επιστήμες. Ανάμεσα στα έγγραφά του, βρέθηκαν σχεδιαγράμματα με ανακαλύψεις. Όπως ένα ρολόι επαναφορτιζόμενο ηλεκτρικά από την ταλάντωση μιας σφαίρας ή μια υδραυλική εγκατάσταση που προμηθεύει αυτόματα με υγρό, μια δεξαμενή και πολλά άλλα. Μετά την στρατιωτική του θητεία ο Καστριώτης επισκέφθηκε πολλά μέρη στην Ευρώπη και στην Γαλλία γνώρισε τον Émile-Antoine Bourdelle (προτομή του υπάρχει στην Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά) όπου και υπό την καθοδήγησή του έμεινε και εργάσθηκε στο ατελιέ του για δύο χρόνια. 


Η αίθουσα "Γ. Καστριώτη" στην Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά

Το 1928 μετά από αίτημα της μητέρας του επέστρεψε στην Αθήνα. Το 1930 πέρασε στις εξετάσεις της Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών και άρχισε να παρουσιάζει τα έργα του σε εκθέσεις. Τα έτη 1935 και '36 εργάσθηκε ως συντηρητής αρχαιοτήτων στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στο Μουσείο της Ακροπόλεως. 

"Άμμος" - 1948

Ο πόλεμος βρήκε τον Καστριώτη να μένει στο Ψυχικό. Την περίοδο της κατοχής ο Καστριώτης δεν δημιουργούσε καθώς ο θάνατος της μητέρας του το 1943, αλλά και η αδυναμία του εξαιτίας της πείνας τον οδήγησαν στο κατώφλι του θανάτου. Όμως από το 1946 έως το 1966 δημιούργησε 76 γλυπτά και συμμετείχε σε πολλές διεθνείς εκθέσεις. Ο Καστριώτης πέθανε στις 19 Δεκεμβρίου 1969 χωρίς να έχει αναγνωριστεί στην Ελλάδα! Η χήρα Μαίρη Καστριώτη μετά τον θάνατό του, διοργάνωσε πλήθος εκδηλώσεων για το έργο του. Εκείνη είναι που δώρισε και έργα του στο Δημαρχείο Πειραιώς.

Σε ανοικτό χώρο βρίσκονται έργα του στην Πλατεία Σολωμού της Ζακύνθου, "η νεότης" (ομοίου θέματος με αυτό του Πειραιά) στον περίβολο του Πανεπιστημίου Πατρών, σε πλατεία των Καλαβρύτων, η "Σοφία Σλήμαν" (χωρίς διάδημα) στον κήπο "Σωτηρία", ενώ συναντούμε έργο του ακόμα και στην Κύπρο.

Τα Δημόσια Ρολόγια του Πειραιά



Του Στέφανου Μίλεση

Αν και η πόλη του Πειραιά ταυτίστηκε και έγινε γνωστή για το ρολόι που δέσποζε πάνω στο παλιό δημαρχείο της, λίγοι θα έχουν παρατηρήσει, την επιλογή ή προτίμηση που έχει ο Πειραιάς στα δημόσια ρολόγια, που στολίζουν κάθε πλατεία της και κάθε κτήριο, που φιλοδοξεί να παίξει κάποιο ουσιαστικό ρόλο στην λειτουργία της πόλης.

Η πρώτη φορά που έγινε λόγος για δημόσιο ρολόι στην πόλη ήταν για αυτό του τότε Δημάρχου Α. Μουτζόπουλου (το ρολόι του Παλαιού Δημαρχείου), το οποίο τοποθετήθηκε με απαίτηση δική του. Φυσικά επρόκειτο περί αρνητικού λόγου, καθότι οι αντιδράσεις που υπήρξαν ήταν πολλές και αναφέρονταν "στην κενοδοξία του Δημάρχου".  Έκτοτε κύλισε πολύς χρόνος, οι αντιδράσεις ξεχάστηκαν και το τετράπλευρο ρολόι του Α. Μουτζόπουλου έγινε το σύμβολο της πόλης, τόσο που ακόμα και κατεδαφισμένο, συνεχίζει να απεικονίζεται σε γραμματόσημα ή τηλεκάρτες που αναφέρονται στα σύγχρονα σύμβολα μιας πόλης!


Τηλεκάρτα του 1997 με θέμα το "Παλαιό Ρολόι". Στο βάθος αριστερά διακρίνεται ο αντικαταστάτης του, που είναι το Ρολόι γίγας του Σιλό (Σιταποθήκης)

Ένα ακόμα εντυπωσιακό ρολόι είναι το ρολόι γίγας βάρους πέντε τόννων, που είναι τοποθετημένο πάνω στην σιταποθήκη (silo) σε ύψος 50 μέτρων και που ανά μια ώρα ειδοποιεί τους Πειραιώτες με τον γνωστό σκοπό "τα παιδιά του Πειραιά". (Παλαιότερο αφιέρωμα εδώ). Το ρολόι γίγας είναι τετράπλευρο και κυριαρχεί σε όλο το λιμάνι και στα πλοία που εισέρχονται.


Φυσικά και οι εκκλησίες, ως σημαντικά δημόσια κτήρια, φέρουν έναν σεβαστό αριθμό ρολογιών. 
Γιαυτό και ο Μητροπολιτικός Ναός Πειραιώς, η Αγία Τριάδα, διαθέτει τέσσερα ρολόγια προς όλες τις κατευθύνσεις. Τα ρολόγια αυτά δεν προβλέπονταν στην αρχική κατασκευή της εκκλησίας. Στην πρώτη φωτογραφία βλέπουμε λεπτομέρεια από φωτογραφία της δεκαετίας του '60 στην οποία φαίνεται η απουσία ρολογιών.

