Το λιμάνι του Πειραιά ανήκει από το 1946 στους Πειραιώτες


Του Στέφανου Μίλεση
Άλλη μια επέτειος της 28ης Οκτωβρίου χτυπά την πόρτα της ιστορίας μας, για να της ανοίξουμε και να την υποδεχθούμε με όλες τις τιμές που πρέπει να αποδίδονται σε τέτοιες επετείους. Και η συγκεκριμένη, δεν είναι μια οποιαδήποτε τυχαία εορτή, ούτε για τη χώρα μας ούτε για τον Πειραιά μας. Κι αυτό όχι μόνο διότι φέτος συμπληρώνονται 75 χρόνια από την ημέρα εκείνη που η μικρή Ελλάδα  στάθηκε μόνη να αντιμετωπίσει τη μοίρα της, απέναντι στις πανίσχυρες στρατιωτικές μηχανές της Ιταλίας και της Γερμανίας, αλλά και κυρίως διότι φέτος ανακοινώθηκε η πώληση του λιμανιού της πόλης μας. 

Είναι γνωστό πως ο Πειραιάς συγκαταλέγεται ανάμεσα στους τόπους που υπέφεραν τα μέγιστα, όχι γιατί ήταν μεγάλη πόλη, παρά μόνο γιατί ήταν μεγάλο λιμάνι. Το μεγαλύτερο μάλιστα της χώρας. Βομβαρδίστηκε από την πρώτη μέρα του πολέμου την 28η Οκτωβρίου, βομβαρδίστηκε την πρώτη επίσης μέρα της γερμανικής επέμβασης τη νύκτα της 6ης ξημερώματα 7ης Απριλίου. Βομβαρδίστηκε και μετά εκατοντάδες φορές, καθώς σε αντίθεση με την Αθήνα που ήταν «ανοχύρωτη πόλη», ο Πειραιάς ως λιμάνι δεν θα μπορούσε να έχει την ίδια τύχη. Σε πάμπολλα ημερολόγια Πειραιωτών και όχι μόνο, αναφέρεται ο αριθμός των επιδρομών και των βομβαρδισμών. Και είναι τόσες οι αεροπορικές επιδρομές, που αν σήμερα κάποιος τις απαριθμήσει θα διαπιστώσει πως ξεπερνούν τις τριάντα μέσα σε μια βδομάδα μοναχά! Βομβαρδίστηκε όμως και μετά από Αμερικανούς και Βρετανούς την 11η Ιανουαρίου του 1944. Και εκείνος ο παράλογος βομβαρδισμός ακόμη δεν έγινε γιατί οι Σύμμαχοι είχαν κάτι με τους Πειραιώτες, αλλά για να καταστρέψουν το λιμάνι. Αλλά κι όταν ακόμη λίγο αργότερα οι Γερμανοί έφευγαν τρέχοντας από την Αθήνα στις 12 Οκτωβρίου του 1944, κι ενώ οι Αθηναίοι πανηγύριζαν την ελευθέρωση της πόλης τους, οι Πειραιώτες αγωνιούσαν για τη ανατίναξη του παγιδευμένου λιμανιού, που θα ισοπέδωνε και την πόλη μαζί. 

Αναπαράσταση βομβαρδισμού λιμανιού Πειραιά ξημερώματα 7ης Απριλίου



Δυστυχώς πόλη και λιμάνι ο Πειραιάς ήταν και είναι, ένα και το αυτό. Όποιος δεν γνωρίζει αυτό το πάντρεμα, τότε δεν γνωρίζει ούτε το παρελθόν της πόλης, ούτε την ιστορία της. Οι Πειραιώτες από αξιοπρεπείς πολίτες μετατράπηκαν ξαφνικά σε «βομβόπληκτοι» πρόσφυγες, επειδή πλήρωσαν το λιμάνι με το αίμα και το αίμα των παιδιών τους. Το πλήρωσαν ακόμη με τα κατεστραμμένα σπίτια τους, με τις θαμμένες μαθήτριες της Επαγγελματικής Σχολής, με τις επίσης θαμμένες μαθήτριες της Ελληνογαλλικής Ζαν Ντ΄ Άρκ, το πλήρωσαν με τη Μητρόπολη, την Αγία Τριάδα, που έθαψε ζωντανούς κόσμο και κοσμάκη. Το λιμάνι ανήκει μόνο διαχειριστικά στον ΟΛΠ και όχι ιδιοκτησιακά. 

