Κάτι άλλαζε στο μπάσκετ ή η εποχή του Γιατζόγλου.


του Στέφανου Μίλεση

Τέλη της δεκαετίας του 70, αρχές της δεκαετίας του '80 πήγαινα Λύκειο. Στη Φρεαττύδα και στις κοντινές περιοχές όπου ζούσα, διαμορφωνόταν μια περίεργη, πρωτόγνωρη θα έλεγα κατάσταση. Στο Πασαλιμάνι υπήρχαν τα γήπεδα του ερασιτέχνη ολυμπιακού έξω ακριβώς από τη λέσχη του. Και λέω γήπεδα γιατί ήταν δύο στο σύνολό τους, ένα μικρό και ένα μεγάλο που διέθεταν αμφότερα μπασκέτες με κανονικά διχτάκια κάτι σπάνιο αφού αν έβρισκες μπασκέτα να παίξεις συμβιβαζόσουν με σκέτο στεφάνι ή άντε με ένα μεταλλικό δίχτυ. 

Σε όχι μακρινή απόσταση υπήρχε το γήπεδο του Πορφύρα (ελεύθερο τότε από καγκελόπορτα και συρματοπλέγματα), και παραδίπλα το γήπεδο του Φοίνικα. Ακριβώς από πάνω υπήρχε ένα σχολείο (μπασκετική δύναμη της εποχής) που άκουγε στο όνομα Μικτό Καλλιπόλεως. Στο σημείο αυτό να κάνω μια παρένθεση και να πω πως το σχολείο αυτό λέγονταν "Μικτό" πριν ακόμα από την επίσημη μικτοποίηση των σχολείων, γιατί στέγαζε παράλληλα αγόρια και κορίτσια σε διαφορετικές όμως αίθουσες που έκαναν διαφορετικές ώρες διαλείμματα! Υπήρχε τουλάχιστον η αίσθηση ότι τα κορίτσια συνυπήρχαν σε κοντινή απόσταση, έστω και αν τα βλέπαμε μόνο από τα παράθυρα των τάξεων όταν κατέβαιναν στο προαύλιο για το δικό τους διάλειμμα. 

Στα υπόλοιπα σχολεία του Πειραιά που ήταν ολοκληρωτικά αρρένων ή θηλέων δεν υπήρχε καμία οπτική επαφή έστω και αν στεγάζονταν στο ίδιο κτήριο. Γήπεδο Μπάσκετ εκτός από το Μικτό Καλλιπόλεως υπήρχε και μάλιστα "κλειστό" στο συγκρότημα του Βρυώνη (το παλιό Δεύτερο) μετέπειτα πρώτο και έκτο. Λαμβάνοντας υπόψη τα γηπεδικά δεδομένα της εποχής, ειδικά για το μπάσκετ, πόσες ευκαιρίες είχε ένας μαθητής γυμνασίου ή λυκείου να παίζει σε κλειστό γήπεδο αν δεν ήταν αθλητής; Απολύτως καμιά! Μόνο στο κλειστό του πρώην Δευτέρου Αρρένων στου Βρυώνη είχε αυτή την μοναδική ευκαιρία να παίξεις μπάσκετ χωρίς να σε τυφλώνει ο ήλιος, να σε κάνει μούσκεμα η βροχή ή να κυνηγάς τη μπάλα στα βράχια πριν βουτήξει στη θάλασσα της πειραϊκής.

Σε όλα τα παραπάνω  πρέπει να προσθέσουμε τις μπασκέτες που υπήρχαν μεμονωμένα στην Πλαζ της Φρεαττύδας, στην πλαζ Βοτσαλάκια, στον Προφήτη Ηλία, έξω από το Μπόουλινγκ σέντερ και σε πολλά άλλα σημεία που πιθανότατα ξεχνάω τώρα. Άραγε η διαμόρφωση αυτού του μπασκετικού χάρτη της συνοικίας όπου ζούσαμε, ήταν που μας έκανε όλους τότε να ασχοληθούμε με το μπάσκετ; Μήπως ήταν οι μεγαλύτεροι φίλοι της παρέας που μας συμπαρέσυραν σε μια μόδα της εποχής; Η αίσθηση ότι όλη η Ελλάδα έπαιζε μπάσκετ με την ίδια τρέλα που μας διαπερνούσε; 

Απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι λίγο δύσκολο να δοθεί. Ξαφνικά μια γενιά ολόκληρη σταμάτησε να ασχολείται με το λαϊκότερο των αθλημάτων το ποδόσφαιρο και άρχιζε να χτυπάει με μανία την βαριά μπάλα του μπάσκετ. Μερικοί γράφτηκαν σε σωματεία, οι περισσότεροι όμως έπαιζαν μπάσκετ όπου έβρισκαν. Στα διαλείμματα, ανάμεσα στα μαθήματα, πριν το σχολείο ή μετά απ' αυτό, τα απογεύματα πριν τα Αγγλικά ή το φροντιστήριο, τα Σαββατοκύριακα, στις αργίες κ.ο.κ. Ο ρυθμός της ημέρας διαμορφωνόταν πλέον γύρω από την πορτοκαλί μπάλα. 

