Τυπογραφείο Αδελφών Ταρουσόπουλου στην Καστέλλα

Φωτογραφία Δημήτρη Παπαδήμου 1964

"Στο τυπογραφείο που ανακάλυψα.....αξιοπρόσεχτος τόπος. Στην άκρη του Νέου Φαλήρου, μια παλιά πόρτα σκουριασμένη στη ρίζα του βράχου της Καστέλλας. Ως την κορυφή του βράχου, κλιμακωτά, διάφορες οικοδομές που καταλήγουν στο σπίτι των Ταρουσόπουλων. Το τυπογραφείο μέσα, το ίδιος ύφος σκιερής ερημιάς και τάξης σαν μοναστήρι" έγραφε ο Γιώργος Σεφέρης τον Φεβρουάριο του 1940 κατά την πρώτη του επίσκεψη στο θρυλικό αυτό τυπογραφείο.

Φωτογραφία Δημήτρη Παπαδήμου 1964


Εκεί στην Καστέλλα είχε μεταφερθεί από το χάραμα του 20ου αιώνα το τυπογραφείο μιας οικογένειας που αφοσιώθηκε στην τέχνη της τυπογραφίας αφού είχε ξεκινήσει αρχικά από τα μέσα του 19ου αιώνα στην Ζάκυνθο. Το 1851 άρχισε η διαδρομή στην τυπογραφική τέχνη της οικογένειας όταν ο Νέστορας Ταρουσόπουλος έγινε διευθυντής στο τυπογραφείο "ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ" που ίδρυσε στην Ζάκυνθο λόγιος Σέργιος Ραφτάνης στο οποίο εργάζεται μαζί με τα μικρότερα παιδιά του.

 Ο μεγαλύτερος γιος του ο Στέφανος Ταρουσόπουλος (γεν. 1859) ήταν αρχικά στρατιωτικός ιατρός αλλά με την καταστροφή του 1922 παραιτήθηκε λόγω του ότι ήταν φιλοβασιλικός και με την έκπτωση του Βασιλιά αποχώρησε από το στράτευμα και αφοσιώθηκε στο τυπογραφείο, το οποίο πλέον είχε μεταφερθεί στην Καστέλλα από το 1901 κάτω ακριβώς από την οικία του και που μέχρι τότε το λειτουργούσαν τα αδέλφια του. 

Παρά τα 63 χρόνια ο Στέφανος, δούλευε δραστήρια μαζί με τα αδέλφια του, τα ανίψια του και τα παιδιά του. Είχε τρία παιδιά την Άννα (1887-1975), τον Πέτρο (1889-1981) και τον Νέστορα (1883-1984).



Ο Στέφανος ήταν που αναδιοργάνωσε το τυπογραφείο με καινούργια μηχανήματα που ήρθαν από την Ευρώπη και με νέα σειρά στοιχείων που έφτασαν από την Βιέννη.

Άποψη της παραλίας σε φωτογράφηση του Δημήτρη Παπαδήμου (1964)

Οι Ταρουσόπουλοι απέκτησαν γρήγορα την φήμη των ιδιόρρυθμων τυπογράφων αλλά σπουδαίων καλλιτεχνών. Εκεί τύπωνε τα βιβλία του όχι μόνο ο Σεφέρης, αλλά και ο Στρατής Δούκας, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Ανδρέας Εμπειρίκος.


Αργότερα τα παιδιά του Πέτρος και Νέστορας διαδέχτηκαν τον πατέρα τους και εργάστηκαν ασταμάτητα στο τυπογραφείο μέχρι και το 1969.

Το 1969 που το τυπογραφείο διαλύθηκε Ο γιος του Στέφανου, Νέστορας είπε ότι τα φορτηγά φόρτωσαν τυπογραφικά στοιχεία μοναδικά στην Ευρώπη που το βάρος τους έφτανε τους 18 τόνους. Υπήρχε τόσο μεγάλη ποικιλία τυπογραφικών χαρακτήρων σε όλη την κλίμακα πεζών και κεφαλαίων από τα στοιχεία των 6 στιγμών ως και των 48, σε διπλή σειρά ελληνικά και λατινικά που έφθαναν τον απίθανο αριθμό των 2.200 ειδών.

Το τυπογραφείο του Ταρουσόπουλου όπως ήταν λίγο πριν την κατεδάφισή του. Ίσως η τελευταία φωτογραφία.



