Η περιπέτεια του "Αφανούς Ναύτου" που ακόμα είναι αφανής!

O Όρμος Μπαϊκούτση σε καρτ ποστάλ του 1970. Ο Σταυρός κατασκευάστηκε το 1969. Έκτοτε θα επικρατήσει η ονομασία Σταυρός. Στην καρτ ποστάλ όπως βλέπουμε δεν υπάρχει ακόμα η κατασκευή με το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου ούτε έχουν κατασκευαστεί οι αποβάθρες του συλλόγου που υπάρχει σήμερα εκεί


του Στέφανου Μίλεση

      Δεν υπάρχει καταγεγραμμένη άλλη όμοια περίπτωση στην Ελλάδα, ένα μνημείο να έχει σχεδιαστεί, εγκαινιαστεί, κατασκευαστεί όχι μία, ούτε δύο αλλά πάμπολλες φορές και ωστόσο να συνεχίζει να μην υπάρχει!

     Πρόκειται για το Μνημείο του «Αφανούς Ναύτη» που αν και εγκαινιάστηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, αναμορφώθηκε από τον Ιωάννη Μεταξά, καταστράφηκε από την Γερμανική κατοχή, τιμήθηκε μεταπολεμικά σε μια Πλατεία που είχε χρήση γκαράζ, υψώθηκε στο κέντρο μιας πλατείας από ιδιώτες, σχεδιάστηκε να στολίζει τον κήπο ανάμεσα σε δύο εκκλησίες, κατασκευάστηκε σε ένα ψαράδικο όρμο, εκλάπη, κατεστράφη και τελικά σήμερα θεωρείται ως ένα έργο που αν και θα έπρεπε να κοσμεί το μεγαλύτερο λιμάνι της Ελλάδας και ένα από τα μεγαλύτερα της Μεσογείου και της Ευρώπης, αυτό δεν επιτεύχθηκε για τους παρακάτω όπως θα δούμε λόγους.


Mνημείο του αφανή ναύτη στην Άνδρο (5/11/59) 
προσφορά οικογένειας Γουλανδρή


Ο Αφανής Ναύτης στο Βροντάδο της Χίου
Στο επίνειο των Καρδαμύλων, Μάρμαρο 
βρίσκεται το μνημείο στο Καρδαμυλίτη ναυτικό
Η Καλαμάτα απέκτησε ανάλογο μνημείο στην παραλία της το 2006



1.     Τα εγκαίνια «Τύμβου» από τον Ελευθέριο Βενιζέλο

Ξημερώνοντας η 7η Νοεμβρίου του 1930 φάνηκε πως δεν θα ήταν μια ημέρα συνηθισμένη.  Οι ετοιμασίες έδιναν κι έπαιρναν στο λιμάνι του Πειραιά. Καθαρισμός της παραλίας, σημαιοστολισμοί των κτηρίων, ενώ όλα τα πλοία του πειραϊκού λιμένα από νωρίς ανέμεναν ένα σπουδαίο γεγονός που είχε εξαγγελθεί! Από τις 12.30΄ το μεσημέρι έκαναν την εμφάνισή τους διασχίζοντας τους δρόμους της πόλης, ομάδες μαθητών και Ναυτοπροσκόπων που συγκεντρώνονταν στην Πλατεία του Ωρολογίου (άτυπη ονομασία του ελεύθερου χώρου μπροστά από το παλαιό Δημαρχείο Πειραιώς). Στις 2.40΄ κατέφθασε και ο Πρωθυπουργός της χώρας Ελευθέριος Βενιζέλος συνοδευόμενος από τον Πρόεδρο της Βουλής τον Τσιριμώκο και τον Δήμαρχο Πειραιώς Τάκη Παναγιωτόπουλο. Άπαντες επιβιβάζονται στο πολεμικό «Τένεδος» που αμέσως έστρεψε την πλώρη του για την Ψυτάλλεια!

