Το Εν Πειραιεί φωτογραφείο Αναστάσιου Γαζιάδου και ο πρωτοπόρος κινηματογραφιστής Δημήτριος Γαζιάδης.

Το φωτογραφείο του Αναστασίου Γαζιάδη δημιούργησε τέτοια φήμη που έφτασε να απεικονίζεται σε επιστολικό δελτάριο.  

του Στέφανου Μίλεση

Ένα από τα πιο γνωστά επιστολικά δελτάρια ήταν και εκείνο, μεταξύ άλλων, που απεικόνιζε κάποια κτήρια και έφερε στο κάτω μέρος του την ένδειξη "Άποψις Πειραιώς". Όλα τα επιστολικά δελτάρια των αρχών του 20ου αιώνα απεικόνιζαν σημαντικά μέρη μιας πόλης τα οποία φυσικά αποτελούσαν χαρακτηριστικά σημεία της ή ήταν άξια αναφοράς λόγω της φήμης ή της ιστορίας που τα περιέβαλλε. Στο συγκεκριμένο επιστολικό δελτάριο απεικονίζεται ένα κτήριο που βρισκόταν στη συμβολή της Λεωφόρου Μιαούλη (σημερινή Εθνικής Αντιστάσεως) με την οδό Μακράς Στοάς, έναντι σχεδόν της Αγίας Τριάδας Πειραιά. Επρόκειτο για το ιστορικό φωτογραφείο του Αναστασίου Γαζιάδη που λόγω της φήμης που είχε δημιουργήσει αποτελούσε χαρακτηριστικό σημείο αναφοράς για την πόλη του Πειραιά. 

Ο Αναστάσιος Γαζιάδης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1853 και φοίτησε εκεί στρατιωτική φαρμακευτική. Όμως διέκοψε τις σπουδές του προκειμένου να καταταγεί στον Στρατό και με την απόλυσή του το 1880 έφτασε στην Ελλάδα. Ακολουθώντας τον πλανόδιο φωτογράφο Γ. Παναγιωτόπουλο μυήθηκε στην τέχνη της φωτογραφίας γυρίζοντας μαζί όλη την Ελλάδα. 

Το 1887 άνοιξε το φωτογραφείο του στον Πειραιά, στην Πλατεία Θεμιστοκλέους και σύντομα έγινε γνωστός όχι μόνο στους Πειραιώτες αλλά και σε όσους ταξίδευαν ή διέρχονταν από το λιμάνι του Πειραιά όπου προτιμούσαν να φωτογραφηθούν γνωρίζοντας την επιμελημένη εργασία του. 

Το φωτογραφείο Α. Γαζιάδη έναντι της Αγίας Τριάδας Πειραιά με τον ατμοκίνητο σιδηρόδρομο να διέρχεται στην οδό Μιαούλη

Υπήρξε ο πρώτος στην Ελλάδα που ασχολήθηκε με την διαφημιστική φωτογραφία αφού φωτογράφιζε διαρκώς κτήρια, και προϊόντα. Επίσης φωτογράφιζε πλοία εμπορικά και πολεμικά. Διακρίθηκε στις προσωπογραφίες και πλήθος Πειραιωτών αλλά και νησιωτών που κατέφταναν με πλοία στο λιμάνι του Πειραιά διέρχονταν από το φωτογραφείο του για να σταθούν μπροστά στο φακό του. 

Gaziades - Piree

Του απονεμήθηκε -όπως και στην Σόλωνα Βάθη- ο τίτλος του φωτογράφου της Βασιλικής Αυλής, από τις πετυχημένες φωτογραφίες του όλων των εκδηλώσεων και των αγωνισμάτων που έλαβαν χώρα κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 1896. Η απονομή τίτλου ανακοινώθηκε στις τοπικές εφημερίδες του Πειραιά με ιδιαίτερη θέρμη. 

"Τιμαί εις τον κ. Γαζιάδην. Δι' εγγράφου του ο αυλάρχης κ. Παπαρρηγόπουλος εδήλωσε προς τον συμπολίτην μας φωτογράφον κ. Αναστ. Γαζιάδην...." 

