Άγιος Βασίλειος, Νέο Φάληρο.

Ο Άγιος Βασίλειος, στη δεκαετία του 1920 και του 1930 ήταν μια πολύ απομακρυσμένη συνοικία από το κέντρο του Πειραιά. Όμως εκεί ήταν το τέρμα του τραμ του 17. Εκτελούσε τη διαδρομή Νέο Φάληρο - Τροχιοδρόμων (σημερινή Ομηρίδου Σκηλίτση) - Λεωφόρος Σωκράτους (σημερινή Ηρώων Πολυτεχνείου) - Άγιος Βασίλειος. Στην αρχή όταν δηλαδή ήμουν μικρός, το τραμ το κινούσαν άλογα. Εκείνη όμως που ήταν τελείως ακατοίκητη, ήταν η Πειραϊκή Χερσόνησος, ένα χιλιόμετρο μακριά από το σπίτι και το κατάστημά μας. την εποχή την δικιά μου ήταν ερημιά, γεμάτη βράχια, δεν υπήρχε τίποτα, κανένα σπίτι. Μετά άρχισε να κατοικείται γύρω στα 1940. Μαζευόμαστε λοιπόν ένα τσούρμο παιδιά και πηγαίναμε στην έρημη Πειραϊκή χερσόνησο και παίζαμε πετροπόλεμο, το μοναδικό και αγαπημένο μας παιχνίδι. Πηγαίναμε όμως και στου Κράκαρη (πρόκειται για τα λουτρά Κράκαρη που βρίσκονταν στην άκρη του μυχού της φρεαττύδας), στην Φρεαττύδα και κάναμε μπάνιο.....
Η ιστορική Λεωφόρος Σωκράτους μπροστά από το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά με τις γραμμές του Τραμ (πρώην Βασιλέως Κωνσταντίνου και μετέπειτα Ηρώων Πολυτεχνείου)

Όλοι οι νεανικοί μου έρωτες άρχιζαν, εξελίσσονταν και τέλειωναν δυστυχώς, στο Νέο Φάληρο. Δεν νομίζω όμως ότι αυτό ίσχυε μόνο για μένα, αν θυμάμαι καλά - αλλά για όλους τους νεανικούς μου φίλους-. Το τραμ 17 μας οδηγούσε κατευθείαν από τον Άγιο Βασίλειο στο Νέο Φάληρο. Το τέρμα του ήταν ακριβώς πίσω από το ξενοδοχείο του Ρούσσου. Αυτό το ξενοδοχείο παρότι ήταν λιγότερο λαμπρό από το ΑΚΤΑΙΟ και με μικρότερη φήμη, νομίζω ότι το αδικεί λίγο η ιστορία. Το ξενοδοχείο του ΡΟΥΣΣΟΥ είχε μια μαρμάρινη εξέδρα και ένα εστιατόριο πολυτελές, όπου κατέβαιναν οι πλούσιοι Αθηναίοι. Είχε και μουσική. Είχε ενθυμούμαι ένα πιάνο, ένα βιολί, ένα βιολοντσέλο. Το ξενοδοχείο αυτό είχε και ζαχαροπλαστείο, όπου μπορούσες να φας το παγωτό σου. Τι νεωτερισμός και αυτός! Στην αρχή που δεν είχαμε ψυγεία και πάγο, τρώγαμε μόνο γλυκό του κουταλιού. Το παγωτό ήταν πραγματική επανάσταση. Σ΄ αυτό ακριβώς το ζαχαροπλαστείο συγκεντρώνονταν ο περισσότερος κόσμος.


Το ΑΚΤΑΙΟΝ ήταν άλλο πράγμα. Απευθυνόνταν σε άλλου είδους κοινό εκείνη την εποχή, για να μην σας πω ότι απευθυνόνταν σε άλλου είδους ερωτευμένους. Στο ΑΚΤΑΙΟ δίδονταν λαμπροί χοροί για τα υψηλότερα ή μάλλον για τα υψηλά κοινωνικά και οικονομικά στρώματα της Ελλάδος των αρχών του αιώνα μας. Δεν ήταν για εμάς το ΑΚΤΑΙΟ. Άλλωστε δεν είχε τραπεζάκια έξω και δεν ήταν μπροστά στη θάλασσα, άσχετα αν έβλεπε θάλασσα από μακριά. Εμείς λέγαμε ότι ήταν μακριά από τη θάλασσα. Οι αποστάσεις βλέπετε, μέτραγαν αλλιώς εκείνη την εποχή. Όμως εκείνα που έχουν μείνει χαραγμένα ανεξίτηλα στη μνήμη μου είναι η εξέδρα του Φαλήρου και τα ραντεβού με φιλεναδούλες καθώς επίσης και τα λουτρά. Μια βόλτα στην εξέδρα ήταν ένα πραγματικό σεργιάνι σ΄ολόκληρο τον κόσμο, ιδίως αν συναντούσες εκείνη που περίμενες. Εκείνες οι ατέλειωτες βόλτες στην εξέδρα με συντρόφευαν τις πιο δύσκολες ώρες της ζωής μου.