 Είχε φτάσει επιτέλους η ημέρα που θα εγκαινιαζόταν ένα μνημείο για τον «Αφανή Ναύτη». Εκατό χρόνια είχαν περάσει που το Ελληνικό Κράτος μετρούσε τον ελεύθερο βίο του! Η εποχή εορτασμού της πρώτης Εκατονταετηρίδας είχε φτάσει και μέσα στα πλαίσια αυτών των εκδηλώσεων ο Δήμος Πειραιά είχε προγραμματίσει η 7η Νοεμβρίου κάθε χρόνο, να αποτελεί μια ημέρα μνήμης προς τους αφανείς ήρωες του Εμπορικού μας ναυτικού που χάθηκαν σε όλα τα μήκη και πλάτη των θαλασσών ακολουθώντας μέχρι τέλους την σκληρή μοίρα της ναυτικής εργασίας. Και ο εορτασμός της ημέρας του «Αφανή Ναύτη» απαιτούσε μνημείο και αυτό είχε αποφασιστεί να στηθεί στην Ψυτάλλεια την ιστορική νησίδα στο στενό της οποίας πέθαναν, στη νικηφόρο της Σαλαμίνας Ναυμαχία, οι γενναιότεροι των Ελλήνων ναυμάχων.

Ωστόσο η απόφαση ανέγερσης ενός μνημείου υπέρ του «Αφανούς Ναύτη», αποτελούσε χρέος, όχι μόνο του Δήμου Πειραιώς, αλλά ολόκληρου του ελληνικού Έθνους καθώς η Ελλάδα ως χώρα δεν όφειλε στο ναυτικό μόνο την εμπορική και οικονομική της ανάπτυξη, αλλά την ίδια της την ύπαρξη, την ανεξαρτησία της, την ευημερία της, τον ελεύθερο εν τέλει βίο της. Και λίγο πριν ο Ελευθέριος Βενιζέλος εγκαινιάσει την έναρξη των εργασιών για την ύψωση ενός Τύμβου υπέρ του «Αφανούς Ναύτη» ο Λιμενάρχης Πειραιά Σ. Κλήρης έλεγε διαβάζοντας την ημερήσια διαταγή «Ατενίσατε εν σιγή τον επί της Ψυταλλείας συμβολικό τύμβο, που συμβολίζει την θυσία και την αρετή όλων των ναυτικών γενεών της Ελλάδος».


Και πραγματικά ένα μικρό μνημείο κατασκευάστηκε πάνω στην Ψυτάλλεια, μνημείο που μπορεί σε μέγεθος κατασκευής να μην ήταν αντάξιο του μεγέθους της θυσίας των ελλήνων ναυτικών, αλλά τουλάχιστον υπήρχε, ήταν εκεί ορατό από το 1931 σε τα πλοία που εισέρχονταν στον μεγάλο πειραϊκό λιμένα.



    Πάνω σε ένα διπλό τσιμεντένιο βάθρο, βράχος απότομος υψωνόταν προς τον ουρανό και πάνω του ένας γλάρος με ανοιγμένα τα φτερά του.

2.     Το κολοσσιαίο μνημείο του Ιωάννη Μεταξά


Τα χρόνια πέρασαν και η Κυβέρνηση του Ιωάννη Μεταξά έκρινε πως το μνημείο έπρεπε να αντικατασταθεί με ένα μεγαλύτερο, αντάξιο του εμπορικού μας ναυτικού. Το νέο μνημείο θα υψωνόταν στην κορυφή της νησίδας της Ψυτάλλειας και ήδη υπήρχε ένα σχέδιο έμπνευση του αρχιτέκτονα Ιωάννη Ζολώτα που υποβλήθηκε στον Μεταξά το 1937 προκαλώντας τον ενθουσιασμό του τελευταίου.

 Ένας τεράστιος τσιμεντένιος σταυρός θα υψωνόταν προς τον ουρανό ενώ λίγο πριν την κορυφή του θα υπήρχε μια άγκυρα καμωμένη από ακτίτη πειραϊκό λίθο. Οι βάσεις του μνημείου θα ήταν από μπετόν αρμέ, και θα σήκωναν την όλη κατασκευή ακόμη ψηλότερα, καθώς οι προδιαγραφές του Μεταξά για το μνημείο περιελάμβαναν να είναι ορατό από απόσταση δέκα ναυτικών μιλίων! 


    Μια υπερκατασκευή που θα ξεκινούσε από τον μικρό όρμο που έδεναν τα πλοία όταν έπιαναν την Ψυτάλλεια, θα οδηγούσε στην ψηλότερο σημείο του μικρού νησιού, δημιουργώντας ένα αίσθημα δέους και εντυπωσιασμού!




