Μικρές πειραϊκές ιστορίες αποτυπωμένες σε φωτογραφίες (Ε' μέρος)


11 Μαΐου 2005 Πεθαίνει ο ρεμπέτης Μιχάλης Γενίτσαρης - 
Γεννημένος στον Πειραιά στην Αγία Σοφία στην οδό Αίμου το 1917 ξεκίνησε το τραγούδι από την παιδική του ηλικία κι αυτό διότι ο πατέρας του είχε μπυραρία με μουσική στην οδό Παλαμηδίου. 

Η ανακάλυψη ενός μπαγλαμά σε ένα σεντούκι του σπιτιού του στάθηκε επίσης αιτία να ασχοληθεί με αυτό το είδος. Το 1934, δεκαεπτά χρονών, δούλευε καζαντζής (έφτιαχνε καζάνια δηλαδή λέβητες πλοίων), μία δουλειά που του άρεσε διότι όλοι οι καζαντζήδες ήτανε μάγκες, όπως έλεγε. 

Το 1935 έγραψε και το τραγούδι: «Εγώ μάγκας φαινόμουνα», το οποίο ήταν και το πρώτο τραγούδι που φωνογράφησε (1937 - Κολούμπια). Μετά την έκδοση του πρώτου τραγουδιού, ο πατέρας του άνοιξε ένα καφενείο στην οδό Αίμου και Βάσου στην Αγιά Σοφιά. Από το μαγαζί αυτό πέρασαν όλοι οι παλιοί μπουζουξήδες: Καρυδάκιας, Ανέστης Δελιάς, Μάρκος, Στράτος, Παπαϊωάννου, Μητσάκης, Χιώτης κ.ά. Στη συνέχεια έκλεισε το μαγαζί αυτό και άνοιξε ένα άλλο στην γωνία Ψαρών και Ολύνθου στα Βούρλα, το οποίο έκλεισε και αυτό από την αστυνομία. 

Η γνωριμία του Γενίτσαρη με τον Γιάννη Παπαϊωάννου έγινε εκείνη την περίοδο και από τότε ήτανε οι δυο τους στενοί και αχώριστοι φίλοι, όπως έλεγε ο Γενίτσαρης. Τα τελευταία χρόνια είχε αποτραβηχτεί στο σπίτι του, στην Αγιά Σοφιά του Πειραιά, εκεί όπου πέρασε όλη του τη ζωή. «Έφυγε» την Τετάρτη 11 Μάη 2005 σε ηλικία 88 χρόνων, από οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού. Ήταν ο τελευταίος της μεγάλης πειραιώτικης παρέας του ρεμπέτικου. «Εγω μάγκας φαινόμουνα», «Σαλταδόρος», «Με `πιάσαν επί Μεταξά», «Στα όρη βγαίνει η κάπαρη», «Μαυραγορίτες», «Θα `ρθω νύχτα τοίχο-τοίχο» και άλλα. Ένα από τα πλέον σημαντικά ήταν και το «Επιδρομή στον Πειραιά» στους στίχους του οποίου περιλαμβάνει και την έκφραση «Χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα».


 


Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Κερατσινίου -
Στις 11 Μαΐου 1959 στο Κερατσίνι άρχισε η οικοδόμηση του Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου προς αντικατάσταση ενός παλαιότερου. Τα απαιτούμενα χρήματα προήλθαν από την πώληση κτήματος που είχε δωρίσει στον Ναό το 1884 η Μαριάννα Ν. Μελετόπουλου στη μνήμη των πρώτων οικιστών του νεότερου Πειραιά και ειδικώς στον αγωνιστή Νικόλαο Δ. Μελετόπουλο. Από την πώληση αυτού του κτήματος εισπράχθηκαν 635 χιλιάδες δραχμές. Είχε προηγηθεί η τοποθέτηση του θεμέλιου λίθου παρουσία του γνωστού ιστορικού του Πειραιά και εγγονού της δωρήτριας Ιωάννη Μελετόπουλου. Για όλο το διάστημα της ανέγερσης λειτουργούσε παράλληλα ο παλαιός ναός για την κάλυψη των αναγκών της περιοχής. 



Ψαράδες στη Ζέα το 1935 - 
Τα καλοκαίρια σε όλη την προπολεμική περίοδο, κόσμος κατέβαινε στον Πειραιά για να γευθεί στο Πασαλιμάνι ντοματοσαλάτα και τσίρο.
Ο τσίρος ήταν το φτωχό ψαράκι που είχε ταυτίσει την παρουσία του με τον Πειραιά. Τα λεγόμενα τσιρομάγαζα συνοδεία εκλεκτής ρετσίνας μεγαλουργούσαν με πρώτο του Νίκου του Λελούδα.

