Βιομηχανικός Πειραιάς σε φωτογράφιση του 1999 από την ομάδα "Νόστος"



του Στέφανου Μίλεση

Το Σεπτέμβριο του 1999, πέντε μέλη του θεραπευτικού προγράμματος "Νόστος", στα πλαίσια των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του που έχουν στόχο την επιμόρφωση, επαγγελματική κατάρτιση και τελικώς την ένταξη στην αγορά εργασίας, δημιούργησαν μια όμορφη συλλογή ασπρόμαυρων φωτογραφιών που συγκέντρωσαν σε ένα καλαίσθητο λεύκωμα.

Το λεύκωμα αυτό εκδόθηκε το 2001 και ακολούθησε μια δεύτερη επανέκδοσή του το 2005, και είχε ως τίτλο "Η Αρχαιολογία του Χθες - Βιομηχανικά Κτίρια του Πειραιά"

Γράφουν οι ίδιοι στο εισαγωγικό σημείωμα του λευκώματος:

"Αφορμή για το λεύκωμα που αποτέλεσε η επίσκεψη ενός αρχιτέκτονα στο σπίτι μας και η προβολή σλάιντς με θέμα την αρχιτεκτονική του περασμένου αιώνα. Επιλέξαμε να ασχοληθούμε με κτίρια του Πειραιά, γιατί είναι η πόλη που μας αφορά, η πόλη όπου κινούμαστε.... Αυτά τα βιομηχανικά κτίρια αποτελούν ζωντανό κομμάτι της ιστορίας του Πειραιά. Μέσα σ΄ αυτά χιλιάδες άνθρωποι έχυσαν ιδρώτα, έκαναν όνειρα και διαμόρφωσαν αξίες για μια καλύτερη ζωή...".

Το πρόγραμμα "Νόστος" στον Πειραιά ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1993 με στόχο την απεξάρτηση και την κοινωνική επανένταξη των εξαρτημένων από ψυχότροπες ουσίες όσων κατοικούν στον Πειραιά, στα νησιά του Αιγαίου, στην Κρήτη και γενικότερα στη Νότια Ελλάδα. 

Θα παραθέσουμε μερικές μόνο φωτογραφίες του λευκώματος οι οποίες παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς έχουν ήδη περάσει 20 χρόνια από την αποτύπωση του φωτογραφικού φακού.



Το πρώτο εργοστάσιο ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα στο Νέο Φάληρο. Στις 14 Ιανουαρίου του 1900, η παραλία του εμπορικού λιμένα του Πειραιά από το Τελωνείο στον Άγιο Νικόλαο έως την Πλατεία Καραϊσκάκη φωτίστηκε με τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος. Με τη χρήση δύο διακοπτών που είχαν εγκατασταθεί στο Δημαρχείο (Ωρολόγιο) ο Τρύφων Μουτζόπουλος εισήγαγε τον Πειραιά στη νέα εποχή των τεχνολογικών θαυμάτων.  

Η ιστορία για τον ηλεκτροφωτισμό του Πειραιά περιγράφεται εδώ



Το Μέγαρο των Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων Αθηνών Πειραιώς (ΗΣΑΠ), αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα κτήρια στον Πειραιά. Κατασκευή της δεκαετίας του 1920 των αρχιτεκτόνων Μιλτιάδη και Ιάσονα Αξελού. Ο Σιδηρόδρομος Αθηνών - Πειραιώς ήταν ο πρώτος στην Ελλάδα, λειτούργησε το 1869 και ήταν ατμοκίνητος έως το 1904, χρονιά που ηλεκτροδοτήθηκε από το εργοστάσιο του Νέου Φαλήρου. Για την εποχή του ατμοκίνητου σιδηροδρόμου Αθηνών - Πειραιώς μπορείτε να διαβάσετε εδώ.  



Ο επιβάτης εισερχόμενος στο Μέγαρο της Πλατείας Οδησσού στον Πειραιά, φέρνει στο νου του τους μεγάλους τερματικούς ευρωπαϊκούς σιδηροδρομικούς σταθμούς και κύρια τον Κεντρικό Σιδηροδρομικό Σταθμό του Μιλάνου, που αποτέλεσε άλλωστε και το πρότυπο κατασκευής του πειραϊκού μεγάρου.  

Εκδοτήρια Μεγάρου ΗΣΑΠ στον Πειραιά. Είσοδος από την Πλατεία Οδησσού.


Ύστερα από μια μακρά περίοδο εγκατάλειψης το Μέγαρο Γιαννουλάτου ευτυχώς επισκευάστηκε και σήμερα αποτελεί ένα από τα ομορφότερα κτήρια της περιοχής. Το 1999 που η ομάδα "Νόστος" το φωτογράφισε ήταν ακόμα σε πλήρη εγκατάλειψη, ενώ πολλοί θεωρούσαν ότι το τέλος του ήταν αναπόφευκτο. 

