Εκ Πειραιώς ο πρώτος ποδηλατικός Σύλλογος (1890)

Ο Πρωταθλητής Ελλάδος, ποδηλάτης ανωμάλου οδού, Α. Περιβολαρόπουλος 

Του Στέφανου Μίλεση

Οι ιστορίες για τον ερχομό του πρώτου ποδηλάτου στην Ελλάδα ποικίλουν καθώς είναι πολλές. Πολλές εξ αυτών θέλουν πρώτο ποδηλάτη στην Ελλάδα να είναι ο Βασιλιάς Γεώργιος Α΄ που μάλιστα η βόλτα του με ποδήλατο στον Βασιλικό Κήπο αναγγέλθηκε - έστω και μεταγενέστερα- από τις εφημερίδες της εποχής, με την προσθήκη όμως "ως είπεν ο ίδιος"!.

Υπενθύμιση από τον τύπο της εποχής, ότι πρώτος ποδηλάτης εν Ελλάδι υπήρξε ο Βασιλεύς Γεώργιος Α' (1894) "ως είπεν ο ίδιος" βεβαίως...

Όμως το πρώτο ποδήλατο με Έλληνα αναβάτη, παρουσιάσθηκε το 1885 στον Πειραιά. Στην φωτογραφία κάτω, ο αναβάτης Κωνσταντίνος Χόλης, έχει μεταφέρει το πρώτο αυτό ποδήλατο στο εσωτερικό ενός φωτογραφικού ατελιέ στον Πειραιά, προκειμένου να γίνει και η φωτογράφηση. Ωστόσο υπάρχουν πληροφορίες ότι από το 1860 είχε κυκλοφορήσει στον Πειραιά το πρώτο ποδήλατο στην Ελλάδα, αλλά με αναβάτη Βαυαρό. 

Κωνσταντίνος Χόλης 1885

Το βέβαιο πάντως είναι ότι ο πρώτος οργανωμένος σύλλογος ποδηλασίας στην Ελλάδα, ιδρύθηκε στον Πειραιά το 1890 και λέγονταν "Όμιλος Ποδηλατών Πειραιώς". Χαρακτηριστικό του ήταν όπως φαίνεται και από τον τίτλο του, όχι η προώθηση του ποδηλάτου ως εξαρτήματος, αλλά η προώθηση της ιδέας της ποδηλασίας, ως αθλήματος ωφέλιμου για τον άνθρωπο. 

Μάλιστα εξέδιδε και ετήσιο ημερολόγιο στο οποίο συνέγραφαν όλοι οι λόγιοι και ποιητές της εποχής των αρχών της δεκαετίας του 1890 όπως ο Γεράσιμος Βώκος, ο Παύλος Νιρβάνας, ο Λάμπρος Αστέρης (Δ. Καραχάλιος), ο Νικόλαος Λάσκαρης, ο Αλ. Φιλαδελφεύς, ο Μποέμ (Δ. Χατζόπουλος), ο Αντώνιος Σπηλιωτόπουλος, ο Ανδρέας Νικολάρας, η Ξανθ. Καλοστύπη και πολλοί άλλοι, έχοντας ως κοινό στοιχείο στα λογοτεχνικά τους κείμενα, το ποδήλατο!

Ο Βώκος σε ένα ευθυμογράφημά του συνιστά οι γλύπτες και οι ζωγράφοι, να αναπαριστούν τον Ερμή πάνω σε ένα ποδήλατο, ενώ ο Νιρβάνας εκθειάζει το ποδήλατο ως μέσο με το οποίο οι Έλληνες δύνανται να γνωρίσουν την ελληνική φύση. Ένας άλλος συνεργάτης του περιοδικού, ο Επαμεινώνδας Πολιτάκης, γράφει ένα προφητικό κείμενο, με το οποίο οραματίζεται στον Πειραιά να λαμβάνουν χώρα Παγκόσμιοι Ποδηλατικοί Αγώνες, τους οποίους βέβαια θα οργάνωνε ο Ποδηλατικός Όμιλος Πειραιώς. Μάλιστα ορίζει και το έτος, που θα γίνουν, που θα είναι το 1920, δηλαδή 30 χρόνια μετά, από την εποχή που ο ίδιος έγραφε το άρθρο του. Γράφει σχετικά:

