Τα γραμματόσημα με πειραϊκά θέματα

Παλαιό Ταχυδρομείο
Για την ιστορία αυτού του λαμπρού κτηρίου, του Παλαιού Ταχυδρομείου, έχουμε κάνει παλιότερο αφιέρωμα (εδώ). 
Από τις 7 Μαρτίου του 1899 που τέθηκαν τα θεμέλια για την ανέγερση αυτόνομου ταχυδρομικού μεγάρου στον Πειραιά (τα εγκαίνια έγιναν στις 1 Σεπτεμβρίου του 1901) ήδη είχαν κυκλοφορήσει τα πρώτα ελληνικά γραμματόσημα με την περίφημη κεφαλή του Ερμή. Μετά το 1861 τα γραμματόσημα ακυρώνονταν στον Πειραιά με πέντε τύπους σφραγίδων, τον Α΄,Β΄,Γ΄,Ε΄, και ΣΤ΄ με τρεις ποικιλίες στο Β΄ και δύο στον ΣΤ΄ και μια άλλη στο Β΄ με την λάθος λέξη ΠΕΙΡΕΕΥΣ. Δημιουργήθηκε επίσης και μια σφραγίδα του τύπου Ε΄ με ένδειξη ΦΑΛΗΡΟΝ. Υπάρχουν και τηλεγραφικές σφραγίδες Πειραιώς των Αυστριακών Ταχυδρομείων από το 1837 μέχρι το 1914 σε εννέα περιόδους. AGENZIA DEL LLOYD AUSTRIACO PIREO, πολύ ακριβές, όπως και των πρώτων πτήσεων AEROESPRESSO Co του 1926 και 1929. Τα γραμματόσημα με ευρύτερο πειραϊκό ενδιαφέρον που αναφέρονται είτε σε πρόσωπα που έζησαν στην πόλη μας, είτε σε κτήρια, γεγονότα, επετείου είναι τα παρακάτω:

1930 (1 Απριλίου)
Έκδοση για τα εκατό χρόνια της ελληνικής ανεξαρτησίας, αξία 1.50 δρχ. Τυπώθηκε στο Λονδίνο. Γεώργιος Καραϊσκάκης 1782-1827. Η δράση του ήρωα που συνδέθηκε με τον ερχομό του στον έρημο πειραϊκό χώρο, το στρατόπεδό του στα Ταμπούρια και τις μάχες που έδωσε, καθώς και το ειδικό μνημείο στο Νέο Φάληρο που βρίσκονται τα οστά του. Η αξία των 2 δραχμών, κόκκινο πορτοκαλί παριστά τον Ανδρέα Μιαούλη. Έκτισε το σπίτι του μπροστά από το Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα και έδωσε το όνομά του στην ομώνυμη Ακτή Μιαούλη και ετάφη κοντά στην είσοδο του Λιμένα.
Καραϊσκάκης 
Μιαούλης

1937 (1 Νοεμβρίου)
Έκδοση ιστορική αξίας 2 δραχμών. Η ναυμαχία της Σαλαμίνος. Πίνακας του Κωνσταντίνου Βολανάκη


1942 (15 Αυγούστου)
Αεροπορική έκδοση. Ανέμων, 20 δραχμές μπλε. Ο Λίβας (άνεμος Γαρμπής ΝΔ) κρατάει τμήμα πλοίου. Ο άνεμος αυτός ήταν ο πλέον κατάλληλος για την είσοδο των αρχαίων πλοίων στη θαλάσσια λεκάνη του Πειραιά. Τυπώθηκε, όπως και τα περισσότερα ελληνικά γραμματόσημα μέχρι τα μέσα του 1983, στην ΑΣΠΙΩΤΗ - ΕΛΚΑ (ονομασία από τον ιδρυτή της πρώτης εταιρείας Γεράσιμο Ασπιώτη και την Εταιρεία Λιθογραφίας και Κυτιοποιίας Αθηνών, με την οποία συγχωνεύτηκε στα 1928).


1944 (11 Ιουνίου)
Έκδοση για τον βομβαρδισμό του Πειραιά που έγινε στις 11.1.1944. Επισημάνθηκαν δέκα γραμματόσημα των τοπίων του 1942 και των ανέμων του 1943 με λιθογραφική επισήμανση:  ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 11-1-1944 και προστέθηκαν νέες αξίες των 100.000 δρχ. Η σειρά εκδόθηκε με εντολή των γερμανικών αρχών κατοχής ως αναμνηστική -προπαγανδιστική- για την καταστροφή της πόλης από την συμμαχική αεροπορία.