Στην Καστέλλα και στο Τουρκολίμανο υπήρχαν επίσης μερικά μαγαζάκια στα οποία αντίθετα από ότι πιστεύουμε σήμερα, ως μεζέδες προσέφεραν αυγά τυρί και κρύο νερό. Τα ψάρια βλέπετε που έπιαναν οι ψαράδες εκεί τα πωλούσαν με αγωνία στην αγορά του Πειραιά. Δεν είχαν σκεφτεί ακόμα να τα διαθέτουν απευθείας σε δικά τους ταβερνεία.

Ο τσίρος έφυγε μεταπολεμικά από τον Πειραιά και σήμερα τον συναντά κανείς μόνο να διατηρείται σε παλαιά στέκια νησιών κυρίως, όπως στο παλαιό λιμάνι των Σπετσών. Ο τσίρος όμως από τον Πειραιά ξεκίνησε να προσφέρεται. 




Παιδιά στο ζύγι 1930-
Επί δημαρχίας Τάκη Παναγιωτόπουλου (1925 - 1931) είχε συσταθεί το Τμήμα Προστασίας Βρεφών Δήμου Πειραιώς, που φρόντιζε για τη σωστή ανάπτυξη των παιδιών μέχρι την εφηβική τους ηλικία. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα οι γονείς καλούνταν να φέρουν τα παιδιά τους προς εξέταση και έλεγχο της υγείας τους. Αριστερά φαίνεται η ουρά για να διέλθουν από το τραπέζι πάνω στο οποίο υπήρχε μια ζυγαριά, η οποία εμφανίζεται καλύτερα στη δεξιά φωτογραφία



Επιβάτες πλοίου 1936 - 
Οι επιβάτες χαίρονται τον αέρα, τον ήλιο και την ελευθερία που τους παρέχει το κατάστρωμα πλοίου που αναχωρεί από τον Πειραιά το καλοκαίρι του 1936 με προορισμό κάποιο νησί. 

Η φτώχεια εκείνων των Ελλήνων ήταν αρετή καθώς μπορούσαν να χαρούν με τα ελάχιστα αλλά και να επιτελέσουν τα μέγιστα. Η φτώχεια αποτελούσε το σημαντικότερο μέρος της ελευθερίας τους. Αντίθετα όπως διατύπωσε και ο Montespuieu, όταν η φτώχεια είναι αποτέλεσμα της διοίκησης (επιβάλλεται ως μέτρο δηλαδή από την πολιτεία), τότε η ίδια κατάσταση αποτελεί μέρος δουλείας. 

Να γιατί εκείνοι ενώ βρίσκονταν σε κατάσταση απίστευτης φτώχειας και στέρησης με τα λιτά μέσα που διέθεταν, αντιμετώπιζαν τα προβλήματα της ζωής, σε αντίθεση με τους σημερινούς που κρέμονται αποκλειστικά από την οικονομική ευημερία για να ευτυχήσουν.


Κυρίες στο Νέο Φάληρο - 
- Ένα εισητήριον παρακαλώ,
- Για τον Πειραιά κυρία μου;
- Όχι, για το Φάληρο.
-Να πάτε;
- Όχι! Να επιστρέψω
- Πηγαιμό κι επιστροφή δηλαδή;
- Όχι κύριε! Σας είπα μόνον επιστροφήν. Κατοικώ εις το Φάληρο και θέλω να επιστρέψω.
-Δηλαδή να πάτε μόνον.
-Να πάω
-Μα αυτό σας είπα λέω κι εγώ

(Παύλος Νιρβάνας, Αθηναϊκοί περίπατοι 1929)


Παρέλαση της "Μεταλλικής Δραχμής" -

Επί της Λεωφόρου Β. Κωνσταντίνου με φόντο το κτήριο της Ιωνιδείου.
Η μεταλλική δραχμή αποτελούσε ένα νόμισμα πανίσχυρο μέχρι και τη δεκαετία του '60 που κατατασσόταν στα λεγόμενα "ισχυρά". Ειδικώς στο τομέα της ναυτιλίας αποτελούσε μια καλή προτίμηση στις αγοραπωλησίες πλοίων. Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι η μεταλλική δραχμή έχει αξία σήμερα μεγάλη, με ονομαστική ισοτιμία μία μεταλλική δραχμή=1,50 ευρώ (θυμηθείτε ότι η ισοτιμία δραχμής ευρώ ήταν 340,650 δραχμές αντί ενός και μόνο ευρώ!



