Μια χαμένη προτομή της Πλατείας Κοραή

Σπάνια απεικόνιση της προτομής του γλύπτη Ιωάννου που εξαφανίστηκε


του Στέφανου Μίλεση


Το 1937 ενώ έκαναν εκκαθάριση σε μια αποθήκη του Δήμου, βρήκαν μια προτομή σπασμένη και στην κυριολεξία τελείως ξεχασμένη. Η αρχική πρόταση ήταν η προτομή αυτή να αποκατασταθεί από γλύπτη και να επανατοποθετηθεί στην αρχική της θέση. Όμως η πρόταση αυτή ουδέποτε πραγματοποιήθηκε καθώς επρόκειτο για την προτομή του Βασιλιά Κωνσταντίνου και η τοποθέτηση της εκεί που βρισκόταν αρχικά, στην Πλατεία Κοραή, πιθανόν να δημιουργούσε εντάσεις και προβλήματα.

Η προτομή του Βασιλιά Κωνσταντίνου είχε στηθεί επί της Πλατείας Κοραή στις 21 Νοεμβρίου του 1921. Είχε κατασκευασθεί από χρήματα, που ήταν προϊόν εράνου της επιτροπής που είχε συγκροτηθεί ειδικά για τον σκοπό αυτό. 

Το μαρμάρινο βάθρο προσφέρθηκε από τον Δήμο Πειραιώς και η προτομή τοποθετήθηκε περίπου εκεί που βρίσκεται σήμερα η μεγάλη σκακιέρα στην Πλατεία, δίπλα δηλαδή από την σημερινή θέση της προτομής του Αδαμάντιου Κοραή.


Ο Κωνσταντίνος σε απεικόνιση του Πάνου Αραβαντινού 

Η αρχική απόφαση ήταν να στηθεί στο κέντρο της πλατείας, όμως την εποχή εκείνη στο κέντρο της είχαν στηθεί τρία μεγάλα ξύλινα παραπήγματα που έφεραν τον τίτλο "Λαϊκά ιατρεία".

Έτσι η προτομή στήθηκε προς την πλευρά της λεωφόρου που έφερε το ίδιο όνομα τότε με την προτομή την Λεωφόρο Βασιλέως Κωνσταντίνου (πρώην Σωκράτους και σημερινή Ηρώων Πολυτεχνείου).


Την ημέρα των αποκαλυπτηρίων της προτομής αναρτήθηκαν σχετικές ανακοινώσεις που έγραφαν
"Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΙΒ΄ ΕΝ ΠΕΙΡΑΙΕΙ".
Όμως στα αποκαλυπτήρια ο μόνος που παρευρέθηκε ήταν ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας κ. Ράλλης

Ο χώρος πέριξ αυτής ήταν περιφραγμένος από μικρά σιδηρά κιγκλιδώματα μάλλον ακαλαίσθητα σύμφωνα με τις περιγραφές και γύρω από  την βάση της υπήρχαν άνθη. Η προτομή ήταν φυσικού μεγέθους, όχι όμως υψηλής τεχνικής καθώς αμέσως μετά τα μικρά αποκαλυπτήρια που είχαν γίνει, ο ημερήσιος τύπος είχε εκφραστεί δυσμενώς για την επιτυχία της απεικόνισης. Γιαυτό και είχε ριχθεί η ιδέα η προτομή να αντικατασταθεί με έναν επιβλητικό έφιππο ανδριάντα του Βασιλιά Κωνσταντίνου.


Η ανακοίνωση για τα αποκαλυπτήρια της προτομής στην Πλατεία Κοραή
Απεικόνιση της προτομής του Βασ. Κωνσταντίνου στην Πλατεία Κοραή

Ο Διάδοχος Κωνσταντίνος το 1888 


Τα επεισόδια όμως που ακολούθησαν με την Μικρασιατική καταστροφή του '22, προκάλεσαν την καταστροφή της, καθώς τα ξημερώματα κάποιας ημέρας του Οκτωβρίου του 1922, μια ομάδα ατόμων έριξε βρόχο γύρω από τον λαιμό της προτομής και την κατέρριψε στο έδαφος της πλατείας. 

Στις επτά το πρωί της ίδιας ημέρας πέρασε από το σημείο ο Αθανάσιος Δρίβας, Δημοτικός Σύμβουλος Πειραιά (υπήρξε και Δήμαρχος για το διάστημα 1 Δεκεμβρίου 1920 - 2 Αυγούστου 1922). 

Ο Δρίβας ειδοποίησε τον τότε Δήμαρχο Πειραιώς τον Αναστάσιο Παναγιωτόπουλο (του οποίου η θητεία δεν υπήρξε συνεχόμενη λόγω των πολιτικών ανωμαλιών) και τα θραύσματα τέθηκαν εντός ενός σάκου και μεταφέρθηκαν στην δημοτική αποθήκη, όπου παρέμειναν ξεχασμένα για 15 περίπου χρόνια. Υπήρξε μεταπολεμική αναφορά δημοτικού υπαλλήλου που έλεγε πως είδε την προτομή από την οποία έλειπε ένα τμήμα του κρανίου, η μύτη και το ένα άκρο από το μουστάκι. Έκτοτε η τύχη της αγνοείται...


Η προτομή είχε φιλοτεχνηθεί από τον γλύπτη Ιωάννου  Σ. Ιωάννου το 1915 με σκοπό να τοποθετηθεί αρχικά σε μια κεντρική θέση στο Νέο Φάληρο όπως και έγινε. Όμως ακολούθησαν τα επεισόδια του εθνικού διχασμού και η προτομή κινδύνευε να καταστραφεί. Έτσι ο Ιωάννου ζήτησε την απόσυρσή της από το Νέο Φάληρο. Η προτομή έμεινε σε αποθήκη μέχρι που αγοράστηκε από την προαναφερόμενη επιτροπή και τοποθετήθηκε στην Πλατεία Κοραή έως την νέα καταστροφή της το 1922. Αποσύρθηκε δια παντός στις αποθήκες του Δήμου Πειραιώς μέχρι που εξαφανίστηκε όπως γράψαμε και προηγούμενα.
        

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"