"Ο Πειραιεύς αριθμών ήδη άνω των 500 χιλιάδων κατοίκων, έχει καταστεί εντευκτήριον πλήθους ξένων, επίτηδες αφιχθέντων δια του τραίνου Νέας Υόρκης - Αθηνών (!). Στόλοι ξένων πολεμικών πλοίων έχουν ήδη καταπλεύσει και καταλάβει τον αποπερατωθέντα νέο λιμένα. Οι εναέριοι σιδηρόδρομοι, μεταφέρουν ασθμαίνοντες τα πλήθη, ενώ οι περισσότεροι, ένεκα της ζέστης προτιμούν τα αερόστατα, τα οποία κατά εκατοντάδες διασχίζουν από ψηλά τον αέρα του Πειραιά. Ο Βασιλεύς της Ελλάδος Κωνσταντίνος (βλέπουμε ότι ο προφητικός συγγραφέας Πολιτάκης, έχει προφητέψει και τον θάνατο του Βασιλιά Γεωργίου Α'), μετά των αφιχθέντων ηγεμόνων των ξένων Κρατών, παρακολουθεί την τελετή από πολυτελούς εξέδρας..."

Και τα ποιήματα όπως είπαμε, έχουν κέντρο τους το ποδήλατο. Η ποιήτρια Ξανθίππη Καλοστύπη, απευθυνόμενη στους γενναίους ποδηλάτες του Πειραιά, γράφει:

" Σε χαιρετώ του Πειραιώς, καλλίνους νεολαία,
υπερηφάνως σώζουσα τα ήθη τα αρχαία.
Σε χαιρετώ ακμάζουσα εν ασηγίτω αίνω
και μ΄ άνθη, άνθη αττικά, την πρόοδο σου ραίνω"

Στα γραφεία του Συλλόγου που βρίσκονταν επί της Πλατείας Κοραή, υπήρχαν αναρτημένες πινακίδες που διακήρυτταν τις θεραπευτικές ιδιότητες του ποδηλάτου, όπως "Το ποδήλατο κανονίζει τη νευρική ενέργεια και απασχολεί το πνεύμα", ή "Το ποδήλατον απαλύνει τους αρμούς και αναπτύσσει τους μυώνας". 

Στις 13 Οκτωβρίου του 1895 ενεκρίθη το Βασιλικό Διάταγμα, αποτελούμενο εκ τριάντα άρθρων, με το οποίο συστήνονταν η "Ελληνική Ποδηλατική Εταιρία" με πρώτο Πρόεδρο τον Κ. Βελλίνη και γραμματέα τον Ν. Κουκέα. Η Ε.Π.Ε. αποτελούσε την πρώτη εθνική εκπροσώπηση στον χώρο της ποδηλασίας. Ιδρύθηκε προκειμένου οι αθλητές ποδηλάτου του Πειραιά, αλλά και της Αθήνας (στο μεταξύ είχε ιδρυθεί το 1891 η Ποδηλατική Εταιρία Αθηνών), να λάβουν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896. Το αγώνισμα θα γίνονταν στο ποδηλατοδρόμιο (βελοδρόμιο) του Νέου Φαλήρου. Για αυτό τον λόγο και όταν τέθηκε ο θεμέλιος λίθος του ποδηλατοδρομίου το Νοέμβριο του 1895, η Ελληνική Ποδηλατική Εταιρία, απέστειλε την πρώτη της πρόσκληση, σε όλους τους αθλητές Πειραιώς και Αθηνών να παρευρεθούν στο γεγονός αυτό.

Τον Όμιλο Ποδηλατών Πειραιώς, τον συναντούμε από το 1896 και μετά να αναφέρεται ως Ποδηλατική Εταιρία Πειραιώς σε αντιστοιχία με αυτή των Αθηνών, αλλά και με την Πανελλήνια Ελληνική Ποδηλατική Εταιρία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"