Ονοματοθεσία Πειραϊκών Οδών

Η πρώτη απόφαση για την ονοματοθεσία των οδών της πόλεώς μας ελήφθη επί Δημαρχίας του πρώτου Δημάρχου Πειραιώς Κυριακού Σερφιώτου, Υδραίου την καταγωγή. Η υπ΄αριθμ. 146 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της 11ης Μαΐου 1836 αναφέρει ότι θα ληφθούν υπόψη οι προπατορικές ονομασίες των Ελλήνων που ήδη κατοικούσαν σε αυτήν καθώς και των υπέρ της πατρίδας πεσόντων οπλαρχηγών προς τους οποίους οι Έλληνες χρωστούν μνημόσυνο, γιαυτό και αποφασίστηκε να χαραχτούν τα ονόματα αυτών των ηρώων.

Η πιο σημαντική απόφαση περί ονομασίας είναι η υπ΄ αριθμ. 446 απόφαση, επί δημαρχίας Πέτρου Ομηρίδη Σκυλίτση στην συνεδρίαση της 21 Δεκεμβρίου 1851. Η απόφαση αυτή επικυρώθηκε με το Διάταγμα της Νομαρχίας Αττικοβοιωτίας το 1852 σύμφωνα με την οποία Οδός Αθηνάς ονομάζεται η οδός που αρχίζει από τη βρύση της κεντρικής πλατείας διερχόμενη από την Πλατεία των Τεσσάρων Καταστημάτων (έτσι λέγονταν τότε η Πλατεία Κοραή) και προχωρεί μέχρι το άκρο της πόλης. Αυτή είναι η μετέπειτα Βασιλέως Γεωργίου Α΄που διατηρεί αυτό το όνομα μέχρι και σήμερα. Κυριότερη κάθετος της Αθηνάς ήταν η οδός Σωκράτους "διερχόμενη από την Λάκκα του Βάβουλα δια του κέντρου της πόλεως, των τεσσάρων καταστημάτων (Κοραή) και της Δενδροφυτείας (Τερψιθέας) μέχρι του άκρου της πόλεως".

Αργότερα το τμήμα της Λεωφόρου Σωκράτους από του Υδραϊκού Σχολείου (Βρυώνη) μέχρι την Σχολή Δοκίμων μετονομάσθηκε σε Ιωάννου Χατζηκυριακού με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιώς 210/26.8.1896 (μέχρι τότε την αποκαλούσαν "επέκταση Σωκράτους").

Η Λεωφόρος Σωκράτους που από το 1935 λεγόταν Βασιλέως Κωνσταντίνου είναι βέβαια η σημερινή Ηρώων Πολυτεχνείου, όπως μετονομάσθηκε αμέσως μετά τη μεταπολίτευση (1974). Η προέκτασή της από τη διασταύρωσή της με την Ελευθερίου Βενιζέλου (αρχικά Ηφαίστου) μέχρι την γέφυρα Καλαμάκη λεγόταν αρχικά οδός Μουτζοπούλου, μετά ονομάσθηκε Ντενί Κοσέν προς τιμή του Γάλλου Πολιτικού και συγγραφέως (268η συνεδρίαση της 15.11.1923) και αργότερα σε 34ου Συντάγματος Πεζικού, προς τιμή του Πειραϊκού Συντάγματος (απόφαση 182/13.5.1953).

Η Λεωφόρος Σωκράτους από το 1935 λέγονταν Βασιλέως Κωνσταντίνου είναι βέβαια η σημερινή Ηρώων Πολυτεχνείου, όπως μετονομάσθηκε αμέσως μετά τη μεταπολίτευση (1974).

Η Μιαούλη που αρχικά περιελάμβανε και το τμήμα του δρόμου από την Πλατεία Θεμιστοκλέους μέχρι και την Πλατεία Ιπποδαμείας, μεταπολεμικά μετονομάσθηκε σε Εθνικής Αντιστάσεως.

Η Φίλωνος προς τιμή του αρχαίου αρχιτέκτονα που είχε κατασκευάσει την περίφημη Σκευοθήκη στον Λιμένα Ζέας (Πασαλιμάνι) έλαβε αυτό το όνομα με την υπ΄αριθμ. 446/21.12.1851 Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

Η Νοταρά προς τιμή του οπλαρχηγού Παναγιωτάκη Νοταρά, έφερε αρχικά την ονομασία Ηροδότου που σύμφωνα με την 446 απόφαση του Δ.Σ. ξεκινούσε από το ιερό της Δυτικής Εκκλησίας (Καθολική Εκκλησία Πειραιά) και κατέληγε στην βρύση του Αγίου Νικολάου. Η μετονομασία σε Νοταρά έγινε το 1852.

Η Νοταρά (Ηροδότου αρχικά) έλαβε το όνομα του αγωνιστή το 1852 και σύμφωνα με την 446 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιά, ξεκινούσε από το ιερό της Δυτικής Εκκλησίας και κατέληγε στην βρύση του Αγίου Νικόλαου (Φωτο: λεπτομέρεια από την Καθολική Εκκλησία Πειραιά)

Η σημερινή Κολοκοτρώνη έφερε το όνομα Αριστοτέλους. 

Η Λεωφόρος Γρηγορίου Λαμπράκη, παλαιότερα Βασιλίσσης Σοφίας (απόφαση 242/14.4.1921) αρχικά Μουνυχίας, επειδή τότε κακώς ενομίζετο ότι το αρχαίο λιμάνι της Μουνιχίας ήταν το Πασαλιμάνι (Ζέα). Με δύο αποφάσεις το 1922 μετονομάσθηκε σε Ελευθερίου Βενιζέλου, ενώ ένα τμήμα της προαναφερόμενης Λεωφόρου Βασ. Γεωργίου Α΄ μετονομάσθηκε σε οδό Βασιλέως Γεωργίου Β΄!!

Η σημερινή Καραολή - Δημητρίου αρχικά λέγονταν Άρεως και αργότερα Ναυάρχου Μπήττυ ενώ η Σωτήρος Δίος αρχικά Ρέπουλη και κατόπιν Μακένζι Κινγκ.

Η Μπουμπουλίνας αρχικά Κίμωνος (1852)

Η σημερινή Γεωργίου Π. Σκουζέ λέγονταν Αφροδίτης

Η Χαριλάου Τρικούπη λέγονταν Αρτέμιδος και έλαβε το όνομα του πολιτικού στις 29.12.1905 (απόφαση 159 του Δ.Σ.Π.)

Η Αφεντούλη λέγονταν Νοσοκομείου και έλαβε το σημερινό της όνομα στις 11.12.1906 (απόφαση 156 Δ.Σ.Π.)

Ο κάθε δρόμος έχει τη δική του ιστορία, που για τον Πειραιώτη είναι βίωμα, που πλαισιώνεται με πολυποίκιλες αναμνήσεις.

Παύλος Ρ. ΜΠΑΛΟΓΛΟΥ