Η Αγία Τριάδα άνευ ρολογιών
Στο κωδωνοστάσιο της Αγίας Τριάδας έχουν τοποθετηθεί τέσσερα ρολόγια προς όλες τις κατευθύνσεις
Πίσω από το αντίγραφο του Λιονταριού ο Ναός της Ζωοδόχου Πηγής διαθέτει επίσης τέσσερα ρολόγια, που είναι ορατά σε όλες τις πλευρές του προλιμένα. Για να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός το κωδωνοστάσιο βρίσκεται υπό γωνία σε σχέση με την υπόλοιπη εκκλησία.

Ζωοδόχος Πηγή

Ο ναός της Υδραϊκής συνοικίας, ο Άγιος Νικόλαος διαθέτει δύο ρολόγια στην πρόσοψη (έναντι παγόδας Ο.Λ.Π.) και ένα ακόμα προς βορρά (προς την Ακτή Μιαούλη). Νότια προς την οδό Τομπάζη αλλά και ανατολικώς δεν διαθέτει, αλλά η σχεδίαση του Ναού είναι τέτοια, που δημιουργεί την εντύπωση ύπαρξης ρολογιών πανταχόθεν. Συνολικά διαθέτει τρία ρολόγια.


Δύο ρολόγια βρίσκονται στην πρόσοψη του Αγίου Νικολάου

Και ένα τρίτο, με πρόσοψη στην Ακτή Μιαούλη
Στην κορυφή του λόφου της Καστέλλας βρίσκεται η εκκλησία του Προφήτη Ηλία. Διαθέτει επίσης τέσσερα ρολόγια τα οποία είναι και τα πιο ψηλά ρολόγια της πόλης.

Τα τέσσερα ρολόγια της εκκλησίας του Προφήτη Ηλία, είναι τα πιο υψηλά ρολόγια της πόλης
Ρολόγια δεν έχουν μόνο οι εκκλησίες στον Πειραιά, αλλά και οι σταθμοί. Από ένα ρολόι συναντούμε στην κορυφή του κτηρίου του Σταθμού τρένων του Αγίου Διονυσίου καθώς και στον Σταθμό τρένων Πελοποννήσου πάνω από τις πέντε χαρακτηριστικές μακρόστενες καμάρες.

Ο Σταθμός Τρένων Αγίου Διονυσίου

Σταθμός τρένων Πελοποννήσου
Βεβαίως από την απογραφή αυτή δεν θα μπορούσε να απουσιάζει τα ρολόγια στο Πασαλιμάνι, το μέρος στο οποίο σχεδόν όλοι μας κλείναμε τις συναντήσεις μας. Βεβαίως το πρώτο στο οποίο αναφερόμαστε είναι στο γνωστό αβγό (αυγό) από το σχήμα της πλατείας που υπήρχε πριν ακόμα από την κατασκευή του. Λίγοι όμως θα έχουν παρατηρήσει ότι πάνω και πίσω από το ρολόι του Μανούσκου (κατασκευής 1940) δεσπόζει ένα ακόμα ρολόι στην θέση που βρίσκονταν κάποτε ο κινηματογράφος Σπλέντιτ.

Το "αβγό" πριν από την κατασκευή του ρολογιού το 1937
 

Μπροστά το Ρολόι του Μανούσκου (Κατεσκευάσθη εν έτει 1940 επί Δημαρχίας Μ. Μανούσκου). Πάνω από το γνωστό ρολόι δεσπόζει ένα άλλο που λίγοι παρατηρούν πως  βρίσκεται πάνω από τα Carrefour. Συνήθως αυτά τα δύο ρολόγια σπανίως συμφωνούσαν ως προς την ώρα που έδειχναν!

Ρολόγια μέχρι τώρα βρέθηκαν σε σταθμούς, στο λιμάνι, σε εκκλησίες και πλατείες. Ρολόι υπάρχει και σε Τράπεζα. Πρόκειται για το υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας στην διασταύρωση των οδών Εθνικής Αντιστάσεων και Μακράς στοάς, έναντι της Αγίας Τριάδας.


Ρολόι πάνω από την κεντρική είσοδο της Εθνικής Τράπεζας επί της Εθνικής Αντιστάσεως
Και αν αυτά είναι περίπου τα κύρια και πλέον σημαντικά ρολόγια της πόλης να προσθέσουμε στην απογραφή μας και αυτά που δεν διασώθηκαν μέχρι σήμερα! Έτσι εκτός από το ιστορικό παλιό ρολόι που κατεδαφίστηκε, υπήρχε και το τετράπλευρο ρολόι του Ιωάννη Βρυώνη, το οποίο στάθηκε αιτία  να λάβει όνομα όλη η περιοχή.


Το ρολόι του Ιωάννη Βρυώνη που όλοι τον πείραζαν για την ύπαρξή του, αλλά εκείνος τους απαντούσε ότι από αυτό το ρολόι θα μείνει το όνομά του για πάντα, όπως και πραγματικά έγινε
Στην παρούσα καταμέτρηση δεν ελήφθησαν υπόψη ρολόγια που βρίσκονται σε εσωτερικούς χώρους ή σε σταθμούς αναμονής, αποβάθρες τρένων ή σε χώρους αναμονής πλοίων, παρά μόνο όσα βρίσκονται σε εξωτερικούς και δημόσιους χώρους, σημερινή ή του παρελθόντος που η παρουσία τους καταγράφηκε στην ιστορία της πόλης. Εξαίρεση στον κανόνα αυτό θα κάνουμε για το ρολόι του Σταθμού Η.Σ.Α.Π. που αν και εσωτερικά του σταθμού, είναι ένα από τα ρολόγια με ιστορία στον Πειραιά.