    Ωστόσο παρά την ύπαρξη σχεδίου που ικανοποιούσε τον Ιωάννη Μεταξά, ο Υπουργός επί των Ναυτικών Αλέξανδρος Χατζηκυριάκος (υπουργός την περίοδο 1935 – 1938), προκήρυξε διαγωνισμό φιλοτέχνησης μνημείου «Αφανούς Ναύτου». Συγκροτήθηκε μάλιστα και μια επιτροπή η οποία δεν πρόλαβε να εκδώσει πόρισμα καθώς την πρόλαβε η  πολεμική προετοιμασία της χώρας για τον επερχόμενο πόλεμο, προετοιμασία που είχε ξεκινήσει πολύ πριν την εμπλοκή της χώρας μας στον πόλεμο – γνωστό πλέον γεγονός στους ιστορικούς - .


3.     Ο βομβόπληκτος Πειραιάς δεν ξέχασε τους ναυτικούς του

     Στο μεταξύ η ελληνική συμμετοχή στον βωμό αίματος για το εμπορικό ναυτικό κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ανέρχεται στους 1.204 εξαφανισμένους Έλληνες ναυτικούς με 914 εμπορικά πλοία να έχουν βυθιστεί σε όλες τις θαλάσσιες περιοχές του πλανήτη συμπεριλαμβανομένου ακόμη και ποταμών! Η απελευθέρωση βρίσκει τον Πειραιά ξανά χωρίς μνημείο Αφανούς Ναύτη, καθώς οι Γερμανοί κατέστρεψαν το μνημείο της Ψυτάλλειας (εκείνο του Ελευθερίου Βενιζέλου) και στην θέση του τοποθέτησαν πυροβόλα και αντιαεροπορικά. Η εικόνα του μεταπολεμικού Πειραιά είναι απελπιστική. Η μόνη πόλη στην Ελλάδα με τόσες κατεστραμμένες υποδομές, όχι μόνο στο λιμάνι αλλά και στον αστικό και κοινωνικό της ιστό. Ο βομβόπληκτος Πειραιάς (η Αθήνα ουδέποτε βομβαρδίστηκε), ο κατεστραμμένος από ιταλικούς, γερμανικούς, αμερικανικούς και αγγλικούς εναέριους βομβαρδισμούς ούτε τότε ξέχασε όμως τους ναυτικούς του! Ήδη από την πρώτη χρονιά της απελευθέρωσης ο Δήμος τίμησε τους αφανείς ναύτες σε εορτή στην Πλατεία Αλεξάνδρας! Μια πλατεία που εξακολουθούσε να είναι περιφραγμένη με συρματοπλέγματα. Από την κατοχή η προπολεμική της όψη είχε χαθεί, καθώς οι Γερμανοί πρώτοι την μετέτρεψαν σε χώρο στάθμευσης των στρατιωτικών τους αυτοκινήτων. Και μετά την αποχώρηση των Γερμανών όμως συνέχιζε να έχει την ίδια χρήση από τις Βρετανικές και Ελληνικές Στρατιωτικές αρχές. Για μια περίοδο όμως τριών με τεσσάρων ετών ο χώρος απελευθερωνόταν την ημέρα της 6ης Απριλίου, ώστε να γίνει το μνημόσυνο για τους χαμένους ναυτικούς. 


4.     Στην Πλατεία της Τερψιθέας από ιδιώτες!


    Και ενώ τα χρόνια περνούσαν, η επίσημη Πολιτεία ουδέν έπραττε περί αυτού, κάποιοι ιδιώτες μαζί με συνδρομή του Δήμου, είχαν τοποθετήσει στην Πλατεία της Τερψιθέας, μια μαρμάρινη πλάκα, κάτι σαν κενοτάφιο το οποίο αποκαλείτο «Ηρώο πεσόντων Περαιωτών». Θεμελιώθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1930 από τον Δήμαρχο Πειραιά τον Τάκη Παναγιωτόπουλο. Εκεί μια φορά δύο φορές τον χρόνο (μια την 25η Μαρτίου και μια στην 28η Οκτωβρίου) γινόταν κατάθεση Στεφάνων και παρελάσεις από τα σχολεία του Πειραιά. 