Τον Δεκέμβριο του 2000 το Τυπογραφείο Ταρουσόπουλου στην Καστέλλα γκρεμίζεται με τις ευλογίες της Πολεοδομίας Πειραιά. Το τυπογραφείο που μεταξύ άλλων είχε τυπώσει και το "ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ" του Οδυσσέα Ελύτη δεν υπάρχει πια. Κατεδαφίστηκε προκειμένου στην θέση του να ανεγερθεί εμπορικό κέντρο


Το 1990 ο Κάσδαγλης αφηγείται την ιστορία των αδελφών Ταρουσόπουλου στο βιβλίο "Το Αγλαότεχνο Τυπογραφείο των Αδελφών Ταρουσόπουλου" (Εκδόσεις Άγρα).

Αφιέρωμα στο Τυπογραφείο των Αδελφών Ταρουσόπουλων πραγματοποίησε το βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας στην οδό Αμερικής 13.


Ποιος  ήταν ο φωτογράφος του Τυπογραφείου των αδελφών Ταρουσόπουλου;

Το 1964 ο φωτογράφος Δημήτρης Παπαδήμος, προβαίνει στην φωτογράφηση του τυπογραφείου που ακόμα και τότε αποτελούσε ένα είδος τυπογραφικού μουσείου. Ο Παπαδήμος ήταν Έλληνας προερχόμενος από την Αίγυπτο. Υπηρέτησε ως στρατιωτικός φωτογράφος των Ελληνικών Δυνάμεων της Μέσης Ανατολής και άφησε σε εμάς σήμερα ένα φωτογραφικό αρχείο αποτελούμενο από 65.000 φωτογραφίες, που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν φωτογραφήσεις του Τσαρούχη, Ζαν Κοκτώ, Ανδρέα Νομικού, Φιλίπ Σέρραντ, Γεωργίου Σεφέρη, Γιώργου Καστίμπαλη, Μίνου Αργυράκη, Μελίνας Μερκούρη και πολλών άλλων.







Πηγές:
Εφημερίδα Καθημερινή (Θραύσμα ιστορίας το Τυπογραφείο των Αδελφών Ταρουσόπουλου)
Εφημερίδα Βήμα (Οι τυπογράφοι του Σεφέρη)
Εφημερίδα ΑΥΓΗ (Οι ιδιότροποι μάστορες της τυπογραφίας)
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (Αφιέρωμα στο τυπογραφείο των Αδελφών Ταρουσόπουλων)\
Φωτογραφίες του Δημήτρη Παπαδήμου 




9 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Αδιάβαστο με έπιασες. Μπράβο Στέφανε.
Δημοσθένης Μπούκης του Γιάννη

Stefanos Milesis είπε...

σπανίως συμβαίνει αυτό

Pireas Piraeus είπε...

Υπεροχο αρθρο κυριε Στεφανε!!!

agou είπε...

Αν θέλει κάποιος να επισκεφτεί το σημείο, πού ακριβώς βρισκόταν;

Unknown είπε...

Προκύπτει αυτόματα η απορία: Γιατί γκρεμίστηκαν όλα αυτά; Γιατί δεν κρατήσαμε ζωντανά κομμάτια από την πολιτισμική μας κληρονομιά; Πολύ ωραία δουλειά. Συγχαρητήρια.
Νιόνια Γ. Βαλλιανάτου

Stefanos Milesis είπε...

δεξιά από τα goodys στην Ακτή Δηλαβέρη το δεύτερο οικόπεδο. Έμεινε μόνο ο μαντρότοιχος

Ανώνυμος είπε...

Η πηγή προέλευσης των φωτογραφιών του Παπαδήμου ποιά είναι;
Επίσης τι ακριβώς δηλώνεται με την ένθεση του "λογότυπου" του blog σε κάθε φωτογραφία;
Κ.Βλ.

Stefanos Milesis είπε...

αγαπητέ φίλε, ευχαριστώ για την επίσκεψή σου στον χώρο. Το λογότυπο στις φωτογραφίες μπαίνει για τον λόγο ότι κοπιάρουν το κείμενο ακριβώς όπως είναι και το ανεβάζουν αλλού. Και φυσικά δεν θα είχα κανένα πρόβλημα με αυτό αν απλά ανέφεραν την προέλευση. Γνωρίζοντας λοιπόν ότι δεν μπορώ να κάνω κάτι άλλο για τους κοπτοράπτες απλά βάζω το λογότυπο στις φωτογραφίες τουλάχιστον να φαίνεται από εκεί η πηγή προέλευσης.

Κατια Μαρκουϊζου είπε...

σε ευχαριστούμε !!!!!

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"