Μοναδική εξαίρεση στην καταμέτρηση είναι το ρολόι του Σταθμού Η.Σ.Α.Π. που θεωρείται ιστορικό πλέον ρολόι

Τέλος να αναφέρουμε ότι η μόνη περιοχή στην οποία ο Πειραιάς δεν διαθέτει ρολόι είναι αυτή της Πλατείας Κοραή, εκεί που βρίσκεται και το Δημαρχείο της Πόλης! Περιοχή που συνήθως στις περισσότερες πόλεις θα συναντήσει κάποιος ένα κεντρικό ρολόι. Ωστόσο το πλησιέστερο ρολόι που συναντούσε κανείς στο κέντρο του Πειραιά ήταν ένα διαφήμιση της Zenith στην πρόσοψη καταστήματος επί της Λεωφόρου Βασιλέως Κωνσταντίνου 46 (σημερινή Ηρώων Πολυτεχνείου). 


Το ρολόι ZENITH που θυμόμαστε την δεκαετία του ΄70 επί της Λεωφόρου Βασιλέως Κωνσταντίνου 46 (σημερινή Ηρώων Πολυτεχνείου)
Κλείνοντας στατιστικά και μόνο να αναφέρουμε, ότι σε μια μικρή σχετικά περιοχή (κέντρο Πειραιά) καταμετρώντας όλα τα ρολόγια (που υπήρξαν ιστορικά ή που υπάρχουν σήμερα) όχι ως ανεξάρτητους μηχανισμούς αλλά ως απεικονίσεις ρολογιών (π.χ. ένας μηχανισμός κινεί τέσσερα ρολόγια), απαριθμήσαμε συνολικά 37 Δημόσια ρολόγια 

Πλατεία Καρπάθου 1973 - Στο κέντρο της κυριαρχεί ένα Ρολόι
Τα ρολόγια της Πλατείας Οδησσού αναρτημένα στο κτήριο του ΗΣΑΠ Πειραιώς
Ηλεκτρικό ρολόι υπήρχε τοποθετημένο και στο κέντρο της Πλατείας Κοραή φυσικά!!

Ο Πειραιάς της νιότης του ποιητή Ν. Καββαδία

Ο Νίκος Καββαδίας ζωγραφισμένος απο τον φίλο και συμμαθητή του Γιάννη Τσαρούχη  το 1950

της Νανάς Ιωαννίδου

1910: Γεννήθηκε απο Κεφαλλήνες γονείς στο Nikolski Oussouriski στο Χαρμπίν της Μαντσουρίας από τον Χαρίλαο Καββαδία και την Δωροθέα Αγγελάτου και είχε άλλα τρία αδέλφια.

1914: Επιστροφή στην Άσσο και Αργοστόλι Κεφαλλονιάς, μέσω Υπερσιβηρικού σιδηροδρόμου, Κωνσταντινούπολης - Αθηνών!

1921: Μετακόμιασε στον Πειραιά στην Φρεαττύδα, στην οδό Φραγκιαδών και αργότερα στην οδό Βούλγαρη 118 στην Ζέα.
Εδώ τελείωσε το Δημοτικό, στο σχολείο αδελφών Μπάρδη στην Ζέα. Συμμαθητές του ο Γιάννης Τσαρούχης και ο Παπα-πυρουνάκης.

Η αδελφή του Τζένια μας διηγείται:

"Εκεί στο Δημοτικό, άρχισε να εκδηλώνει κάποια κλίση προς το γράψιμο. Με συνδρομές που πήρε από θείες, θείους και φίλους έβγαλε ένα τετρασέλιδο φυλλάδιο σατιρικό που είχε τίτλο "Σχολικός Σάτυρος" (με ύψιλον από άγνοια βέβαια), όπου σατίριζε τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές του. Το φυλλάδιο αυτό τυπώθηκε σε τυπογραφείο.

Τα καλοκαίρια ταξίδευε με τον πατέρα μας αν και εντεκάχρονος με το επιβατικό πλοίο "Πολικός", όπου εργαζόταν ο πατέρας ως τροφοδότης, με διαδρομή Πειραιά, Θεσσαλονική, Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη. Σε μερικούς μήνες, φτάσανε τα πλήθη της προσφυγιάς από την Μικρασιατική Καταστροφή, εφιάλτης με άπειρη γραφικότητα. Σε πολλούς δρόμους σχηματίζονταν τεράστιες ουρές έξω από τα σπίτια που είχαν την επιγραφή "Περίθαλψη Προσφύγων" για να πάρουν κάποιο χαρτί ή δελτίο που τους έδινε δικαίωμα σε διάφορες παροχές.

Άρχισαν να σχηματίζονται στις ακραίες γειτονιές οικισμοί από ξύλινες παράγκες που στην καθεμιά ζούσαν έξι ή οκτώ άτομα χωρίς αποχέτευση - μια κόλαση.