Κατάθεση στεφάνου στο Μνημείο της Πλατείας Τερψιθέας

5.     Στον Τινάνειο Κήπο (νυν Θεμιστόκλειο)

Και έτσι τα χρόνια πέρασαν μεταπολεμικά με απλές καταθέσεις στεφάνων στην Πλατεία Τερψιθέας. Στις 30 Ιουλίου του 1963 το Δημοτικό Συμβούλιο Πειραιώς κατόπιν προτάσεως του Δημοτικού Συμβούλου Λουκά Μάτσα, έθεσε εκ νέου πρόταση για ανέγερση μνημείο «Αφανούς Ναύτου», αφού η μαρμάρινη πλάκα της Τερψιθέας αφενός δεν εξέφραζε το μέγεθος της πραγματικής θυσίας, αφετέρου αποτελούσε δημιούργημα ιδιωτικής πρωτοβουλίας. 

Το Δημοτικό Συμβούλιο Πειραιώς αφού δέχθηκε την πρόταση του Μάτσα, προχώρησε στην σύσταση Επιτροπής που με την σειρά της έκρινε πως το καταλληλότερο σημείο για την ανέγερση ενός Μνημείου ήταν ο Τινάνειος Κήπος, ώστε να είναι ορατό σε όλο το επιβατικό λιμάνι, αλλά και για να είναι προσιτό σημείο για την κατάθεση στεφάνων εκ μέρους της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας. Η Επιτροπή αποφάσισε να ανοιχτεί ένας λογαριασμός την Εμπορική Τράπεζα για την συγκέντρωση του απαιτούμενου ποσού από τον πειραϊκό λαό και τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις. 

Πέρασε όμως ένας ολόκληρος χρόνος και το ποσό που τελικώς συγκεντρώθηκε ήταν 20.000 δραχμές. Μόνο δύο ναυτιλιακές επιχειρήσεις κατέθεσαν ποσά σε εκείνον τον ειδικό λογαριασμό (πολλές δήλωναν πως ήδη είχαν προσφέρει για το μνημείο της Πλατείας Τερψιθέας). Έτσι το μνημείο του «Αφανούς Ναύτη» σταμάτησε (λόγω αφανούς καταθέτη) και ο δύσμοιρος Έλληνας ναύτης έμεινε ξανά στην μαρμάρινη πλάκα της Τερψιθέας!


Στο μεταξύ οι ναυτεργατικές ενώσεις βλέποντας πως το χρηματικό ποσό στον τραπεζικό λογαριασμό ουδέποτε θα συγκεντρωθεί, έκαναν έγγραφη διαμαρτυρία στον τότε Υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας Σταύρο Μπίρη (διετέλεσε υπουργός 1964 – 1965). Και ενώ ο Πειραιάς αγωνίζεται να αποκτήσει το αυτονόητο, ανάλογα Μνημεία έχουν ήδη τοποθετηθεί σε άλλες περιοχές της Ελλάδας όπως στο Βροντάδο, στην Άνδρο και στα Καρδάμυλα, με αναπαραστάσεις είτε ενός Ναύτης που μπαρκάρει, λοστρόμου ή Αξιωματικού Γέφυρας. 

7.     Περίοδος επταετίας

Με διαμαρτυρίες αλλά πάντα άνευ μνημείου, ο Πειραιάς όπως και όλη η Ελλάδα εισέρχεται στην περίοδο της επταετίας, η οποία απομακρύνει την περίπτωση τόσο της Πλατείας Τερψιθέας όσος και του Τινάνειου Κήπου, καθώς θέτει ως κριτήριο την ορατότητα του ίδιου του μνημείου από την θάλασσα και από τα πλοία που θα εισέρχονται εντός του λιμανιού. Αποφασίζεται η ανέγερση ενός τεράστιου  τσιμεντένιου «Σταυρού» όμοιο με εκείνον που είχε σχεδιάσει ο αρχιτέκτονας Ζολώτας επί Ιωάννου Μεταξά το 1937 (της Ψυτάλλειας δηλαδή). 

Όμως το μνημείο δεν θα είναι ο «Σταυρός» αλλά ένα έργο που θα βρίσκεται στην βάση του, όμοιο με το πρώτο μνημείο του Ελευθερίου Βενιζέλου (με τους γλάρους). Το σημείο που θα τοποθετηθούν αυτά καθορίζεται στον όρμο του Μπαϊκούτση (όρμο Αφροδίτης). Η επταετία με λίγα λόγια προσπαθεί να συνδυάσει τα σχέδια του Ελευθερίου Βενιζέλου και του Ιωάννου Μεταξά σε ένα μνημείο!  

