Ο Παύλος Κουντουριώτης επίτιμος Δημότης Πειραιώς (1930)

Παύλος Κουντουριώτης και Ελευθέριος Βενιζέλος σε εορταστικές εκδηλώσεις στο λιμάνι του Πειραιά

Του Στέφανου Μίλεση

Μια ανακήρυξη στην οποία ουδέποτε εδόθη στον Πειραιά η προσήκουσα σημασία, ήταν αυτή του ναυμάχου των Βαλκανικών Αγώνων 1912-13, του ναυμάχου του θρυλικού Θωρηκτού «ΑΒΕΡΩΦ» Παύλου Κουντουριώτη. 

Ήταν Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου του 1930, απογευματινή ώρα, όταν συνεδρίασε το Δημοτικό Συμβούλιο Πειραιώς, παρουσία 21 Δημοτικών Συμβούλων του. 

Εκεί ο Δήμαρχος Τάκης Παναγιωτόπουλος, πρότεινε όπως ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Παύλος Κουντουριώτης (μόλις λίγο καιρό πριν είχε παραιτηθεί), ονομαστεί επίτιμος Δημότης Πειραιώς, μιας κατεξοχήν ναυτικής πόλης, της οποίας μάλιστα οι πρώτοι οικιστές ήταν Υδραίοι. Η πρόταση του Δημάρχου προκάλεσε ενθουσιασμό στην πλειοψηφία των Δημοτικών Συμβούλων, χωρίς όμως να λείπουν και οι αναμενόμενες αντιδράσεις. Μη ξεχνούμε πως την εποχή εκείνη ήταν ακόμη έντονος ο Αντιβενιζελισμός και ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης όπως επίσης και ο Στρατηγός Δαγκλής είχαν αποτελέσει μέρος της Τριανδρίας. 

Θυμίζουμε πως αναφερόμαστε στην Τριανδρία Ε. Βενιζέλος – Π. Κουντουριώτης και Π. Δαγκλής που είχαν σχηματίσει προσωρινή κυβέρνηση στη Θεσσαλονίκη την περίοδο του Εθνικού Διχασμού.

Κουντουριώτης, Βενιζέλος και Δαγκλής

Έτσι εκπροσωπώντας την Αντιβενιζελική παράταξη, έλαβε τον λόγο  ο Ιωάννης Πατσουράκος ο οποίος είπε ότι εάν επρόκειτο για τον ναυμάχο του 1912 δεν θα είχε καμία απολύτως αντίρρηση. Καθώς όμως είναι ξεκάθαρο, πως ο Δήμαρχος Πειραιώς Παναγιωτόπουλος ανήκει στην παράταξη των Φιλελευθέρων (με αρχηγό τον Ελ. Βενιζέλο) θέλει να τιμήσει τον Κουντουριώτη ως ομοϊδεάτη του, αφού κι αυτός επίσης ανήκει στο κόμμα των Φιλελευθέρων. Συνεπώς η τίμηση αυτή αφορά τον πολιτικό Παύλο Κουντουριώτη, και όχι το Ναύαρχο, γεγονός που τον κάνει να διαφωνεί πλήρως.

Η αλήθεια ήταν πως σε μια μερίδα πολιτών, στη πλειοψηφία ίσως, τόσο ο Βενιζέλος όσο και ο Κουντουριώτης αποτελούσαν αληθινούς Μεσσίες. Για μια άλλη μερίδα πολιτών όμως, θεωρούνταν υπόλογοι να λογοδοτήσουν, καθώς από δική τους υπαιτιότητα πέθανε εξόριστος ο τότε Βασιλιάς Κωνσταντίνος (11 Ιανουαρίου 1923 στο Παλέρμο της Ιταλίας). Επίσης είχαν τυφεκιστεί σα να ήταν οι έσχατοι κακούργοι, γενναίοι Στρατηγοί (που είχαν κριθεί υπαίτιοι της Μικρασιατικής καταστροφής) και οι πέντε βασικοί Αντιβενιζελικοί πολιτικοί της χώρας.

Η συζήτηση τότε εκτραχύνθηκε και με αίτηση της πλειοψηφίας αποφασίστηκε η συζήτηση να μη συνεχιστεί καθώς κρίθηκε άνευ αξίας, ενώ το Δημοτικό Συμβούλιο προχώρησε στην ψηφοφορία διαμέσου της οποίας ο η Δημαρχιακή πρόταση εγκρίθηκε με ψήφους 19 έναντι 2. (Οι δύο ενάντιοι ήταν ο Πατσουράκος και ο Τσίγκος).

Η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιώς υλοποιήθηκε και πραγματικά ο Παύλος Κουντουριώτης ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης Πειραιώς. Για άγνωστο λόγο η ανακήρυξη δεν έγινε με κάθε λαμπρότητα όπως απαιτούσαν οι περιστάσεις, η προσωπικότητα και τα αξιώματα από τα οποία είχε διέλθει ο Κουντουριώτης.

Επίσης υπήρξε μεγάλη καθυστέρηση στην διαβίβαση της απόφασης που έλαβε χώρα έξι μήνες μετά την πρώτη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου. Πάντως αυτή διαβιβάστηκε με τηλεγράφημα προς την Ύδρα, τη γενέθλια νήσο του Παύλου Κουντουριώτη, καθώς ήταν πλέον καλοκαίρι, και ο Ναύαρχος συνήθιζε να περνά τη θερινή περίοδο στο νησί του. Εκεί έμαθε λοιπόν ο Κουντουριώτης για το ψήφισμα του Δήμου Πειραιώς με το οποίο ανακηρύχθηκε επίτιμος Δημότης. Την 1^η Ιουλίου ο Κουντουριώτης αποστέλλει προς τον Δήμο Πειραιώς όμοια ένα τηλεγράφημα με το οποίο απαντά:

«Συγκεκινημένος βαθύτατα και υπερήφανος δια την ανακήρυξίν μου Δημότου Πειραιώς, ευχαριστώ υμάς κύριε Δήμαρχε και το Δημοτικόν Συμβούλιον δια την τιμήν» Υπογράφει απλά με το επίθετό του «ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ» καθώς όπως προαναφέραμε είχε προσφάτως παραιτηθεί από Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Ο Παύλος Κουντουριώτης Επίτιμος Δημότης Πειραιώς

Με την κήρυξη του Παύλου Κουντουριώτη ως επίτιμου Δημότη Πειραιώς, οι δύο από τους τρεις άνδρες της Τριανδρίας, ήταν «Πειραιώτες», αφού ως γνωστόν και ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν δημότης Πειραιώς, καθώς είχε μεταφέρει τα εκλογικά του δικαιώματα στον Πειραιά όπου και ψήφιζε αλλά και εκλεγόταν ως υποψήφιος Βουλευτής.