Το λιμάνι είναι ιδιοκτησία των κατοίκων αυτής της πόλης και έχει πληρωθεί με το αίμα των 10.482 Πειραιωτών που καταδικάστηκαν να πεθάνουν γιατί ζούσαν πέριξ ενός λιμανιού. Οι 1.641 Πειραιώτες που εκτελέστηκαν κατά την διάρκεια της κατοχής, δεν έπεσαν για να σώσουν την Πλατεία Πηγάδας ή την Πλατεία Σερφιώτου, αλλά για να σώσουν το λιμάνι. Οι 859 επίσημα δηλωμένοι Πειραιώτες του συμμαχικού βομβαρδισμού (έστω και αν ο πραγματικός αριθμός τους είναι τετραπλάσιος) θάφτηκαν ζωντανοί γιατί ζούσαν δίπλα στο λιμάνι.  Το λιμάνι αγοράστηκε επίσης με την αξία από την ισοπέδωση των 29.291 οικοδομών που μετέτρεψε 65.000 Πειραιώτες σε άστεγους, που άλλαξε τα ονόματα ακόμη και των παιδιών τους, καθώς από Κώστα, Γιώργο, Μανώλη, τα έκανε «μικρούς Λάζαρους» όπως αποκαλούσαν τα Πειραιωτόπουλα που σώθηκαν των βομβαρδισμών. Όχι τυχαία αφού ανασύρονταν άσπρα από τη σκόνη, θαμμένα μέσα στον σωρό των ερειπίων, θύμιζαν την ανάσταση του Λάζαρου. 


Οι μικροί Λάζαροι στη φροντίδα του Ερυθρού Σταυρού




Κι αν κάποιοι σήμερα σκοπεύουν να πωλήσουν (βλέπε χαρίσουν) το λιμάνι του Πειραιά, ας κάνουν τον κόπο να ενημερώσουν στους επίδοξους «αγοραστές» και για το κόστος των αριθμών που ενδεικτικά αναφέρω πιο πάνω. Διότι κύριοι, οι παππούδες μας, οι γιαγιάδες μας , οι πατεράδες μας και οι μανάδες μας, δεν ζήτησαν τίποτα απολύτως για τις θυσίες που υπέστησαν εξαιτίας του λιμανιού, αναγνωρίζοντας πως το λιμάνι του Πειραιά ανήκει στο ελληνικό κράτος, πως αποτελεί εγγύηση για την ανάπτυξη και την ευημερία της χώρας αλλά και της πόλης για την οποία πολέμησαν και πέθαναν. Τα έδωσαν όλα χωρίς να ζητήσουν ανταμοιβή γιατί ήταν για την πατρίδα. Και φυσικά η έννοια της πατρίδας περιλαμβάνει τον τόπο που ο καθένας γεννήθηκε, μεγάλωσε και αγάπησε, την πόλη του, το χωριό του, το νησί του, τη γειτονιά του, το σπίτι του, την οικογένειά του. 



