Από το ξύλινο θέατρο του 1874 στον κινηματογράφο ΓΚΡΕΚΑ



Γράφει ο Παύλος Μπαλόγλου


Όπως όλοι οι τομείς του Νέου Φαλήρου, έτσι και ο τομέας των θεαμάτων, συνδέει την ανάπτυξή του με την ίδρυση των σιδηροδρόμων. Έτσι, το πρώτο θέατρο του Νέου Φαλήρου, κατασκεύασε περί το 1874 η αναλαβούσα το έτος εκείνο την εκμετάλλευση των σιδηροδρόμων Αθηνών - Πειραιώς, Βιομηχανική Τράπεζα.

Το θέατρο εκείνο ήταν ξύλινο και βρίσκονταν στην δυτική όχθη του Κηφισού, σε απόσταση 40 περίπου μέτρα από την παραλία.

Φωτογραφία αυτού του πρώτου θεάτρου του Νέου Φαλήρου βρίσκεται σήμερα στο Ιστορικό Αρχείο του Δήμου Πειραιώς, από την συλλογή του εκλεκτού Πειραιώτη κ. Ιωάννη Μελετόπουλου.

Αλλά εκείνο το πρώτο θέατρο του Νέου Φαλήρου, κατεδαφίσθηκε από την αναλάβουσα την εκμετάλλευση των σιδηροδρόμων, Ανώνυμη Εταιρεία η οποία συστάθηκε το 1880 από την Βιομηχανική Τράπεζα και η οποία προέβει σε αναδιοργάνωση του Νέου Φαλήρου.

Αγόρασε από το Δημόσιο την Ακτή, έκτισε πολυτελές ξενοδοχείο, εξέδρα με λουτρικές εγκαταστάσεις εκατέρωθεν και μικρό θέατρο στην βόρεια πλευρά της ιδιοκτησίας της. Το θέατρο αυτό ήταν επίσης ξύλινο και βρίσκεται στην θέση που υπήρχε παλαιότερα το Λούνα Πάρκ. Από το θέατρο αυτό άρχισε την σταδιοδρομία της η υψίφωνος του παρελθόντος αιώνος Μαρκέλλα Ζέμπριτς. Εκεί εμφανίστηκαν επίσης διάφοροι μελλοδραματικοί θίασοι, κυρίως γαλλικοί ή ιταλικοί. 


Με την αλματώδη όμως εξέλιξη που συνεχώς σημείωνε το Νέο Φάληρο το ξύλινο εκείνο θεατράκι κατεδαφίστηκε και ανεγέρθηκε άλλο νοτίως της ακτής, δηλαδή αυτό που γνώριζαν οι Φαληρείς και που υπέκυψε τελικώς στην σκαπάνη του πολιτισμού!!

Σκοπός της δημιουργίας θεάτρου ήταν η τόνωση των επιβατών του σιδηροδρόμου προς το τότε δημιουργούμενο προάστειο. Προς τούτο η " Εταιρεία του απ΄ Αθηνών εις Πειραιά Σιδηροδρόμου" εξέδιδε  ειδικά εισιτήρια Αθηνών - Φαλήρου ή Πειραιώς - Φαλήρου, με δικαίωμα εισόδου και στο θέατρο. Τα εισιτήρια κόστιζαν κατά το 1896 τρεις δραχμές τα απλά και 2,50 δραχμές για τους Αξιωματικούς. Όσοι δεν είχαν διαρκεί εισιτήρια α΄ και β΄ θέσεως κατέβαλαν μόνο 1,70. Η τιμή δε εισόδου εις το θέατρο, άνευ χρησιμοποιήσεως σιδηροδρόμου ήταν 3,30!!