Μεταξύ αυτών των φωτογραφιών απαθανάτισε και τον νικητή του Μαραθωνίου δρόμου Σπύρο Λούη αλλά και και τον δεύτερο στη σειρά Μαραθωνοδρόμο που ήταν ο Πειραιώτης Χαρίλαος Βασιλάκος. Στην κατωτέρω ανακοίνωση ο Χαρίλαος Βασιλάκος καταγράφεται ως νικητής του Μαραθωνίου δρόμου. Αφορά στον Μαραθώνιο δρόμο προκριματικών που διεξήχθη πριν από τον επίσημο Μαραθώνιο όπου ο Βασιλάκος είχε τερματίσει πρώτος.   

  

Διαφήμιση του φωτογραφείου Α. Γαζιάδη του 1898
(Πειραϊκή Εφημερίδα "ΣΦΑΙΡΑ")

Α. Γαζιάδης Πειραιεύς - 1910

Α. Γαζιάδης Πειραιεύς - 1920

Ο Αναστάσιος Γαζιάδης οπωσδήποτε μετά το 1907, μετακόμισε το φωτογραφείο του στον οδό Τσαμαδού 17. Την περίοδο εκείνη ανέγραφε στα οπισθόφυλλα των φωτογραφιών του "έναντι τηλεγραφείου Πειραιώς". Μέχρι το 1907 η ένδειξη ήταν "έναντι Αγίας Τριάδος".

Το 1910 καθώς η φήμη του είχε απλωθεί πέρα των πειραϊκών ορίων άνοιξε δεύτερο Φωτογραφείο στην Αθήνα στην οδό Μητροπόλεως 2, ενώ διατηρούσε παράλληλα και το φωτογραφείο του Πειραιώς. 

Το 1915 μετακόμισε το φωτογραφείο στην Αθήνα από την οδό Μητροπόλεως, στη συμβολή των οδών Αιόλου και Σταδίου ενώ το 1920 επέστρεψε εκ νέου εκ νέου στην Πλατεία Συντάγματος γωνία Φιλελλήνων και Μητροπόλεως 1. 

Κοντά του εργάζονταν και οι τρεις γιοί του ο Δημήτρης, ο Κώστας και ο Μιχάλης, που από το 1924 ασχολήθηκαν και με τον κινηματογράφο. Ο Αναστάσιος Γαζιάδης πέθανε το 1931 και την παράδοση που ο ίδιος δημιούργησε συνέχισαν οι γιοι του και ειδικώς ο Δημήτριος Γαζιάδης που υπήρξε πρωτοπόρος της ελληνικής κινηματογραφίας. 

Διαφήμιση του 1902

Ο Δημήτριος Γαζιάδης γεννήθηκε στον Πειραιά το 1899 και σπούδασε επί τέσσερα χρόνια στην Ακαδημία Κινηματογραφίας και Φωτοχημείας του Μονάχου από όπου έλαβε το δίπλωμα ως αριστούχος. Το 1916 όταν ιδρύθηκε στο Βερολίνο η ΟΥΦΑ προσλήφθηκε ως οργανωτής των κινηματογραφικών της στούντιο και στη συνέχεια υπήρξε ένας από τους οπερατέρ της Γερμανίας. Εργάστηκε και ως σκηνοθέτης ταινιών στην Γερμανία. 

Κατά την διάρκεια του Μικρασιατικού πολέμου προσκλήθηκε ο Γαζιάδης από την κυβέρνηση του Δημητρίου Γούναρη και κινηματογράφησε τις μάχες του μετώπου. Το 1924 ο Δημήτριος Γαζιάδης μαζί με τον πατέρα του Αναστάσιο και τους αδελφούς του Κώστα και Μιχάλη ίδρυσαν την πρώτη σοβαρή ελληνική κινηματογραφική εταιρεία παραγωγής με την επωνυμία «ΝΤΑΓΚ ΦΙΛΜΣ» (DAG FILMS) η οποία ασχολήθηκε με την παραγωγή τουριστικών ταινιών αλλά και ταινιών για λογαριασμό της ελληνικής κυβερνήσεως καθώς και για την καταγραφή επικαίρων. 