Προσέξτε καθώς η ενδεχόμενη πώληση του λιμανιού, αυτομάτως λύει και κάθε ηθική δέσμευση που υπήρχε έναντι της έννοιας της πατρίδας. Το αίμα που χύθηκε από τους Πειραιώτες ήταν για το λιμάνι και μόνο για αυτό. Και το αίμα δεν πωλείται, ούτε χαρίζεται, πολύ περισσότερο δεν δεσμεύεται από μνημόνια. Μόνο η οικογένεια της μητέρας μου (οικογένεια Νομικού) εκτός από το σπίτι της στη Λεύκα, έχασε οκτώ άτομα από τον συμμαχικό βομβαρδισμό. Δεν υπάρχει πειραϊκή οικογένεια που να μην έχει ένα τουλάχιστον νεκρό από τους βομβαρδισμούς του λιμανιού. Όλοι αυτοί ούτε ζήτησαν να αποζημιωθούν, ούτε φυσικά αποζημιώθηκαν. Όμως δεν σκοτώθηκαν απλά γιατί είχαμε πόλεμο, αλλά γιατί ζούσαν στο λιμάνι. Όταν έγινε η έκρηξη του «Κλαν Φράϊζερ» τα συντρίμμια του πλοίου ήταν που σκότωσαν κόσμο πολύ και όχι οι βόμβες των αεροπλάνων. Και το «Κλαν Φράϊζερ» για παράδειγμα δεν θα ήταν εκεί, αν δεν υπήρχε το λιμάνι.



 Όταν συμβαίνει να μιλώ σε διαλέξεις με ανάλογο θέμα, με πλησιάζει κόσμος πολύς και μου λέει «και ο πατέρας μου ήταν στην Αγία Τριάδα» και «η μητέρα μου θάφτηκε ζωντανή, γιατί ζούσε κοντά στο λιμάνι». Και πιστέψτε με δεν είναι λίγοι αυτοί που με προσεγγίζουν καθημερινά. Συνεπώς κανένας διαχειριστής περιουσίας, δεν έχει το δικαίωμα πώλησης περιουσίας που αφενός δεν του ανήκει, αφετέρου αποτελεί δημόσιο αγαθό, ιστορικά υπερασπιζόμενο με αίμα από τον λαό του. Πόσο μάλλον όταν γίνεται παρά τη θέληση του ιδιοκτήτη. Και το λιμάνι αποτελεί ιδιοκτησία του πειραϊκού λαού που το έχει πληρώσει με έναν φόρο που καλείται «φόρος αίματος». Αυτός ο φόρος αίματος μάλιστα έχει και συμβόλαιο! 

Είναι η επίσημη καταγραφή και αποτύπωση των καταστροφών που υπέστη η πόλη συνεπεία του λιμένα της. Έγινε από την Στατιστική Υπηρεσία του Δήμου Πειραιώς στις 24 Οκτωβρίου του 1946 (γνωστή και ως Έκθεση Δ. Μισαηλίδη). Αυτή η Έκθεση αποτελεί το συμβόλαιο αγοράς του λιμανιού από τον Πειραϊκό λαό. Ανατρέξτε και ψάξτε. Και αν κρίνετε εσείς οι πωλητές, πως το λιμάνι δεν χρωστά τίποτα στην πόλη και στους κατοίκους της, αν κρίνετε πως όλοι αυτοί που χάθηκαν ή όλα όσα καταστράφηκαν, αποζημιώθηκαν μεταπολεμικά, τότε θα είμαι λάθος εγώ. Αν κρίνετε πως τα 56 εργοστάσια μέσα στην πόλη που καταστράφηκαν από τον βομβαρδισμό του λιμανιού επανιδρύθηκαν δαπάνη του Οργανισμού, πως η αρχή του λιμανιού ξαναοικοδόμησε τα σχεδόν τριάντα χιλιάδες σπίτια που έγιναν σκόνη, αποκατάστησε τις 64.864 οικογένειες, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα. Όμως από όσο γνωρίζω ακόμη και η Αγία Τριάδα ξανασηκώθηκε και έγινε η μητρόπολη της πόλης χάρη στα δεκάλεπτα που είχαν τεθεί αυξητικά πάνω στα εισιτήρια όλων των λεωφορειακών γραμμών του Πειραιά και μόνο, υπέρ ανεγέρσεως του ναού. 



Η φετινή επέτειος είναι μια καλή ευκαιρία να επανέλθει στο φως η έκθεση Δ. Μισαηλίδη και να επανεξετασθούν οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"