Για αυτό και η εφημερίδα "ΕΣΤΙΑ" στο φύλλο της 8ης Ιουλίου 1896 και στην στήλη "Ο ΚΟΣΜΟΣ" έγραφε:

 "Καταλαβαίνομεν διατί το έπραξε τούτον η εταιρεία. Αλλά καλά οι Αθηναίοι και Πειραιώται, οι Φαληροίς όμως δεν είναι δίκαιον να καταβάλλουν ηυξημένον εισιτήριον. Ή μήπως πρέπει κι αυτοί να κάνουν μια βόλτα έως την Αθήνα ή τον Πειραιά; Προς άρση της αδικίας δια του Φαληρείς, ας προβεί η Εταιρεία εις μια απογραφή του πληθυσμού του Φαλήρου"

Δεν γνωρίζουμε τι μέτρα έλαβε η Εταιρεία. Αλλά με την πάροδο του χρόνου οι επιβάτες του σιδηροδρόμου αυξάνονταν και όταν αυτός κατέστη ηλεκτροκίνητος το 1904 η κοσμοσυρροή προς το μαγευτικό παραθαλάσσιο θέρετρο κατέστη ακόμα μεγαλυτέρα.

Το θέατρο αυτό με τις εκλεκτές θεατρικές του παραστάσεις συγκέντρωνε όλη την αριστοκρατία της τότε εποχής. Εκεί δόθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα την 20η Αυγούστου 1898 μια όπερα "Μανόν Λεσκώ" του Πουτσίνι με πρωταγωνίστρια τη νεαρά τότε Πιοντέλλι. Η επιτυχία ήταν τόσο μεγάλη ώστε το έργο επαναλήφθηκε δις, την επομένη 21η και την μεθεπομένη 22α Αυγούστου. Εκεί επίσης θριάμβευσε η Βιεννέζικη και Ελληνική Οπερέττα. Η πρεμιέρα της αποτελεί μέγα κοσμικό γεγονός. Πλήθος κόσμου και άλλοι δια του σιδηροδρόμου, άλλοι δια του τροχιοδρόμου και άλλοι δια ιππηλάτων ή αυτοκινήτων αμαξών συνέρρεον εις το Νέον Φάληρον με επικεφαλής την Βασιλική Οικογένεια. Στα διαλείμματα την αριστοκρατική πελατεία του θεάτρου δρόσιζαν τα αναψυκτικά του περίφημου Αθηναϊκού ζαχαροπλαστείου Εξαρχόπουλου. Στο θέατρο αυτό δόθηκαν για πρώτη φορά οι αλησμόνητες οπερέττες "Η καρδιά και το χέρι" "Βρεγμένη αγάπη", "Πτηνοπώλης" "Μικρός Δουξ" και άλλες.

Εκεί κατέβαιναν οι αξιωματικοί του ιππικού κομψοί, υψηλοί, καυγατζήδες, ερωτευμένοι, έτοιμοι να προκαλέσουν μονομαχία μετά την παράσταση, όπως ο Μουρούζης, ο Πέτρος Μάνος, ο Ρικάκης και άλλοι.

Εκεί το πλήθος καταχειροκρότησε την απαράμιλλη σ΄ ωραία φωνή Βιεννέζα σουμπρέττα Έλσα Ένκελ, όπως επίσης την εκρηκτική Ρικαρντώ, την Μοροζίνη, την Λασάλ και άλλες. 
Χαρακτηριστικό των αυστηρών ηθών της εποχής, είναι ότι σε τολμηρές για την εποχή εκείνη παραστάσεις, απαγορεύονταν η είσοδος σε δεσποινίδες!!

Θέαμα στο Νέο Φάληρο παρήσχε επίσης και η Ταραντέλλα την εκμετάλλευση της οποίας είχε από το 1907 έως το 1918 ο αείμνηστος Ιωάννης Γκρέκας. Εκεί πρωτοεμφανίσθηκε και η γνωστή σε όλους μας Γεωργία Βασιλειάδου σε νεαρά ηλικία.