1951 (20 Σεπτεμβρίου)
Έκδοση ανασυγκροτήσεως, 700 δρχ. - Βιομηχανία. Σχεδίασε ο Γιάννης Κεφαλληνός (1894-1957). το επάνω γρανάζι περιέχει συμβολικά κάποια εικόνα λιμανιού, φουγάρα, πλοίο και κτήρια που μοιάζουν κατά πολύ με εκείνα της εισόδου του δικού μας λιμένα.

1958 (1 Ιουλίου)
Τακτική αεροπορική έκδοση λιμένων. 10 δραχμών. Το λιμάνι του Πειραιά. Κυκλοφόρησε σε εννέα εκατομμύρια αντίτυπα. Σχεδίαση του χαράκτη Α. Τάσσου (Αναστάσιος Αλεβίζος 1914-1985).
Λιθογραφική εκτύπωση Ασπιώτη -ΕΛΚΑ. Θαυμάσια απεικόνιση του λιμανιού με το Ρολόι, τα καράβια και στο βάθος αριστερά το Χατζηκυριάκειο.


1965 (11 Σεπτεμβρίου)
Αναμνηστική έκδοση για τους 24ους Βαλκανικούς Αγώνες. Σχεδίαση Α. Τάσσος. Το Στάδιο Καραϊσκάκη και το Νέο Φάληρο.



1966 (28 Φεβρουαρίου)
Αναμνηστική έκδοση για τους Έλληνες ζωγράφους του 19ου αιώνα. Σχεδίαση Α. Τάσσος. Ο Κωνσταντίνος Βολανάκης έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του και πέθανε στον Πειραιά, αφήνοντας σπουδαίους πίνακες στην πόλη.



1966 (26 Μαΐου)
Έκδοση για τα 2500 χρόνια τους ελληνικού θεάτρου. Σχεδίαση Α. Τάσσος. Προσωπίδα του 4ου αιώνα π.χ. που βρέθηκε το 1959 στην Φίλωνος και Γεωργίου Α΄.


1968 (27 Απριλίου)
Έκδοση για την έκθεση της πολεμικής ιστορίας των Ελλήνων. Κεφαλή με περικεφαλαία του χάλκινου αγάλματος της Αθηνάς (2ος αιώνας π.χ.) που βρέθηκε το 1959 στον Πειραιά.




1969 (5 Μαΐου)
Αναμνηστική έκδοση για το 9ο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Αθλητισμού. Τέσσερις αξίες με ελεύθερο αθλητικό θέμα σχεδιασμένες από τους Γ. Βελισσαρίδη και Π. Γράββαλο. 
Το πρωτάθλημα έγινε από 16 έως 21 Σεπτεμβρίου 1969 στο Στάδιο Καραϊσκάκη.


1969 (28 Ιουνίου)
Έκδοση "Ελλάς και Θάλασσα". Σχεδίαση Π. Γράββαλος. Η ναυμαχία της Σαλαμίνος από πίνακα του Κ. Βολανάκη.


1973 (18 Απριλίου)
Κοινή έκδοση για τις εθνικές ενδυμασίες. Σχεδίαση Γ. Βελισσαρίδης. Ενδυμασία Σαλαμίνος (γυναικεία).

1977 (22 Σεπτεμβρίου)
Κοινή έκδοση για τη νεοελληνική αρχιτεκτονική του 19ου αιώνα. Σχεδίαση, καλλιτεχνικό γραφείο ΕΛ.ΤΑ. Εθνική Τράπεζα Πειραιά (Σχέδιο πρόσοψης, αμφισβητείται αν εφαρμόστηκε).


1979 (12 Μαΐου)
Επέτειοι και γεγονότα. Μέρος Α΄. 75 χρόνια σιδηροδρόμων Πειραιώς - Συνόρων (1904-1979). Ελεύθερη σύνθεση, σχεδίαση και προσαρμογή από τους καλλιτέχνες Παναγιώτη Γράββαλο, Βασιλική Κωνσταντινέα.