Ήταν όμως άνθρωποι εργατικοί, πολυμήχανοι. Ο Πειραιάς γέμισε ξαφνικά από πλανόδια καροτσάκια που πουλούσαν διάφορα ανατολίτικα ζαχαρωτά, παγωτά σε χωνάκια και σάμαλι. Ο σαλεπιτζής περνούσε κάθε πρωί διαλαλώντας το εμπόρευμά του από τους δρόμους του Πειραιά. Οι γυναίκες εκπληκτικές σε γενναιότητα και εγκαρτέρηση. Τον πρώτο καιρό λιγόστεψαν τα τρόφιμα - δεν έφτανε το νερό.

Σκοτωμός γινότανε όταν περνούσε το βράδυ ο νερουλάς και κατέβαιναν οι υπηρέτριες από τα ψηλά σπίτια και οι νοικοκυρές από τα χαμηλά για να γεμίσουν τη στάμνα τους με νερό του Πόρου.
Έκκληση έκαναν οι αρχές στα μεγάλα σπίτια να νοικιάσουν ένα δωμάτιο σε πρόσφυγες. Η οικογένεια είχε νοικιάσει ένα σπίτι με έξι δωμάτια, έτσι έδωσαν δωμάτιο σ΄ ένα ζευγάρι μεσήλικων από τον Τσεσμέ, με την ψυχοκόρη τους. Ήταν άγιοι άνθρωποι - βιβλικοί - από αρχοντική οικογένεια. Ζήσαμε αρμονικά μαζί τους δύο ή τρία χρόνια.

Τους αγαπήσαμε και μας αγαπήσαν. Μας μεταφέραν έναν άλλο πολιτισμό και την καρτερία τους.
Τέλεια αντίθεση με τον πρόσφυγα της Τσαρικής Ρωσίας. Αυτός δεν σήκωνε τον ξεπεσμό. Πώς να προσαρμοστεί σ΄ αυτή τη στενεμένη ζωή ο άνθρωπος που έζησε σε μια αστική κοινωνία της αφθονίας, του πλούτου και της αλόγιστης σπατάλης;

Αργότερα μαζί μ΄ έναν άλλο πρόσφυγα πλούσιο επιχειρηματία της Πετρούπολης, ο πατέρας άνοιξε ένα μικρό κατάστημα τροφίμων, κοντά στο Πασαλιμάνι, μ΄ ένα μεγάλο δωμάτιο στο πίσω μέρος. Εκεί μαζεύονταν οι Ρώσοι εμιγκρέδες του Πειραιά - γιατρός Σενιώφ, Ναύαρχος Ρεβελιώτης, Στρατηγός Ρασντερίσιν-, περνούσαν τ΄ απογεύματα πίνοντας βότκα και κάνοντας σχέδια και προγράμματα επιστροφής στην πατρίδα. Ένας τόπος συνάντησης ναυαγών χωρίς σωτηρία...

Απέναντι ακριβώς από το μαγαζί που ήταν κοντά στην Γαλλική Σχολή βρισκόταν και το παλιό γυμναστήριο του Πειραιά, που ανήκε στον Πειραϊκό και εκεί πήγαιναν τ΄ απογεύματα να παίξουν και να γυμναστούν ο Νίκος Καββαδίας και τ΄ αδέλφια του, κάτω από την αυστηρή επίβλεψη του πατέρα.
Στο Γυμναστήριο ο Καββαδίας γνώρισε τον πρωταθλητή της πυγμαχίας Νίκο Μενεξή και πήρε μαζί του μαθήματα. Κι ενώ η κράση του και ο χαρακτήρας του δεν δικαιολογούσαν μια τέτοια επίδοση, αυτός σ΄ όλη του τη ζωή δεν έπαψε ν΄ αγαπάει αυτό το άθλημα. Τ΄ αγόρια πήγαιναν και στο θέατρο Χρυστοστομίδη στη Ζέα, στον Καραγκιόζη, στον κινηματογράφο.

Ευτυχώς το καταφύγιο αυτό των Ρώσων εμιγκρέδων δεν κράτησε πολύ, έκλεισε πάνω στον δεύτερο χρόνο.
Στον Πειραιά ο Καββαδίας και τ΄ αδέλφια του αποφοίτησαν από το Γυμνάσιο της Γαλλικής σχολής Saint Paul. Εκεί είχε συμμαθητή το γιό του Παύλου Νιρβάνα, τον Κώστα Αποστολίδη που του γνώρισε τον πατέρα του.


Στον Πειραιά ο Καββαδίας και τ΄ αδέλφια του αποφοίτησαν από το Γυμνάσιο της Γαλλικής σχολής Saint Paul

Έμενε τότε ο Νιρβάνας σ΄ ένα σπίτι δίπατο αρχοντικό στο Νέο Φάληρο. Ο Καββαδίας πήγαινε συχνά. Ο Νιρβάνας υπήρξε για τον δεκαπεντάχρονο Καββαδία ο πρώτος δάσκαλος.

Του διάβαζε τα ποιήματα που έγραφε - βρίσκεται ανάμεσα στα βιβλία της εποχής εκείνης ένας μικρός τόμος με χρονογραφήματα και με την αφιέρωση: "Στο μικρό μου φίλο Ν. Καββαδία, από εκτίμηση στο νεαρό του τάλαντο".
Συχνά ο ηλικιωμένος συγγραφέας και ο νεαρός ποιητής κάνανε μακρινούς περιπάτους στους ήσυχους δρόμους του ήρεμου προαστίου με τις διάσπαρτες βίλες στο Νέο Φάληρο.
Ένα είδος σιωπηλής λατρείας είχε ο μικρός Καββαδίας για τον πολιτισμένο και σοφό άνθρωπο, που του φέρθηκε σαν ίσος προς ίσο".