Πολλές ταινίες γυρίστηκαν από την «ΝΤΑΓΚ ΦΙΛΜΣ» όπως:

-  «Έρως και κύματα» με τον Βεάκη την Μιράντα και τον Τσακίρη, 

- «Προμηθέας Δεσμώτης» με την ομάδα του Σικελιανού, 

- «Λιμάνι των Δακρύων» με τον Ροζάν και την Μίρβα, 

- «Αστέρω» σε σενάριο του Παύλου Νιρβάνα, 

- «Απάχηδες των Αθηνών» του Χατζηαποστόλου με την Μαίρη 
    Σαγιάννου, τον Γιάννη Πρινέα, τον Πέτρο Κυριακό, 

- «Μπόρα» σε σενάριο ξανά του Παύλου Νιρβάνα, 

- «Φιλησέ με Μαρίτσα» με την Μαίρη Σαγιάννου, 

- «Έξω φτώχεια» οι οποίες προβλήθηκαν με μεγάλη επιτυχία. 

Να σημειωθεί ότι χάρη στις ενέργειες των Αδελφών Γαζιάδη και ειδικώς του Δημητρίου επιτεύχθηκε το 1930 η μείωση φόρου Δημοσίων Θεαμάτων για τις ελληνικές ταινίες σε 10 τοις εκατό μόνο. Ο Δημήτριος Γαζιάδης είχε συστηματοποιήσει την καταγραφή ιστορικών γεγονότων στην Ελλάδα και είχε δημιουργήσει ένα αρχείο που συμπεριελάμβανε γεγονότα για την περίοδο 1912 – 1940. Το αρχείο αυτό το είχε προσφέρει επανειλημμένα στην ελληνική κυβέρνηση αλλά ουδέποτε είχε τύχει απαντήσεως.

Αναχώρηση στρατού από τον Πειραιά για το μέτωπο των Βαλκανικών Πολέμων-1912.
(Α. Γαζιάδης)

 

Η σωρός του ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ μεταφέρεται με το εύδρομο "Ναύαρχος Μιαούλης" στον Πειραιά. Κόσμος συγκεντρωμένος στην προκυμαία για την υποδοχή.
(Α. Γαζιάδης 4 Απριλίου 1907)  

Εορτασμός Θεοφανείων 1910 στο λιμάνι του Πειραιά

Λίγο πριν το θάνατό του είχε διασκευάσει για σενάριο ταινίας την τραγωδία «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή αλλά δεν πρόλαβε να το ολοκληρώσει. 

Ο Δημήτριος Γαζιάδης πέθανε στις 17 Μαΐου 1959 και η κηδεία του έγινε την επομένη ημέρα 18 Μαΐου στο Α’ Κοιμητήριο Αθηνών.

Την δεκαετία του 1930 φαίνεται ότι τα αδέλφια Γαζιάδη λειτουργούσαν κατάστημα και στην οδό Εμμανουήλ Μπενάκη 14 από όπου προέρχεται και η παρακάτω φωτογραφία του 1937

Το έργο τόσο του Αναστασίου Γαζιάδη όσο και των υιών του είναι ανεκτίμητο. Όσον αφορά στην τοπική ιστορία του Πειραιά δεν υπάρχει γεγονός που να μην έχει απαθανατιστεί από το φακό των Γαζιάδων. Ελληνικά και ξένα πολεμικά ή εμπορικά πλοία, στόλοι που ναυλοχούν στο φαληρικό όρμο, αφίξεις βασιλέων και πρωθυπουργών, τελετές Θεοφανείων ή μετακομιδές νεκρών προσωπικοτήτων, αποτυπώθηκαν για πάντα στην ιστορία της πόλης.  

 Διαβάστε σχετικά:

Η ταινία "Αστέρω". Μια "πειραιώτικη" παραγωγή (1929)