1980 (31 Οκτωβρίου)
Επέτειοι και γεγονότα. Μέρος Β΄. Σχεδίαση και προσαρμογή Π. Γράββαλος, Β. Κνσταντινέα. 50 χρόνια Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς. Ελεύθερη σύνθεση.


1982 (20 Σεπτεμβρίου)
Αναμνηστική έκδοση για τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Γεωργίου Καραϊσκάκη. Σε δύο αξίες των 12 και των 50 δραχμών. Η πρώτη έχει τμήμα σχεδίου από τον πίνακα του Θεόδωρου Βρυζάκη με το στρατόπεδο της Καστέλλας. Η προσαρμογή έγινε από τη Β. Κωνσταντινέα.



1984 (20 Ιουλίου)
Έκδοση για την εκατονταετηρίδα των Ελληνικών Σιδηροδρόμων. Σχεδίαση Π. Γράββαλος. Εκτύπωση: Αλέξανδρος Ματσούκης. Συρμός Πειραιώς - Πελοποννήσου.


1985 (1 Μαρτίου)
Έκδοση για το 16ο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Κλειστού Στίβου. Πέντε αξίες με αθλητικά σχέδια του Π. Γράββαλου. Οι αγώνες έγιναν στο νεόκτιστο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας του Πειραιά. Οι 20 δραχμές το απεικονίζουν.


1985 (22 Νοεμβρίου)
Μπλοκ - φεγιέ για το διεθνές έτος νεότητας. Σχεδίαση Π. Γράββαλος. Εκτύπωση ΑΣΠΙΩΤΗ - ΕΛΚΑ. Πανελλήνια έκθεση γραμματοσήμου - Πειραιάς '85. Κοπέλα στεφανωμένη με λουλούδια. Πίσω της το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας.


1987 (2 Δεκεμβρίου)
Έκθεση για το ελληνικό θέατρο. Θέμα: Αιμίλιος Βεάκης (1884-1951). Κατίνα Παξινού (1900 - 1973), Δημήτρης Ροντήρης (1900 - 1981).




1990 (11 Μαΐου)
Αναμνηστική έκδοση μνήμη Γρηγόρη Λαμπράκη (1912-1963). Ήταν βουλευτής του Πειραιά.


1992 (12 Οκτωβρίου)
Κοινή έκδοση για τις πρωτεύουσες νομών. Σχεδίαση: Π. Γράββαλος. Κυκλοφόρησαν 12 γραμματόσημα σε 600.000 πλήρεις σειρές με οδόντωση. Των 10 δραχμών Πειραιάς, Παλιό Ρολόι. Έχουμε επίσης για το ίδιο πειραιώτικο γραμματόσημο σε 14.400.000 αντίτυπα χωρίς οδόντωση στα πλάγια. Αν και η σειρά εννοείται ότι δείχνει τα τωρινά χαρακτηριστικά στοιχεία των πόλεων, είναι ετεροχρονισμένη η παράσταση του ρολογιού, αφού ήδη έχει κατεδαφιστεί από το 1968. Έπρεπε λοιπόν να επιλεγεί κάποιο άλλο σύγχρονο μνημείο του Πειραιά.


1995 (18 Δεκεμβρίου)
Έκδοση Φάρων της Ελλάδας. 80 δρχ. ο Φάρος της Ψυττάλειας (λειτουργεί από το 1856).


2002 (2 Ιανουαρίου)
Ελληνικοί χοροί. Χορός "Καμακάκι" από τη Σαλαμίνα σε 3.000.000 αντίτυπα. Σχεδίαση Μυρσίνη Βαρδοπούλου.

2005 (30 Νοεμβρίου)
Ιστορικά ποδοσφαιρικά και αθλητικά σωματεία. Όμιλος Ερετών. Έτος ιδρύσεως 1885. Απεικονίζεται το σήμα του.


2006 (29 Νοεμβρίου)
Ιστορικά αθλητικά σωματεία. "Εθνικός" Επίσημα τον λέμε "Εθνικός Όμιλος Φιλάθλων Πειραιώς - Φαλήρου". Το σήμα του με τα χρώματα μπλε άσπρο.

2007 (2 Νοεμβρίου)
Ιστορικά αθλητικά σωματεία. Το λογότυπο του Ολυμπιακού Συνδέσμου Φιλάθλων Πειραιώς. Φυσικά σε χρώμα κόκκινο.



2009
Αναμνηστικό γραμματόσημο για το Πανεπιστήμιο Πειραιώς.