Το έργο αναλαμβάνει να σχεδιάσει ο γλύπτης Λάζαρος Λαμέρας, ενώ τον περιβάλλοντα χώρο διαμορφώνει ο Ν. Φιντικάκης. Το μνημείο "Αφανής Ναύτης" είναι μια σύνθεση αποτελούμενη από ένα θαλάσσιο κύμα που πάνω του φέρει πέντε (5) ορειχάλκινους γλάρους που συμβολίζουν τις πέντε ηπείρους. Στο κέντρο της σύνθεσης αυτής αποφασίζεται να μεταφερθεί η πλάκα από την Τερψιθέα εκεί. Τελικά τοποθετήθηκε νέα. Τα αποκαλυπτήρια γίνονται στις 7 Δεκεμβρίου του 1969. Τον αφανή ναύτη αποφασίστηκε να τον τιμούν κατά την διάρκεια της ναυτικής εβδομάδας με επιμέλεια του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας στο συγκεκριμένο μνημείο, γι΄ αυτό και ορίστηκε η τιμητική φύλαξη του μνημείου να γίνεται πάντα από Λιμενοφύλακες.


Ο ένας ορειχάλκινος γλάρος εκ των πέντε

Η σύνθεση με τους γλάρους και πίσω η πλάκα της Τερψιθέας. Η φωτογραφία είναι από τα εγκαίνια του μνημείου. Η τιμητική φρουρά είναι από Λιμενοφύλακες



Πραγματικά το μνημείο «Αφανούς Ναύτη» αποτελούσε ένα γεγονός και κάθε χρόνο την περίοδο της Ναυτικής Εβδομάδας το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας τελούσε εκεί σχετική εκδήλωση. Στα χρόνια της μεταπολίτευσης όμως ο δημοκρατικά εκλεγμένος πολιτικός κόσμος της χώρας, αντιδρούσε στην κατάθεση στεφάνου στο συγκεκριμένο έργο, καθώς θεωρούσε πως ήταν έργο της δικτατορίας και κατά δεν θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει τον δημοκρατικό κόσμο της χώρας. Στο μεταξύ η ορειχάλκινη κατασκευή, η σύνθεση με τους γλάρους εξαφανίστηκε (μάλλον εκλάπη) όταν το μνημείο έπαυσε να χρησιμοποιείται. Ο Σταυρός που απέμεινε δεν είναι το μνημείο το «Αφανούς Ναύτη», αλλά ήταν συνοδευτικός του μνημείου και με σκοπό να γίνεται αυτό ορατό από το πέλαγος, από τους ναυτικούς, να τους φωνάζει δηλαδή  με την επιβλητική του παρουσία «εδώ βρίσκεται ένα μνημείο αφιερωμένο σε εσάς. ΔΕΝ ΣΑΣ ΕΧΟΥΜΕ ΞΕΧΑΣΕΙ!»



Ο Σταυρός για να δείχνει στους Ναυτικούς ένα μνημείο που δεν υπάρχει πια, συμβολίζει περισσότερο την εγκατάλειψη του Πειραιά και των ναυτικών παρά οτιδήποτε άλλο


Ο ναός του Αγίου Νικολάου, προστάτη των Ναυτικών. Αφού η πολιτεία και ο Δήμος ήταν ανάξιοι, ας βάλει ο Άγιος Νικόλας το χέρι του

 Μόνο θλίψη μπορεί να γεννήσει στον οποιονδήποτε μια απλή επίσκεψη σήμερα, σε ότι έχει απομείνει από το «Μνημείο του Αφανούς Ναύτη» στον γραφικό όρμο της Αφροδίτης. Πόσο μάλλον εάν εκείνος που το επισκέπτεται έχει οιανδήποτε σχέση με την θάλασσα και τους ναυτικούς. Τα απομεινάρια μιας προσπάθειας στέκουν εκεί όχι για να θυμίζουν τον Έλληνα ναυτικό που μεγαλούργησε, αλλά την ανικανότητα εκείνων να τιμήσουν τους ανθρώπους που τίμησαν την χώρα. Κι αν δεν θλίβονται από το γεγονός πως σε όλη την Ελλάδα, μικρές πόλεις και χωριά, νησιά και νησίδες διαθέτουν πια ένα ανάλογο μνημείο, πλην της πόλης του Πειραιά, ας παραθέσω και μια φωτογραφία του μνημείο Αφανούς ναύτη στο Μπρίντεζι της Ιταλίας που ούτε την εμβέλεια του Πειραϊκού Λιμανιού έχει, ούτε την ίδια προσφορά αίματος και ψυχής έχει κατατεθεί εκεί συγκριτικά με την ελληνική ναυτοσύνη.