"Μαραμπού" - πρώτη έκδοση του 1933

1928: Δημοσιεύει στην ημερήσια εφημερίδα του Πειραιά, τη "Σημαία" το πρώτο του ποίημα ο "Θάνατος της παιδούλας" το υπέγραψε ως Πέτρος Βαλχάλας. Το 1929 πεθαίνει ο πατέρας. Ταξιδεύει, αφήνοντας το ναυτικό γραφείο του Ζωγράφου που πρακτόρευε τα βαπόρια των αδελφών της μητέρας.

Η Πειραϊκή Εφημερίδα "ΣΗΜΑΙΑ" στην οποία ο Καββαδίας δημοσίευσε το πρώτο του ποίημα με τίτλο "Θάνατος της παιδούλας" (1928)

1932: Δημοσίευσε σε συνέχειες την "απίστευτη ιστορία του λοστρόμου Νακαχαναμόκο" στην εβδομαδιαία εφημερίδα "Πειραϊκό Βήμα" όπως και εντυπώσεις από τα ταξίδια του από την Αλεξάνδρεια, Μασσαλία, Πορτ Σάιντ, όπως και το "ημερολόγιο ενός Τιμονιέρη" και πολλά άλλα.

1933: Δημοσιεύει την πρώτη του ποιητική συλλογή "Μαραμπού", που της αφιέρωσε πολύ επαινετική κριτική ο Φώτης Πολίτης, στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας "Πρωΐα".

"Το 1933 αφήσαμε τον Πειραιά και εγκατασταθήκαμε πλέον στην Αθήνα....".

Ο Καββαδίας με τους φίλους του στο Μικρολίμανο (1974)

Ολόκληρος ο λογοτεχνικός κόσμος τον ανεγνώρισε αμέσως. Πολλοί από αυτούς ήταν φίλοι του, αλληλογραφούσαν, ήταν η παρέα του. Οι καλλιτέχνες, οι σημαντικοί της εποχής του τον αγάπησαν κι αυτοί, είχε δια βίου παρέες καλλιτεχνικές. Σαν άνθρωπος ομολογούν όλοι όσοι τον έζησαν, υπήρξε σεμνός, με μεγάλο χιούμορ κι αγάπη για τους ανθρώπους.

Απέκτησε το δίπλωμα του Ραδιοτηλεγραφητή και μέχρι που έφυγε από τη ζωή, το 1975, ελάχιστες ήταν οι φορές που έμεινε ξέμπαρκος.
Στο Μικρολίμανο μας άφησε και την τελευταία φωτογραφία του με την παρέα του Ηλία Πετρόπουλου και Ηλία Παπαδημητρακόπουλου και άλλων φίλων του. Πλήθος αναφορές από φίλους του για τα ταβερνάκια που του άρεσαν να πηγαίνει. Παντού όταν γινόταν στεριανός, όπως μια βραδυά στου "Βασίλαινα" στον Πειραιά, με μεγάλη παρέα ηθοποιών.

Ο Νίκος Καββαδίας άφησε μόνο τρεις ποιητικές συλλογές, ένα μυθιστόρημα, τρία μικρά πεζογραφήματα και πολύ αλληλογραφία στους δικούς του και στους φίλους του εξαιρετικής λογοτεχνικής γραφής.
Έχουν γραφεί πολλές σημαντικές μελέτες για το έργο του. Έχουν χαρτογραφηθεί και έχουν αναζητηθεί με παλιές φωτογραφίες και τα μέρη που περιγράφει στα ποιήματά του. 

Εδώ σταθήκαμε μόνο στον Πειραιά της νιότης του, που ανδρώθηκε και τώρα πια γνωρίζουμε καλά ότι αυτός ο πολυδιαβασμένος ποιητής μας δεν είναι μόνο ο ποιητής της θάλασσας όπως συνήθως λένε, αλλά χρησιμοποίησε τις εμπειρίες του στη θάλασσα σαν ναυτικός, για να κολυμπήσει η φαντασία του στο διαχρονικό ταξίδι της ίδιας της ποίησης, αλλά και της ζωής και μας παίρνει μαζί του σ΄ αυτή την περιπλάνησή του, σε μια βαθύτερη περισυλλογή, στην άγρια μοναξιά της ψυχής μας.


Πληροφορίες από:
Τζένια Καββαδία "Σύντομο βιογραφικό. Τα πρώτα χρόνια" Εκδόσεις Άγρα
Κεφαλονίτικα Νέα
Ένθετο Καθημερινής Ν. Καββαδίας
Εθνικό Κέντρο Βιβλίου.

Ράλλειο Σχολείο Θηλέων Πειραιά (Ιστορικό χρονολόγιο)