2010 (11 Φεβρουαρίου)
Ελληνική Τέχνη. Δείχνει ένα από τα έργα του Τσαρούχη με θέμα "Ναύτης που κάθεται στο τραπεζάκι" (1980).


2010 (16 Νοεμβρίου) 
Νεότερα αρχιτεκτονικά μνημεία. Πολύ φτηνό σε αξία γραμματόσημο για το ακριβό μας Δημοτικό Θέατρο (δείχνει την πρόσοψη). Βγήκε σε 1.500.000 κομμάτια σε φύλλα των 25 τεμαχίων. Με χρυσά γράμματα η λέξη HELLAS και η τιμή. Σχεδίαση Χ. Παπανικολάου. 




2011 (22 Νοεμβρίου)
Σειρά έξι γραμματοσήμων με θέμα "Έλληνες ηθοποιοί". Εκείνο με το Θανάση Βέγγο που γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο στις 29 Μαΐου 1927. Κυκλοφορεί σε 500.000 αντίτυπα.



Στην παρουσίαση αυτή δεν παρουσιάστηκαν τα γραμματόσημα εκείνα που από το 1984 και μετά εκδίδονται μέσω αυτόματων ηλεκτρονικών μηχανών frama με κωδικό 006 για τον Πειραιά. Επίσης στην καταγραφή αυτή εξαιρέθηκαν οι αναμνηστικές σφραγίδες και φάκελοι που κυκλοφόρησαν από τα ΕΛΤΑ κατόπιν αίτησης διαφόρων πειραϊκών φορέων για τις εκδηλώσεις ή τις επετείους ίδρυσης τους. Στα πρόσφατα χρόνια βγήκαν επίσης και τα λεγόμενα "εταιρικά γραμματόσημα" αρκετών πειραϊκών ιδρυμάτων. Έτσι στα 170 χρόνια του Δήμου Πειραιά εκδόθηκε ένα φύλλο με τα 15 όμοια γραμματόσημα του 2003 με παράσταση έναν στεφανωμένο αθλητή του Αλέκου Φασιανού και άλλα 15 όμοια με το παλιό ρολόι. Με πρωτοβουλία του Κεντρικού Ταχυδρομείου Πειραιά επίσης είχαμε στις αρχές του 2004 και το σε περιορισμένα αντίτυπα φύλλο με θέμα "Ο Πειραιάς μας χθες - σήμερα" με το ίδιο γραμματόσημο των 0,47 ευρώ και 15 φωτογραφίες που απεικονίζουν κτήρια, αγάλματα, προτομές και τοπία του Πειραιά.


Του Δημήτρη Κρασονικολάκη
Ερευνητή Πειραϊκής Ιστορίας και Μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλοτελιστών Υπαλλήλων ΕΛΤΑ 

3 σχόλια:

νανα ιωαννιδου είπε...

Φιλτατο Πειραιοραμα
Προς το τελος που εχεις το Δημοτικο Θεατρο με την σφραγιδα ,φαινεται πισω του ενα ροζ κτηριο .Ειναι το κτηριο που στεγασε την Γαλλικη Ακαδημια Πειραια στον χρονο 54 ,55 πριν παει Πασαλιμανι στην Δευτερας Μεραρχιας Υπηρξα μαθητρια του . Αυτα για την ιστορια του Πειραια

Χαρά Θεοδωρίτση είπε...

Ξεκίνησα απο την τελευταία ανάρτηση για τον Καρακατσάνη και κόντεψα να διαβάσω όλες του ΠΕΙΡΑΙΟΡΑΜΑΤΟΣ. Δεν είμαι Πειραιώτισσα, δεν εμεινα ποτέ Πειραιά,αλλά αυτό το λιμάνι είναι το σήμα κατατεθέν μιας μεταναστευτικής Ελλάδας και όλοι το γνωρίζουμε και τ αγαπάμε. Αλλες αναρτήσεις ιστορικές, άλλες φιλολογικέςάλλες ενημερωτικές,αλλά όλες με μια μαγεία που με καθήλωσαν!
Σας ευχαριστώ για το ωραίο ταξίδι στο χρόνο,θα τα λέμε.

Stefanos Milesis είπε...

ευχαριστούμε πολύ. Τα λόγια σας για το Πειραιόραμα μας συγκίνησαν. Να είστε καλά

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"