Kάτι ανάλογο θα άξιζε και για τους έλληνες του εμπορικού ναυτικού μας. Τόσο δύσκολο είναι;
ΟΤΙ ΑΠΕΜΕΙΝΕ
Ότι απέμεινε από την κλοπή του μνημείου


ΣΠΑΣΜΕΝΟ ΜΝΗΜΕΙΟ
Ο στίχος ήταν που έμεινε. Αν μπορούσαν θα είχαν κλέψει και το βάθρο


ΣΤΑΥΡΟΣ ΑΦΑΝΟΥΣ ΝΑΥΤΗ

ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΑΥΤΕΣ ΤΟΥ Ε.Ν.


Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Τριμηνιαία Έκδοση του ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ "Περίπλους Ναυτικής Ιστορίας", Τεύχος 91 (Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2015) Σελ. 54, 55, 56 

 Πηγές:
http://glypto.wordpress.com
Βικιπαίδεια
Οι φωτογραφίες προέρχονται από από glypto.wordpress.com
Οι ασπρόμαυρες από το Ε.Ο.Α. (Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο)


12 σχόλια:

il Primo είπε...

Ο Σταυρός της Πειραικής ειναι τραγικός.
Και ακόμα περισσότερο τραγικό το γεγονός πως ενω ειμαι Πειραιώτης 35 χρόνια, ΔΕΝ γνώριζα πως αποτελεί φορο τιμης στον άγνωστο ναυτικό.

Πρέπει όμως να ΄΄ντρέπομαι΄΄ εγω για αυτό, η, η δημοτική αρχή που ενω κατασκευασε τον σταυρό ως φόρο τιμής στον άγνωστο ναυτικό, ΔΕΝ φρόντισε να το αναφέρει κάπου ...

Δεν νομίζω πως πολλοι Πειραιώτες γνωρίζουν ο σταυρός τι συμβολίζει και γιατι κατασκευάστηκε.

Όσο για το αισθητικό του θέματος, πιστευω πως ειναι απαράδεκτη ως κατασκευή, και πολύ μικρή για να μπορεί να αποτελεί τον σκοπό για τον οποιο κατασκευάστηκε.

Συγχαρητήρια Στέφανε για τα αρθρα που αναδεικνύεις στο blog σου, και μαθαίνουμε πράγματα.

Billy είπε...

Πολύ ωραίο κείμενο. Αν και δεν είμαι Πειραιώτης, είναι πολύ ενδιαφέρουσα η ιστορία, την οποία και δε γνώριζα. Ακόμα μια απόδειξη του κωμικοτραγικού μας κράτους.

il Primo είπε...

Και ακόμα πιο κωμικοτραγική η κατάσταση με τα Κονώνεια τείχη και το συγκεκριμένο σημείο που ειναι κάτι μεταξύ, παραλίας-γλύστρας-συλλόγου-εκκλησιας-και ουζερί ...

Γενικά όλη η ακτογραμμή της Πειραικής θέλει γκρέμισα και χτίσιμο απο την αρχή, με σεβασμό στην καθαριότητα, με κατασκευή φαρδύ πεζοδρομίου, ίσως πεζοδρόμηση του δρόμου με ήπια κυκλοφορία οχημάτων, και ανάδειξη του Κονώνειου τειχιου. Με σημάνσεις, φωτισμό κτλ ...

Εκτός και αν περιμένει ο δημος Πειραιά, καθε φορά να καθαρίζει την περιοχή ο ΣΚΑΙ.

Stefanos Milesis είπε...