του Στέφανου Μίλεση

Το πρώτο σχολείο που ιδρύθηκε στον Πειραιά ήταν αρρένων. Αλλά δεν ήταν δυνατόν να καθυστερήσει και η ίδρυση ενός σχολείου που θα απέβλεπε στην μόρφωση των θηλέων. Την εποχή εκείνη η ανέγερση και λειτουργία εκπαιδευτικών καταστημάτων ήταν μέριμνα των Δήμων και καθώς ο Δήμος Πειραιά στερείτο τότε του ποσού για την ανέγερση σχολείου Θηλέων, μόνο με την εμφάνιση κάποιου δωρητή θα μπορούσε αυτό να πραγματοποιηθεί. Αρχικά ο Δήμαρχος απευθύνει έκκληση σε όλους τους Έλληνες για την βοήθειά τους προς τον σκοπό αυτό. Όταν πλέον δεν υπάρχει ανταπόκριση, εμφανίζεται ένας ευεργέτης ο οποίος επιθυμεί να τηρηθεί η ανωνυμία του, ακόμα και στην επιγραφή που θα αναρτηθεί επί του σχολείου. Ήταν ο αδελφός του τότε Δημάρχου Πειραιώς Λουκά Ράλλη, ο Ιάκωβος Ράλλης.  
Ο έμπορος αυτός εμφανίσθηκε και διέθεσε όχι μόνο το χρηματικό ποσό αλλά και οικόπεδο (στην αρχική του πρόταση) για την ανέγερση ενός "Παρθενικού Σχολείου", όπως αναφέρεται και στο πρακτικό του Δημοτικού Συμβουλίου. Αλλά επειδή το οικόπεδο του Ιακώβου Ράλλη ήταν απομακρυσμένο, ζητήθηκε από τον Δήμο άλλο προς ανταλλαγή με το δωρηθέν και συγκεκριμένα το οικόπεδο που προωρίζονταν για ανέγερση Τραπέζης. 
Ο Δήμος τότε χορήγησε το οικόπεδο στο οποίο η Ράλλειος εγκαταστάθηκε επί της Πλατείας Κοραή.  Η επιλογή του οικοπέδου αυτού δια χρήση σχολείου θηλέων αντί Τραπέζης, δεν ήταν πράξη τυχαία. Ακριβώς απέναντι βρίσκονταν το αντίστοιχο σχολείο Αρρένων και ο Δήμαρχος Λουκάς Ράλλης ήθελε και το θηλέων να βρίσκεται στο ίδιο σημείο, θέλοντας να δείξει την απόλυτη ισότητα εκπαίδευσης, στέγασης και προσφοράς, άνευ διακρίσεως.    


Το ημιτελές κτίσμα πρώην οικόπεδο Ραλλείου, που το 1971 υπό την Προεδρία του Στυλιανού Παττακού, αποφασίσθηκε με συνοπτικές διαδικασίες η μεταφορά του σχολείου και η εκμετάλλευσή του προς όφελος του Δήμου. Στην θέση αυτή πρόκειτο να ανεγερθεί νέο Δημαρχιακό Μέγαρο, αφού στο μεταξύ είχε κατεδαφιστεί το παλαιό Δημαρχείο και σύμβολο του Πειραιά, το ιστορικό ρολόι. Έκτοτε το "γιαπί" όπως είναι γνωστό στους Πειραιώτες στέκει για να θυμίζει την αυθαιρεσία και την κακογουστιά. 

Στις 6 Σεπτεμβρίου 1855 ο Δήμαρχος Πειραιά Λουκάς Ράλλης με την υπ΄ αριθμ. 1416 έκθεσή του αναγγέλει την ανέγερση "Παρθενικού Σχολείου" με χρηματοδότηση ανώνυμου δωρητή.

Από το πρακτικό (συμφωνία) μεταξύ ανώνυμου δωρητή και Δήμου Πειραιά, που συνεστήθη τρεις μέρες αργότερα, στις 9 Σεπτεμβρίου 1855 εντός του Δημαρχείου, ο Δήμος Πειραιά αποδέχεται πλήρως τα κάτωθι:



  • Ομολογεί την αδυναμία ανέγερσης σχολείου με δικά του χρηματικά μέσα, 
  • αποδέχεται τους όρους του δωρητή και αποδέχεται ότι το οικόπεδο που θα δοθεί προς ανέγερση θα πρέπει να έχει περίβολο ευρύχωρο και ανάλογο.
  •  Το οικόπεδο θα χρησιμεύσει δια παντός ως Παρθενικό Σχολείο του Δήμου Πειραιώς, 
  • ότι το οικόπεδο δεν δύναται ο Δήμος να το διαθέσει δια άλλη χρήση παρά μόνο για το Παρθεναγωγείο
  • Να αναρτηθεί μαρμάρινη προτομή του Αδαμαντίου Κοραή εντός του Σχολείου.
  • Να τοποθετηθεί μαρμάρινη επιγραφή πάνω από την μεγάλη θύρα του σχολείου και έξω από αυτήν ώστε να είναι ορατή και να γράφει "Παρθενικόν Σχολείον, ιδρυθέν δαπάνη....Δημαρχούντος Λουκά Ράλλη. 1855".



Ο χρηματοδότης που τώρα αναφέρουμε ότι ήταν ο Ιάκωβος Ράλλης, στην αρχή δεν ήταν γνωστός καθότι επιθυμούσε να διατηρηθεί η ανωνυμία του! Δωρίζει στην αρχή το ποσό των 20.000 δραχμών, αλλά όταν θα κληθεί αργότερα να καταβάλλει συμπληρωματικά κι άλλα χρήματα, τότε θα αποκαλυπτεί και το όνομά του. Επίσης οφείλουμε να αναφέρουμε για τον τότε Δήμαρχο Πειραιά Λουκά Ράλλη (1794-1879), ότι ήταν από τους πρώτες οικιστές του Πειραιά (1834) και ότι η Ερμούπολη Σύρου ονομάστηκε έτσι ύστερα από πρότασή του αφού η πόλη αναπτύχθηκε χάρη του εμπορίου και ένεκα τούτου, υπό την σκέπη του αρχαίου θεού του εμπορίου του Ερμή. Μεγαλέμπορος ο ίδιος πέτυχε να αποκτήσει μεγάλη περιουσία στον Πειραιά και επί εποχής του κατασκευάστηκε η Δημοτική Αγορά Πειραιά. 