Και μετά φαντάζεστε την διαφορά; Να φεύγεις από του Κράκαρη στην φρεαττύδα, όπου κολυμπούσα σχεδόν μόνος μου με τους φίλους μου ή και μερικά ακόμη παιδιά της περιοχής, να φεύγεις λοιπόν από του Κράκαρη και βρίσκεσαι στα λουτρά του Φαλήρου. Στα λουτρά του Φαλήρου κολυμπούσαν και γυναίκες και κυρίως μερικές από τις ωραιότερες γυναίκες της εποχής μου. Μπορεί τα λουτρά ανδρών και γυναικών να ήταν ξεχωριστά, τις γυναίκες όμως τις αισθανόσουν δίπλα σου. Μπορεί να μην μπορούσες να τις ακουμπήσεις, να μην μπορούσες να τους μιλήσεις, αλλά ήταν εκεί....
Στα μπάνια του φαλήρου υπήρχε κι ένας ναύτης, συνήθως μυστακοφόρος, με μια βάρκα, επιφορτισμένος να επιτηρεί την τάξη και να αποτρέπει την οποιαδήποτε επικοινωνία μεταξύ ανδρών και γυναικών... 
Υπήρχαν και στον Πειραιά βόλτες. Μπορούσες για παράδειγμα να πας στο πασαλιμάνι. Η βόλτα στο Πασαλιμάνι είχε επεκταθεί πολύ με τα χρόνια, έφτανε ως την πλατεία Αλεξάνδρας.
Το Φάληρο όμως ήταν ένας νεωτερισμός - ήταν κοσμικότερο, είχε τη θάλασσα, την εξέδρα, είχε τα λουτρά. Στο Φάληρο πήγαιναν λίγο πιο πλούσιοι άνθρωποι. ....Κακά τα ψέματα στο Φάληρο αισθανόμασταν όλοι Ευρωπαίοι.....
την εποχή εκείνη στον Πειραιά είχαν μια ιδιαίτερη συνοικία: Το Πάνθεον, την γνωστή σε όλους μας Τερψιθέα. Ειδικά στο δρόμο που ενώνει το Πασαλιμάνι με την Τρούμπα, την οδό Αιγέως, (2ας μεραρχίας σήμερα). Στην τερψιθέα λοιπόν, αν σταθείτε στην οδό Αιγέως, βλέπετε από τη μια την Τρούμπα και από την άλλη το πασαλιμάνι. Εκεί έμεναν π.χ. οι μεγάλοι ποτοποιοί, όπως ο Αναγνωστόπουλος. Οι μεγάλες εμπορικές αριστοκρατικές οικογένειες ζούσαν από τον κήπο της Τερψιθέας και προς το Πασαλιμάνι. Εκεί εθεωρείτο η συνοικία των μεγαλόσχημων και των μεγαλοβιομηχάνων του Πειραιώς. Το τελευταίο σπίτι ήταν του Στρίγκου - αυτό με την εξαίρετη Πινακοθήκη.....



Αποσπάσματα από το ομώνυμο βιβλίο της Ευαγγελίας Μπαφούνη 
(Χρήστος Πανάγος, Ένας Πειραιώτης θυμάται)
Έκδοση του Ινστιτούτου μελέτης της τοπικής ιστορία και της ιστορίας των επιχειρήσεων
(Ι.Μ.Τ.Ι.Ι.Ε) - Πειραιάς 1999

3 σχόλια:

Γιαγιά Αντιγόνη είπε...

Το λεωφορείο αργότερα το 17 μας πήγαινε στο Φάληρο...

Θυμάμαι στη πρώτη φωτογραφία στο κτίριο του Ράλλη που ήταν και το γυμνάσιο Θηλέων..
Τα μαγαζιά που ξεκινούσαν από τη γωνία ..και κύκλωναν το τετράγωνο!
Ο Μονοχάρτζης..
Ο Χαραμής...κ.α.

Αλλη μια υπέροχη ανάρτηση!!!!!!!!

Stefanos Milesis είπε...

ευχαριστώ Αντιγόνη για τα σχόλια των αναρτήσεων που μου δίνουν θάρρος να συνεχίζω να ερευνώ το παρελθόν της πόλης μας.

Ανώνυμος είπε...

γιΑΓΙΑ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΠΕΣΜΟΥ ΣΕ ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΤΟΝ ΧΑΡΑΜΗ ΤΟΝ ΝΙΚΟ Κ ΤΟΝ ΤΑΚΗ ΕΝΝΟΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ?? ΗΤΑΝ ΠΑΠΟΥΣΜΟΥ! ΜΕ ΤΙς ΒΑΣΙΛΙΚΕς ΤΙς ΑΜΑΞΕς ΤΟΤΕ Κ ΤΟΝ ΣΤΑΥΛΟΤΟΥς ΜΕ ΤΑ ΑΛΟΓΑ! ΖΟΥΣΑΝ ΣΤΟ ΠΙΟ ΠΛΟΥΣΙΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ!! ΑΝ ΕΝΝΟΕΙς ΑΥΤΟΝ ΣΕ ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΠΕΣΜΟΥ Κ ΑΛΛΑ!!! iokastixarami@gmail.com

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"