Ευχαριστώ. Είναι αλήθεια ότι για τα άρθρα μου απαιτείται χρόνος και αυτό είναι που λείπει σήμερα από όλους μας. Δυστυχώς ελάχιστοι ενδιαφέρονται να μάθουν. Οι περισσότεροι προτιμούν να κοιτάνε ωραίες φωτογραφίες ή να διαβάζουν το πολύ 2, 3 γραμμές όχι περισσότερο. Επιμένω ίσως παράλογα για την εποχή μας στην αξία της έρευνας. Προτιμώ να με διαβάζουν λίγοι και αξιόλογοι. Ευχαριστώ για την συμμετοχή σας.

il Primo είπε...

Πάντως δεν είναι τυχαίο πως σχεδόν όλα τα έργα της δικτατοριας εξαφανίστηκαν στα χρόνια της μεταπολιτευσης η έμειναν ημιτελή...

Για ποιο λόγο λοιπόν να εξαφανιστεί η πλάκα? Τοσο τους πείραζε που ηταν εργο δικτατορίας?
Ενας φόρος τιμής ηταν.

Υπάρχει τοσο μίσος και κομπλεξισμός.

Ανώνυμος είπε...

Διαφεύγει από το πολύ καλό ιστορικό του Σταυρού μία παράλληλη ιστορία. Η αποστολή χρημάτων για την κατασκευή του μνημείου στον Δήμο Πειραιά από ομογενή υπό τον όρο της αναγραφής της δωρεάς του. Ο τότε δήμαρχος Πειραιά Αρ. Σκυλίτσης δεν υλοποίησε τους όρους της δωρεάς με αποτέλεσμα την εμφάνιση του ομογενή στα μεταπολιτευτικά χρόνια ο οποίος κατήγγειλε τον δήμαρχο για τη λαθροχειρία! Ο Δήμος Πειραιά είχε τοποθετήσει μία προσωρινή πλάκα στην οποία ανεγράφη ο δωρητής, τη φωτογράφισε και του έστειλε ως τεκμήριο της ολοκλήρωσης του σκοπού της δωρεάς και στη συνέχεια τοποθέτησε άλλη, κάτι που αποκαλύφθηκε λίγους μήνες αργότερα. Τότε αποσύρθηκε και η πλάκα στην οποία δεν αναγραφόταν ο δωρητής αλλά ο δήμαρχος. Δεν εξαφανίστηκε από μίσος ή κομπλεξισμό προς τη δικτατορία αλλά λόγω απάτης. Το ενδιαφέρον είναι η αποκάλυψη των ονομάτων των δημιουργών της όντως καλής αρχιτεκτονικής και γλυπτικής σύνθεσης, Φιντικάκη και Λαμέρα. Μία συστηματική έρευνα στις τοπικές εφημερίδες να φέρει στο φως όλο το γκροτέσκο αυτό παρασκήνιο.
Νίκος Μπελαβίλας

Stefanos Milesis είπε...

φοβερό αυτό που λες δεν το ήξερα. Ευχαριστώ

Solo-Exploritsa είπε...

εγω παλι οταν ημουν μικρη κι επειδη γεννηθηκα και μεγαλωσα διπλα στο μερος αυτο,ειχα ρωτησει κι παλιους(ηλικιωμενους) σχετικα με την επιλογη της συγκεκριμενης τοποθεσιας για να γινει το μνημειο κι οσταυρος που το συνοδευε,ειλικρινα ειχα ακουσει μοναχα πως καποτε υπηρχαν οι πεντε γλαροι διχως ομως να τους δω ποτε στο μνημειο....για το γεγονος επιλογης του ορμου μου ειχαν διηγηθει ενα μεγαλο ναυαγιο εμπορικου πλοιουπου ειχε λαβει τοπο στα ανοιχτα του ορμου πριν πολλες δεκαετιες κι οτι λογω μεγαλου βαθους, του θαλασσιου ποταμου-ρευματος κι αποτομα οπως συμβαινει σε ολη την λωριδα πειραικης που απο ενα σημειο και μετα αποτομα κολυμπας στο κενο...δεν μπορεσαν να επιζησουν απο το πληρωμα και μονο καποια πραματα ξεβραστηκαν στην επιφανεια. επιπλεον,εξαιτιας αυτου συν των προαναφερωμενων απο το ευστοχο και πολυ ορθο αρθρο σας για τους λογους υπαρξης ενος συλλογικοτερου μνημειου κατασκευαστηκε εκει με ολα τα οποια ομως "σουφρωθηκαν" μετα....προς αγνωστη μερια. οσο για της Χιου τα δυο μνημεια τα εχω δει απο κοντα κι περαν του ποσο κομψοτεχνηματα και μη αμελημενα ηταν και ειναιμπορουν να αποδωσουν την τιμη και την ανδρεια μεσω των εικονιζομενων που δεν επιλεχθηκε ο απλος ναυτικος στο ενα μερος κι ο αξιωματικος γεφυρας,διοτι λογω καταγωγης γνωριζω πως η μεν πρωτη "εβγαζε" ναυτικους κι η δευτερη αξιωματικους...

