Ο Πειραιάς του Αλέξανδρου Μπαρκόφ

Η εκκλησία Αγία Αικατερίνη στην Καστέλλα, όπως τον απεικόνισε ο Αλέξανδρος Μπαρκόφ 

του Στέφανου Μίλεση

Ο Αλέξανδρος Μπαρκόφ γεννήθηκε γύρω στις 4 Σεπτεμβρίου του 1870 στο Ελσίνκι την εποχή που αυτό αποτελούσε ακόμα τμήμα της Ρώσικης Αυτοκρατορίας, στην πόλη που μετέπειτα θα γινόταν η πρωτεύουσα του ανεξάρτητου κράτους της Φιλανδίας. 

Εάν θα αναζητούσαμε ένα τίτλο με τον οποίο θα μπορούσαμε να αποδώσουμε το σύνολο της καλλιτεχνικής του εργασίας, αυτός θα ήταν "ζωγράφος του δρόμου" και θα δούμε το γιατί παρακάτω. 

Τα έτη 1895 - 1897 σπούδασε σχέδιο στη Σχολή Τεχνών και Σχεδίου στο Ελσίνκι ενώ τα έτη 1893 - 1897 σπούδαζε παράλληλα στο Φιλανδικό Σύνδεσμο Τεχνών. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε έκθεση ζωγραφικής το 1897 στο Ελσίνκι. 

Το 1900 εγκατέλειψε δια παντός τη Φιλανδία για αναζήτηση της τύχης του στο εξωτερικό. 

Λιμάνι Πειραιά - Καράβι στον κάβο 1933
1933
1935
1933
1933

1935

Όλες οι πληροφορίες που έχουν δημοσιευθεί για τον Αλέξανδρο Μπαρκόφ έχουν ως βάση τις ίδιες της υδατογραφίες του. Είχε τη συνήθεια να θέτει το όνομά του "Alex. Barkoff", τη τοποθεσία και την ημερομηνία δημιουργίας του έργου του πάνω σε αυτό. Έτσι σήμερα με βάση αυτό το στοιχείο η σύνθεση του παρελθόντος του έγινε μέσα από τα έργα του. 

Φαίνεται ότι ο Μπαρκόφ περίπου το 1923 επισκέφθηκε αρχικά το Παρίσι όπου συμμετείχε σε μια έκθεση ζωγραφικής, στη συνέχεια για μικρό χρονικό διάστημα βρέθηκε στη Φλωρεντία ενώ το 1927 έφτασε στην Ελλάδα στην οποία εγκαταστάθηκε οριστικά. 

Βάρκα στο Λιμάνι 1933
Άνευ ημερομηνίας

Ζούσε μια ζωή ακραίας φτώχειας καθώς εργαζόταν στους δρόμους όπου έστηνε το καβαλέτο του φιλοτεχνώντας τους πίνακές του κάτω από τα βλέμματα των περίεργων περαστικών, ενώ την ίδια στιγμή εξέθετε γύρω του τους πίνακες που είχε προς πώληση. 

Μεγάλη περίοδο της ζωής του διέμεινε στη Θεσσαλονίκη όπου βρέθηκε το 1928 διαμένοντας σε δωμάτιο ενός εγκαταλελειμμένου παλαιού πανδοχείου, όπου είχαν βρει καταφύγιο άστεγοι και άνθρωποι του περιθωρίου. 

Βρέθηκε στο Άγιο Όρος, στην Κέρκυρα, στην Παλαιστίνη και στην Κωνσταντινούπολη και ύστερα ξανά πάλι στη Θεσσαλονίκη. 

Πάνω η Αγία Αικατερίνη σε πίνακα του Μπαρκόφ και κάτω όπως είναι στην πραγματικότητα


Το Τραμ στο Λιμάνι του Πειραιά 1937
Παιδιά παίζουν στις γειτονιές του Πειραιά 1937
1927


Στις αρχές της δεκαετίας του '30 εγκατέλειψε τη Θεσσαλονίκη καθώς αδυνατούσε να πωλήσει τα έργα του και έζησε σε Αθήνα και Πειραιά χωρίς όμως να γίνουν γνωστοί οι τόποι διαμονής του. 

Ο Μπαρκόφ πέθανε στην Αθήνα την δυσκολότερη περίοδο ίσως της κατοχής, το χειμώνα του 1942 όταν ο αποκλεισμός τόσο της Πρωτεύουσας όσο και του Πειραιά από εισαγωγή τροφίμων και εφοδίων, οδήγησαν σε θάνατο από ασιτία χιλιάδες Έλληνες. 

Ψαράς στον Πειραιά 1933
Πλοίο δεμένο στο λιμάνι 1933
Καράβια στο λιμάνι 1935
Βόλτα στην Πειραϊκή χερσόνησο (ελαιογραφία)


Ο Αλέξανδρος Μπαρκόφ άφησε πίσω του μεγάλο αριθμό έργων, κυρίως ακουαρέλες, τις οποίες βρέθηκαν να κατέχουν απλοί άνθρωποι που έτυχε να τις αγοράσουν από το δρόμο όπου τις πωλούσε. Τα έργα του εκτός της καλλιτεχνικής τους αξίας, έχουν και ιστορική αξία καθώς μας τροφοδοτούν με εικόνες της καθημερινότητας καθώς το αστικό περιβάλλον αποτελούσε την κύρια επιλογή του.   

Πειραιάς 1935

Πειραιάς 1935

1937

1937

1935 (ελαιογραφία)
Καΐκια και βάρκες στον Πειραιά, 1932
1934
1937


Το Ε.Λ.Ι.Α. σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη διοργάνωσε έκθεση έργων του Μπαρκόφ της περιόδου που αυτός έζησε στην Ελλάδα (1927 - 1942) κυκλοφορώντας μάλιστα και λεύκωμα με 205 φωτογραφίες των έργων του. 



Υδατογραφία που αποδίδεται στον Μπαρκόφ χωρίς ωστόσο να φέρει τη συνηθισμένη σήμανση των έργων του

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"