Από εκεί άρχισαν και γνώριζαν λαμπρά επιτυχία, οι καλλιτέχνες Ιωάννης Ράλλης, Σβορώνος, Καλουτάς και κατόπιν οι κόρες του, αδελφές Άννα και Μαρία.

Το 1918 ο ίδιος επιχειρηματίας Ιωάννης Γκρέκας νοίκιασε την έκταση της οδού Βασ. Φρειδερίκης 1, έναντι του ξενοδοχείου "ΑΚΤΑΙΟΝ" δηλαδή παραπλεύρως του κινηματογράφου που οι περισσότεροι προλάβαμε, στον Λάμπρο Καλλιφορνά, προς εγκατάσταση θεάτρου. 

Το θέατρο αυτό κατέληξε αργότερα σε θερινό κινηματογράφο του Νέου Φαλήρου, για να μεταφερθεί το 1937 σε χώρο ιδιοκτησίας Καλφοπούλου.

Μέχρι το 1937 λειτούργησε και άλλος θερινός κινηματογράφος στο Νέο Φάληρο, ο "ΟΥΦΑ" με είσοδο από την Ακτή Ποσειδώνος και αργότερα γνωστό ως κέντρο "ΑΣΗΜΕΝΙΟ ΦΕΓΓΑΡΙ" με έξοδο στην οδό Ζερβού και με οθόνη που έβλεπε προς αυτή την οδό.

Ο πρώτος χειμερινός κινηματογράφος στο Νέο Φάληρο, λειτούργησε το 1935, στις δύο τραπεζαρίες του ξενοδοχέιου ΑΚΤΑΙΟΝ μέχρι το 1956 από τον γνωστό επιχειρηματία Άγγελο Γκρέκα για μεταφερθεί βεβαίως αργότερα. 

Στη νέα του θέση ξεκίνησε την 31η Δεκεμβρίου 1959 ημέρα Πέμπτη και με ενακτήριο έργο "Μια γυναίκα κατηγορείται" με την Σούζαν Χαίηγουορθ  

   
Ο Παύλος Μπαλόγλου από την πετυχημένη σειρά της δεκαετίας του '60 "Το Νέο Φάληρο θυμάται", επαναδημοσιεύει τα άρθρα του, αποκλειστικά για το Πειραιόραμα. Απαγορεύεται οποιαδήποτε αντιγραφή μέρους ή όλου άνευ αδείας του Συγγραφέα. 

3 σχόλια:

νανα ιωαννιδου είπε...

Φιλτατο Πειραιοραμα Επειδη μενω σ αυτη τη γειτονια 75 χρονια σας γραφω α)το σπιτι στην τελευταια φωτο της Ταραντελλας που φαινεται ειναι το αντλιοστασιο της ΗΕΑΠ (ΔΕΗ) β) στο βαθος ενα μικρο λευκο σκεπαστρο σε σπιτακι δεξια ειχα να το δω πανω απο 55-60 χρονια ειναι ο λεγομενος Φορος που εχω γραψει πολλες φορες . Θα ηθελα να μαθω αν κανεις γνωριζει αν υπαρχει παλια φωτογραφια του αστυνομικου τμηματος του Νεου Φαληρου Ηταν ενα θεσπεσιο νεοκλασικο επι του δρομου παραλιας Ποσειδωνος .......

Stefanos Milesis είπε...

από όσο γνωρίζω κυρία Νανά ο κ. Μπαλόγλου σε ένα από τα επόμενα αφιερώματά του για το Νέο Φάληρο έχει και την ιστορία του Αστυνομικού Τμήματος Νέου Φαλήρου.

Unknown είπε...

Προς την κυρία Ιωαννίδου. Το αστυνομικό τμήμα Ν.Φαλήρου διακρίνεται στην ταινία με τον Ντίνο Ηλιόπουλο που γυρίστηκε το 1956 και μπορείτε να την δείτε στο youtube.

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"