Stefanos Milesis είπε...

υπάρχουν κάποιες αναφορές ότι η κατασκευή με τους γλάρους κοσμεί την είσοδο κάποιας κατοικίας στον Πειραιά. Αυτός που το ανέφερε όμως δεν μπορούσε να θυμιθεί που την είχε δει. Ακόμα άλλοι λένε ότι η κατασκευή βρίσκεται εντός κιβωτίου σε κάποια αποθήκη του Δήμου. Με ή χωρίς την κατασκευή, το μνημείο του Αφανούς ναύτη απαξιώθηκε καθώς η "δημοκρατία" θεώρησε ως καλύτερο την μη κατάθεση τιμής από την κατάθεση σε μνημείο που ήταν κατασκευή της επταετίας

Νατάσα είπε...

Το ζήτημα για το μνημείο του αφανούς ναύτη είναι και πάλι επίκαιρο.

Στα σχέδια που έχει παρουσιάσει ο ΟΛΠ για την ανάπλαση του λιμανιού και συγκεκριμένα για την Πολιτιστική Ακτή προβλέπεται μεταξύ άλλων και η δημιουργία "ιδιαίτερου χώρου που θα αποδοθεί για την εγκατάσταση του Μνημείου του «Ανώνυμου Ναυτικού» στην Ηετιώνεια Ακτή στη τελική φάση" του σχεδίου.

Μένει να δούμε αν τελικά αυτή τη φορά η προσπάθεια θα καρποφορήσει...

Stefanos Milesis είπε...

Μακάρι. Κάπου διάβαζα σε ένα άρθρο ότι κάποιοι Πειραιώτες διαμαρτύρονταν γιατί στο μνημείο του αγνώστου Στρατιώτη δεν υπάρχει ούτε ένας νεκρός ναυτικού πολέμου. Ελπίζω διαβάζοντας κανείς την παρούσα ανάρτηση να καταλάβει ότι θα έπρεπε να υπάρχει ξεχωριστό μνημείο για τους Ναυτικούς και ειδικά του Εμπορικού Ναυτικού

Ανώνυμος είπε...

Είμαι γέννημα θρέμα της περιοχής.... Κοντεύω και τα 50, οπότε θυμάμαι πολλά πράγματα από την Πειραϊκή, πριν και μετά την δεκαετία του '90, όταν τα πάντα άλλαξαν στην Πειραϊκή... Και ένα πράγμα που δεν κατάλαβα ποτέ:
Άντε και την ασέβεια προς το μνημείο του "αφανούς ναύτη" την δικαιολογεί η απέχθεια προς την χούντα....
Τα γκράφιτι και το σκουπιδαριό στον περιβάλλοντα αρχαιολογικό χώρο των Κονώνειων Τοιχών και ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΩΝ ΤΟΙΧΩΝ τι δικαιολογία έχει; εκτός και αν είναι Σπαρτιάτικος "δάκτυλος" για το μίσος ενάντια στον Πειραιά των αρχών του Πελοπονησιακού Πολέμου!!! (λέτε να φταίνε οι συμπαθείς ... πειραιώτες Μανιάτες?, πλάκα κάνουμε φυσικά!)

Το πρόβλημα είναι γενικότερο.... Δεν ζω πια στην Ελλάδα... Και εδώ που ζώ υπάρχουν αμόρφωτοι και αμαθείς που καταστρέφουν δημόσια περιουσία... Απλά πάντα υπάρχει κάποιος από το επίσημο κράτος που φροντίζει την αποκατάσταση μιας ζημιάς....
Απλά πράγματα: Κι αν εκλάπησαν οι γλάροι (μπορεί κάποιος να ήθελε τον χαλκό, μιάς και ήταν χάλκινοι) κάποιος έπρεπε να τους αντικαταστήσει... Το μνημείο είναι μνημείο....

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"