10 Μαΐου 1987, Πλατεία Κοραή -
Ο Χάρρυ Κλύνν στην Πλατεία Κοραή στη γιορτή της άνοιξης. Η Πλατεία κατάμεστη παρακολουθεί τον Κλύνν για 45 λεπτά. Στο βάθος διακρίνεται να λειτουργεί ακόμα, ένα από τα δώδεκα ηλεκτρικά ρολόγια που επί επταετίας είχαν τοποθετηθεί στις πλατείες του Πειραιά.



Ιπτάμενα Δελφίνια (Υδροπτέρυγα) στην Μαρίνα Ζέας - 
Στις 1 Ιουνίου του 1997 πεθαίνει ο εφοπλιστής Γεώργιος Λιβανός. Ιδρυτής της ναυτιλιακής εταιρείας υδροπτέρυγων CERES με τα χαρακτηριστικά κίτρινα "δελφίνια" να αναχωρούν από το 1977 απέναντι από την καφετέρια "Πισίνα" στην Μαρίνα Ζέας για πολλά χρόνια. 

Επρόκειτο για σοβιετικά σκάφη που δρομολογήθηκαν στη γραμμή του Σαρωνικού και πέτυχαν να μειώσουν τους χρόνους και τις αποστάσεις μεταξύ των νησιών και του Πειραιά. Ξεκίνησε αρχικά με δύο σοβιετικά "δελφίνια" τα οποία πολύ γρήγορα έφτασαν να γίνουν τριάντα.

Το 1982 ­δημιούργησε την Ελληνική Εταιρεία για την Προστασία του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (HELMEPA) με κύριο σκοπό την καταπολέμηση



Καλοκαίρι 1964 έξω από την Φρεαττύδα- 
Το κότερο "Μαίρη Μαίρη" της Τζένη Καρέζη και του Ζάχου Χατζηφωτίου έξω από τον Πειραιά. 
Στο βάθος διαγράφεται η φιγούρα του Νοσοκομείου "Μεταξά". Η Καρέζη κατεβαίνοντας μια μέρα στο Τουρκολίμανο συνάντησε τον Σταύρο Ξαρχάκο ο οποίος της έδειξε το κότερο που είχε αποκτήσει. Τότε η Καρέζη ήταν που αποφάσισε να αποκτήσει και εκείνη κότερο όπως κι έγινε. 
Το κότερο "Μαίρη - Μαίρη" ήταν δεκαέξι μέτρων με δύο άλμπουρα και ήταν τύπου Camber and Nicholson. Εκείνη τη χρονιά ένα έργο είχε επιτυχία στη Νέα Υόρκη. Ο Ζάχος είχε προτείνει στη Τζένη το έργο αυτό καθώς πίστευε ότι της ταίριαζε. Η Τζένη αποφάσισε να το ανεβάσει. Έτσι πήρε τον τίτλο του έργου και ονόμασε το κότερό της με αυτόν. Στην πορεία βέβαια βρήκε ότι το "Τζένη Τζένη" μάλλον θα ταίριαζε στο κότερο καλύτερα. (από το βιβλίο του Ζάχου Χατζηφωτίου "Η Τζένη όπως τη γνώρισα")


Ναυάγιο στον Πειραιά 1923 - 
Λεπτομέρεια φωτογραφίας από το αρχείο της ΕΡΤ (αρχείο Πουλίδη)  Η πληροφορία που μας δίνουν τα στοιχεία που αναγράφονται, είναι ότι πρόκειται για ναυάγιο στον Πειραιά το 1923. 
Η εικόνα του πλοίου που βυθίζεται, ενώ ακριβώς μπροστά του κολυμπούν (ναυαγοί;) είναι συγκλονιστική. Ο φωτογράφος (Πουλίδης) από τη ξηρά απαθανατίζει τη σκηνή. Αριστερά του πλοίου διακρίνεται ένας μικρός λοφίσκος με ένα οίκημα στην κορυφή του. Ίσως να πρόκειται για το Τουρκολίμανο και το οίκημα να είναι η έπαυλη του Κουμουνδούρου. Το παιδί κοιτά ατάραχο τον φωτογράφο. Περισσότερο τον εντυπωσιάζει το γεγονός του φακού που επικεντρώνεται πάνω του παρά το πλοίο που φλέγεται και βυθίζεται αργά στη θάλασσα. Οι κακουχίες της δεκαετίας του '20 είχαν "εκπαιδεύσει" ακόμα και τα παιδιά να επικεντρώνουν την προσοχή τους σε οτιδήποτε ήταν διαφορετικό της σκληρής ζωής, της τραγωδίας ή του αγώνα της επιβίωσης. Αυτά άλλωστε αποτελούσαν την καθημερινότητά τους



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"