Το Μέγαρο Γιαννουλάτου στην Πλατεία Καραϊσκάκη, πραγματικό ερείπιο, την δεκαετία του 1990 πριν ακόμα ανακαινισθεί. 

Από ολόκληρο το κτήριο την δεκαετία του 1990, χρησιμοποιούταν μόνο ένας ισόγειος χώρος όπου οι ξένοι τουρίστες αποθήκευαν τις αποσκευές τους για μικρό χρονικό διάστημα κατά τους θερινούς μήνες, για να μπορούν να περιηγηθούν ελεύθερα οι ίδιοι μέχρι να έρθει η ώρα επιβίβασής τους στα πλοία για τα νησιά προορισμού τους.  


Η θαυμάσια φιλοτεχνημένη κεντρική είσοδος του Μεγάρου Γιαννουλάτου στην Πλατεία Καραϊσκάκη. 


Η περιστρεφόμενη πλάκα των συνεργείων επισκευής σιδηροδρομικών συρμών (ΣΕΚ) στο μηχανοστάσιο του Ρέντη. Η περιστρεφόμενη πλάκα αποτέλεσε έναν από τους στόχους καταστροφής των Γερμανών κατά την αποχώρησή τους από την Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1944. Τη νύχτα της 11ης προς την 12η Οκτωβρίου οι Γερμανοί παγίδευσαν με εκρηκτικά την περιστρεφόμενη πλάκα. Μαχητές της ΕΛΑΣ δίνουν μάχη την 12 Οκτωβρίου για να εξουδετερώσουν τη γερμανική φρουρά και να αποτρέψουν την ανατίναξη των εγκαταστάσεων. 


Η περιστρεφόμενη πλάκα των συνεργείων επισκευής σιδηροδρομικών συρμών (ΣΕΚ) στο μηχανοστάσιο του Ρέντη.

Η βιομηχανία χρωμάτων με την επωνυμία "Χρωματουργεία Πειραιώς" (ΧΡΩΠΕΙ) του Σπήλιου Οικονομίδη με έτος ίδρυσης το 1883. Οι εγκαταστάσεις του Νέου Φαλήρου δημιουργήθηκαν το 1889. Στο εργοστάσιο απασχολούνταν όλη η οικογένεια Οικονομίδη και όταν ο Σπήλιος Οικονομίδης, ο ιδρυτής, απεβίωσε σε μικρή ηλικία ανέλαβε ο αδελφός του Λεόντιος. Η ΧΡΩΠΕΙ εκτός από χρωστικές ουσίες, παρασκεύασε εντός των εγκαταστάσεων και άλλες χημικές ύλες. Έγινε ωστόσο γνωστή ευρύτερα από το βαμβάκι και κύρια από το γνωστό παυσίπονο Αλγκόν.


ΧΡΩΠΕΙ - Χρώματα, υδρόφιλο βαμβάκι και παυσίπονα Αλγκόν. Τόσο ο Σπήλιος Οικονομίδης όσο και τα αδέλφια του θεωρούνται σήμερα ως πρωτοπόροι στον κλάδο της χημικής βιομηχανίας.

Το Οινοπνευματοποιείο "ΗΒΗ" καταλαμβάνει μια έκταση οκτώ περίπου στρεμμάτων με κεντρική είσοδο επί της Λεωφόρου Πειραιώς 64. Πρόκειται για ένα από τα χαρακτηριστικότερα οικοδομήματα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής, πετρόχτιστο, με κεραμοσκεπές. Με απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ από το 1996 έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο ωστόσο αποτελεί μόνιμο στόχο επενδυτών για την αξιοποίησή του. 



Το Οινοπνευματοποιείο "ΗΒΗ" επί της Λεωφόρου Πειραιώς 64


Ο Μέγας κυλινδρόμυλος "Σπάρτη" των αδελφών Δημ. & Ευαγ. Γεωργή και Πέτρου Νικολετόπουλου. Οι κυλινδρόμυλοι αποτέλεσαν έναν τεράστιο κλάδο βιομηχανίας στον Πειραιά. Σπουδαία ονόματα της πειραϊκής ζωής είχαν αναδειχθεί από τον κλάδο της αλευροβιομηχανίας. Ονομαστοί οι κυλινδρόμυλοι των Δημ. Καλαμάκη, Σ. Λούμου, Σκλαβούνου και Σημίτη αλλά και από τους παλαιότερους πετρόμυλους όπως του Κ. Ρασσογιάννη. 


Ο Μέγας κυλινδρόμυλος "Σπάρτη" των αδελφών Δημ. & Ευαγ. Γεωργή και Πέτρου Νικολετόπουλου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"