Η πρώτη μορφή που άρχισε να αποτυπώνεται στο μυαλό μας ήταν βέβαια αυτή του Στηβ Γιατζόγλου. Αυτός ο ξανθός Ελληνοαμερικάνος που ξαφνικά έγινε ίνδαλμα στον Πειραιά, μιλώντας σπαστά Ελληνικά και παίζοντας μπάσκετ με αυτό τον γνωστό χορευτικό ρυθμό, φτάνει το 1979 με τον Ολυμπιακό στους final six του Κυπέλλου πρωταθλητριών Ευρώπης. Ξαφνικά φίλοι της παρέας αρχίσουν να παίζουν με τον ίδιο χορευτικό ρυθμό του Γιατζόγλου μιμούμενοι εμφανώς τις κινήσεις του. 

Άλλα ονόματα που στριφογυρίζουν στο μυαλό μας την εποχή εκείνη, είναι ο Γιώργος ο Καστρινάκης επίσης Ελληνοαμερικάνος, ο πρώτος που θυμάμαι να είδα να καρφώνει με χαρακτηριστική άνεση, ο Δημήτρης ο Κοκκολάκης, από τους πιο ψηλούς Έλληνες, ο Παύλος Διάκουλας, ο Ράμμος, ο Γκαρώνης, ο Μελίνι και ο προπονητής τότε ο Μουρούζης. Τον Γκαρώνη έτυχε να τον έχω λίγο αργότερα προπονητή στον Πορφύρα. Όλα αυτά έδειχναν λοιπόν ότι το πράγμα κάπου πήγαινε, και κάπου θα έβγαζε. 

Κάτι επιτυχίες στο Κύπελλο Κόρατζ αρχικά, κάτι σε Βαλκανικούς και Μεσογειακούς, κάτι τέλος πάντων υπήρχε στον ορίζοντα. Και αυτός ο ορίζοντας έγραψε ένα όνομα άγνωστο στην αρχή, το δημοφιλέστερο δε όλων στη συνέχεια. Αυτό του Νίκου Γκάλη. Αυτός ο πυγμάχος καλαθοσφαιριστής που είχε την ικανότητα να περπατάει στον αέρα εμφανίζεται στη Θεσσαλονίκη. Όλοι πηδούσαν μαζί του στην ίδιο χρόνο και τη στιγμή που τα πόδια τους έπιαναν γήπεδο, τα δικά του διέγραφαν βηματισμούς στον αέρα λες και το δικό του σώμα είχε μια ξεχωριστή ικανότητα να αψηφά τη βαρύτητα!

Τα υπόλοιπα για τους περισσότερους είναι γνωστά. Το μπάσκετ σπάει πλέον την αφάνεια και γίνεται πανελληνίως έστω και για λίγο το δημοφιλέστερο άθλημα. Δεν θα συνεχίσω περιγράφοντας το μετά γιατί είναι γνωστό. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν το πριν και η όλη ατμόσφαιρα που υπήρχε τουλάχιστον στον Πειραιά. Αυτή η αίσθηση που υπάρχει λίγο πριν την βροχή, του ουρανού του φορτωμένου από σύννεφα, τη μυρωδιά της ατμόσφαιρας, τον ιονισμό που κυριαρχεί. Έτσι μπορώ να περιγράψω και εγώ αυτή την αίσθηση που όλοι νιώθαμε ότι υπήρχε τότε.

 

7 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Πίσω από την γκρι σιδερένια πόρτα γράφτηκαν ιστορίες γέλιου, κλάματος, έρωτα.
Η Αφεντούλη στέναζε!!!!

Stefanos Milesis είπε...

Νομίζω ότι γνωρίζεις πολλά....