"Παρθενικόν Σχολείον ιδρυθέν δαπάνη......Δημαρχούντος Λουκά Ράλλη. 1855".
  
Ο Υπουργός Δημήτριος Βούλγαρης ενημερώνει στις 4 Οκτωβρίου 1855, αρμοδίως το Νομάρχη και τον Δήμαρχο Πειραιά πως το Υπουργείο συμφωνεί με την ανέγερση Παρθεναγωγείου σε οικόπεδο της Πλατείας Κοραή.


Το "Γιαπί" φάντασμα του Πειραιά το 1987

Το 1856 αρχίζει η ανέγερση του διδακτηρίου. Οι εργασίες σταματούν λόγω του ότι δεν επαρκούν τα χρήματα της δωρεάς.

Το Δημοτικό Συμβούλιο Πειραιά με την υπ΄ αριθμ. 701 Πράξη από 1/10/1856, δια του Δημάρχου, συνιστά στον δωρητή να ολοκληρώσει την δωρεά του. Έτσι αποκαλύπτεται το όνομα του μέχρι την στιγμή εκείνη ανώνυμου δωρητή που είναι αυτό του Ιακώβου Ράλλη

Στις 3 Ιανουαρίου 1856 ο Ιάκωβος Ράλλης γνωστοποιεί τη χορήγηση συμπληρωματικού ποσού, ακόμα 10.000 δραχμών. Έτσι η δωρεά του φτάνει στις 30.000 δραχμές συνολικά.


Χρόνια τώρα βρίσκεται αναρτημένη σε οικόπεδο της Τερψιθέας. "Για την στέγαση της Ραλλείου Σχολής".
Στις 14 Μαρτίου 1857 το Δημοτικό Συμβούλιο με το υπ΄ αριθμ. 723 ψήφισμά του, αποδέχεται εκ νέου τη δωρεά και τους όρους του δωρητή.

Στα τέλη του 1857 ολοκληρώνεται η κατασκευή του διδακτηρίου και γίνεται έναρξη λειτουργίας του σχολείου. Πρόκειται για ένα οικοδόμημα ευρύχωρο που θα φτάσει δύο χρόνια αργότερα (το 1859) να στεγάζει 400 κορίτσια και νήπια. 

Στις 14 Αυγούστου 1863 η Κυβέρνηση νομιμοποιεί την δωρεάν παροχή του οικοπέδου με το υπ΄ αριθμ. 16464 θέσπισμά της.

Επί Δημαρχίας Θεοδώρου Ρετσίνα (1887-1895), επιχειρείται η εκμετάλλευση του οικοπέδου προς όφελος της Δημοτικής Αρχής. Το εγχείρημα αποτευγχάνει, κτίζονται όμως καταστήματα επί της λεωφόρου Βασ. Γεωργίου Α΄.


Η Ράλλειος το 1959

Στις 17 Σεπτεμβρίου 1914 με Βασιλικό Διάταγμα το διδασκαλείο που ήδη λειτουργεί εντός του διδακτηρίου, αναγνωρίζεται ως ισότιμο των άλλων Διδασκαλείων.

Στις 4 Μαΐου 1916 επί Δημαρχίας Α. Παναγιωτόπουλου γίνεται ενέργεια για την μεταφορά του Σχολείου με το σύστημα της ανταλλαγής. Όμως η ανταλλαγή αυτή δεν πραγματοποιείται γιατί αντιβαίνει στους όρους του δωρητή.

Το 1919 ξεκινά την λειτουργία της στο ίδιο κτήριο η "Δημοσυντήρητος Ράλλειος Παιδαγωγική Ακαδημία".



Στις 3 Ιουνίου 1927 ψηφίζεται Σύνταγμα στο οποίο αναφέρεται (άρθρο 20) ότι δεν επιτρέπεται η μεταβολή των όρων διαθήκης ή δωρεάς κατά τις υπέρ του Δημοσίου ή κοινωφελούς σκοπού διατάξεις της.

Την περίοδο 1928 - 1935 Διευθυντής του Διδασκαλείου ήταν ο Κωνσταντίνος Σωτηρίου, συνεργάτης του Γληνού και μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου. Ο Σωτηρίου βελτιώνει την υλικοτεχνική υποδομή του σχολείου και οργανώνει συσσίτια για τις άπορες μαθήτριες.

Στις 8 Νοεμβρίου 1931 με το ν.5019/1931 ακίνητα "καταληφθέντα εις Δήμους δια δωρεάς εν ζωή υπό τον όρον να χρησιμοποιηθούν ως διδακτήρια περιέρχονται στην κυριότητα των Σχολικών Ταμείων..".

Στις 28 Σεπτεμβρίου 1932 ιδρύεται Α΄και Β΄ τάξεως Δημοσυντήρητο Σχολείο Θηλέων με σύμφωνη γνώμη Δημοτικής Αρχής. 

Στις 14 Δεκεμβρίου 1933 το Γυμνάσιο αναγνωρίζεται ως ισότιμο των άλλων δημοσίων Γυμνασίων του Κράτους.


Έπαρση σημαίας από τις σπουδάστριες πλέον της Ραλλείου Παιδαγωγικής - 1937

Το 1939 το σχολείο φέρει πλέον την επωνυμία "Ράλλειο Γυμνάσιο Θηλέων Πειραιώς".




Στις 18 Απριλίου 1940 ματαιώνεται από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους με την υπ΄ αριθμ. 128 γνωμοδότησή του, νέα προσπάθεια μεταστέγασης του Σχολείου, αυτή την φορά από τον Δήμαρχο Μανούσο. 