κοντρα στο ρευμα είπε...

mου θυμισες παρα πολλα , αν και μενω στην Νικαια η βολτα τα σαβατοκυριακα ητανε σε εκεινες της γειτονιες , τοτε που αρχισα και εγω να παιζω μπασκετ στον ιωνικο Νικαιας.....
μεγαλες μορφες για μας ο Καστρινακης και ο Γιατζογλου τους εχω ζησει στον Πλατωνα της Νικαιας να προπονουνται και να μαθαινουν στην κυριολεξια μπασκετ τον Κοκολακη ο οποιος δεν ηξερε τιποτα απλα ηταν πολυ ψιλος και τον ειχαν παρει και τον μαθεναν.........νασε καλα σημερα ειδα το blog σου πρωτη φορα ....

sakis mousageas είπε...

Εγω φιλε μου δεν εχω ιδεα για αυτα που μας λες για το Μικτο Καλλιπολεως.Παντοτε πηγαιναμε μαζι κοριτσια και αγορια.
Οσο για το μπασκετ το Μικτο εριξε πολυ ξυλο σε κατι αλλα δυσκολα σχολεια.
Τελευταια φορα θυμαμαι οτι με συλαβανε οι μπατσοι ,στο κλειστο της γλυφαδας γιατι εριξα μεριλες σφαλιαρες σε κατι μαγκες απο την καισαριανη 1979 οταν πηγαν να το παιξουν σκληροι μετα τον αγωνα μπασκετ εναντιον του μικτου. Sakis Moyσαγεας

Ευάγγελος Αλεξανδρής είπε...

Έζησα κι εγώ έντονα την περίοδο 1973 - 1980 στον Πειραιά. Γέννημα θρέμμα Αγιασοφιώτης (1961-1980) με δημοτικό στο πρώτο (1967-69) και πέμπτο Αγίας Σοφίας (1970-73), Β' Γυμνάσιο Πειραιά (1974-76) στου Βρυώνη και τέλος Σιβιτανίδειο Τεχνικό Λύκειο (1977-80).
Παράλληλα έκανα πυγμαχία με προπονητή τον αξέχαστο δάσκαλο ζωής τον Κωσταρέλλο στον Ολυμπιακό, στο Παπαστράτειο, μια φρέσκια νεωτεριστική για την εποχή τσίγκινη κατασκευή δίπλα ακριβώς από το κλειστό μπάσκετ, νότια πλευρά που χτύπαγε ο ήλιος, όπου έπαιζε η θρυλική ομάδα του Γιατζόγλου, με τον οποίο είχα μια ειδική σχέση, μου χάριζε τα ελαφρώς μεταχειρισμένα παπούτσια του, μέγεθος 45-46 για τις προπονήσεις μου!
Συνόδευα τις φίλες μου στα γήπεδα άθλησης στον Άγιο Κοσμά τις Κυριακές, στον Πορφύρα τις καθημερινές, στους σχολικούς αγώνες κατά την Άξοιξη... στα κοντινά νησάκια Αίγινα, Αγκίστρι και Πόρο τα καλοκαίρια.
Συχνάζαμε στην πισίνα της Ζέας και στο Πασαλιμάνι, συχνά νοίκιαζα την παλιά αίθουσα του Ολυμπιακού (κάτω από το Ναυτικό νοσοκομείο) για μαθητικές εκδηλώσεις που διοργάνωνα με τα Λύκεια θηλέων της περιοχής. Ωραία, γλυκά, ρομαντικά χρόνια... προσπαθώ να συντονίζομαι ακόμα στην ίδια φιλοσοφία ισορροπίας μεταξύ όρεξης για φυσική ζωή και κοινωνική δράση, με αυτάρκεια, λίγες υλικές ανάγκες και απεριόριστη ελευθερία.

Ανώνυμος είπε...

NA KATEBAINAN TA BOYNA NA ΔΟΥΝΕ ΤΟΝ ΠΕΡΑΙΑ , ΝΑ ΔΟΥΝΕ ΚΑΙ ΤΟ ΜΙΚΤΟ ΠΟΥ ΠΑΙΖΕΙ ΤΟΣΟ ΩΡΑΙΑ.....ΓΕΙΑ ΣΟΥ ΡΕ ΣΑΚΗ ΑΘΑΝΑΤΕ....

ΜΛΚ / ΓΑΛΟΥΝΤΖΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

sakis mousageas είπε...

http://www.facebook.com/pages/%CE%9C%CE%99%CE%9A%CE%A4%CE%9F-%CE%9B%CE%A5%CE%9A%CE%95%CE%99%CE%9F-%CE%9A%CE%91%CE%9B%CE%9B%CE%99%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%A9%CE%A3-%CE%A0%CE%95%CE%99%CE%A1%CE%91%CE%99%CE%91/173578709330323 Γεια σου ΔΗΜΗΤΡΗ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΠΑΝΤΑ ΚΑΛΑ.ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΝΑ KOMATI ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΜΙΚΤΟΥ

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"