Το 1968 ο "μη εκλεγμένος" αλλά διορισμένος από την επταετία Δήμαρχος Αριστείδης Σκυλίτσης αμφισβητεί την κυριότητα επί του οικοπέδου και των κτισμάτων του.

Ένα ακόμα "ανταλλάξιμο" οικόπεδο που δόθηκε στην Ράλλειο έμεινε ανεκμετάλλευτο όταν βρέθηκαν εντός αρχαία.

Στις 23 Ιουνίου 1969 το πολυμελές Πρωτοδικείο με την υπ΄ αριθμ. 638 απόφασή του απορρίπτει τους ισχυρισμούς του Σκυλίτση.

Στις 8 Δεκεμβρίου 1971 πραγματοποιείται σύσκεψη υπό την Προεδρία του Στυλιανού Παττακού όπου αποφασίζεται η "δημοκρατική' μεταφορά του σχολείου εντός τακτού χρονικού διαστήματος! Η απόφαση έχει παρθεί. Στην θέση των σχολείων θα ανεγερθεί το "νέον Δημαρχιακόν Μέγαρον" αφού το παλαιό που ήταν το σύμβολο της πόλης του Πειραιά, το ρολόι, γκρεμίσθηκε από τον ίδιο Δήμαρχο.


Στις 22 Δεκεμβρίου 1971 αντικαθιστούνται τα μέλη της Σχολικής Εφορείας, που έφεραν αντιρρήσεις, με απόφαση του Νομάρχη Ι. Πολιουδάκη, ενώ η νέα Σχολική Εφορεία που διορίζεται φυσικά είναι πρόθυμη για οιανδήποτε "συμβιβασμό" με τον Δήμο Πειραιά.

Στις 29 Δεκεμβρίου 1971 ανταλλάσεται "με δημοκρατικά πάλι μέσα" το ακίνητο της Ραλλείου με εκείνο της οδού Κολοκοτρώνη 120 (πρώην νεκροτομείο Πειραιά).


Το ιστορικό ρολόι (παλαιό Δημαρχείο Πειραιώς) κατεδαφίσθηκε περίπου την ίδια εποχή από τους ίδιους ανθρώπους που καθόρισαν στην συνέχεια και την μοίρα της Ραλλείου
\
Τον Ιανουάριου του 1972 κατεδαφίζονται τα κτήρια του Ραλλείου. Οι μαθήτριες πρόσκαιρα στεγάζονται στην Ιωνίδειο Σχολή.

Στις 31 Μαρτίου 1973 το Ράλλειο στεγάζεται στο προπολεμικό κτήριο της οδού Κολοκοτρώνη 120.

Από το 1974 και ύστερα ένας δικαστικός αγώνας αρχίζει....που δεν οδηγεί πουθενά.

Το σημερινό Δημαρχείο Πειραιά. Τελικά για την ανέγερσή του γκρεμίσθηκε ένα άλλο όμορφο κτήριο. Αυτό στο οποίο στεγάζονταν η Επαγγελματική και Οικοκυρική Σχολή (επίσης Θηλέων)! 

Στις 2 Απριλίου του 1996 νέα μεταστέγαση Ραλλείου λόγω ακαταληλότητας του κτηρίου της οδού Κολοκοτρώνη 120, στον Πύργο του Πειραιά (Ακτή Ποσειδώνος 2-4), που κρίθηκε κατάλληλος!

Στις 1 Μαρτίου 2005 μεταστέγαση του Γυμνασίου επί της οδού Καραΐσκου 147 ενώ στις 25 Αυγούστου 2005 το Σχολείο μετατρέπεται σε Πειραματικό.

Τον Σεπτέμβριο του 2007 άλλη μια μεταστέγαση σε ενοικιαζόμενο κτήριο της οδού Μπουμπουλίνας 26.

Το Νοέμβριο του 2008 έγινε δημοπράτηση έργου ανέγερσης σχολικού συγκροτήματος Ραλλείου Σχολής.

Τον Αύγουστο του 2009 ξεκίνησαν οι εργασίες ανέγερσης. Πρώτες χωματουργικές εργασίες και μετά ολίγου χρόνου, εργασίες σταμάτησαν λόγω οικονομικών προβλημάτων!

Μέχρι και του χρόνου ανάρτησης του άρθρου, Ιανουάριο 2014, οι εργασίες έχουν διακοπεί!

Στις 14 Απριλίου του 2016 ξεκίνησαν να λειτουργούν οι νέες εγκαταστάσεις της Ραλλείου σε ένα άρτια εξοπλισμένο σχολικό συγκρότημα στη συμβολή των οδών Γρηγορίου Λαμπράκη και Λεωφόρου Πειραιώς. Το συγκρότημα αυτό αποτελείται από τρία κτήρια που περιλαμβάνουν 29 αίθουσες διδασκαλίας, αμφιθέατρο εκδηλώσεων, εργαστήρια φυσικής, χημείας, βιολογίας, πληροφορικής κ.α. Η κατασκευή του συγκροτήματος αυτού έφτασε στα 6,8 εκατομμύρια ευρώ.

Στις 25 Ιανουαρίου του 2017 το σχολείο διοργάνωσε ειδική εκδήλωση για τα 160 χρόνια λειτουργίας του. Περιελάμβανε έκθεση παλαιών βιβλίων προερχομένων από τη βιβλιοθήκη του σχολείου καθώς και έκθεση φωτογραφίας. 

Παράρτημα φωτογραφιών Ραλλείου σχολής.



















"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"