Ο πόλεμος της Κορέας όπως καταγράφηκε στις προβλήτες και στους δρόμους του Πειραιά

Η Ακτή Βασιλειάδη γεμάτη από τα μεταλλικά φέρετρα με τις σωρούς των ανδρών του Εκστρατευτικού Σώματος Ελλάδος


του Στέφανου Μίλεση


Δεν ήταν μεγάλο το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τη λήξη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και του αδελφοκτόνου εμφυλίου που ακολούθησε, όταν η Ελλάδα βρέθηκε και πάλι μπλεγμένη σε μια πολεμική σύρραξη που γινόταν σε έναν τόπο μακρινό. 

Ένα πρωινό του Νοεμβρίου του 1950 οι προβλήτες της Ακτής Βασιλειάδη γέμισαν από στρατιωτικά οχήματα από τα οποία εξήλθαν εκατοντάδες Έλληνες στρατιώτες με σκοπό να επιβιβαστούν σε πλοίο με προορισμό τη μακρινή Κορέα. 

Όλα ξεκίνησαν όταν στις 25 Ιουνίου του 1950 η Βόρεια Κορέα εισέβαλε αιφνιδιαστικά στη Νότια και κατέλαβε την πόλη της Σεούλ. Το πώς και το γιατί βρέθηκε η χώρα μας να συμμετάσχει στο συγκεκριμένο πόλεμο, δεν αποτελεί σκοπό της παρούσας ιστοριογραφίας. Επίσημα η αιτία εμπλοκής της είχε να κάνει με την έκδοση αποφάσεως του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, με το οποίο έκρινε ως αναγκαία την επέμβαση μιας Διεθνούς Δύναμης για να αποκατασταθεί η τάξη στην περιοχή. 

Στα πλαίσια αυτής της απόφασης συγκροτήθηκε μια ελληνική δύναμη η οποία έλαβε το όνομα Εκστρατευτικό Σώμα Ελλάδος (ΕΚ.Σ.Ε.) με αποστολή να πολεμήσει στο πλευρό της Νότιας Κορέας, φυσικά κάτω από τις διαταγές της Αμερικανικής διοίκησης.

Αφού η δύναμη αυτή εκπαιδεύτηκε για ένα δεκαπενθήμερο σε στρατόπεδο στη Λαμία, στις 15 Νοεμβρίου του 1950 μεταφέρθηκε οδικώς στον Πειραιά, στην Ακτή Βασιλειάδη, όπου επιβιβάστηκε στο αμερικανικό οπλιταγωγό "Τζένεραλ Χαν". 

Ο Δημήτρης Σέρβος κατέγραψε (F1), χωρίς να είναι επίσημα επιβεβαιωμένο ότι είχε προηγηθεί πρόταση, η μεταφορά του στρατού να γίνει με ελληνικό πλοίο. Κατά σειρά προτάθηκαν τα "Ελένη", "Ολυμπία", "Μ. Λύρα", "Ολύμπικ Τσάρτερ" των οποίων όμως τα πληρώματα αντέδρασαν και αρνήθηκαν να μεταφέρουν στρατό και πολεμικό υλικό στα λιμάνια της Νότιας Κορέας. Έτσι αποφασίστηκε τελικώς η μεταφορά να γίνει με το αμερικανικό οπλιταγωγό. Η δύναμη παρατάχθηκε στο λιμάνι όπου εκφωνήθηκαν λόγοι αποχαιρετισμού.

Ο Αμερικανός Αντιστράτηγος Τζένκινς προσέφερε στους αξιωματικούς της ελληνικής δύναμης από ένα περίστροφο. 
Ο στρατιωτικός διοικητής Πειραιώς προσέφερε μια εικόνα της Παναγίας. Το δώρο που προσφέρει ο καθένας εξ αυτών είναι ενδεικτικό για το που στηρίζει τις ελπίδες του.  
Στο αμερικανικό οπλιταγωγό ακολούθως, έγινε υποστολή της αμερικανικής σημαίας και έπαρση της σημαίας του Ο.Η.Ε.  

Ύστερα από ένα ταξίδι 24 ημερών η ελληνική δύναμη έφτασε στο λιμάνι Μπουσάν (ή Πουσάν) της Νότιας Κορέας όπου εντάχθηκε στο 7ο Σύνταγμα Αμερικανικού Ιππικού. 


Άνδρες του Εκστρατευτικού Σώματος επί αμερικανικού πλοίου εκτελούν το δρομολόγιο Πειραιάς  - Κορέα μέσω Ινδικού ωκεανού

Εκτός από την ενεργή συμμετοχή της χώρας μας με την αποστολή στρατιωτικής δύναμης, υπήρξε και άμεση εμπλοκή της ίδιας της πόλης Πειραιά στην κορεατική υπόθεση, εμπλοκή που ήταν πολυδιάστατη και δεν αφορούσε μόνο στη χρήση του εμπορικού της λιμένα. 

Από τις προβλήτες της πόλης αναχωρούσαν ανά τακτά χρονικά διαστήματα στρατιώτες για την Κορέα, καθώς η αναχώρηση δεν ήταν μόνο εκείνη του Νοεμβρίου του 1950.

Κι αυτό διότι αποφασίστηκε οι άνδρες της ελληνικής δύναμης να παραμένουν στην Κορέα επί εξαμήνου και στη συνέχεια να αναπληρώνονται από ανάλογο αριθμό. Έτσι σε εφαρμογή αυτής της απόφασης έφταναν στον Πειραιά άνδρες από την Κορέα, έχοντας συμπληρώσει εκεί την εξάμηνο παραμονή τους, ενώ άλλοι ετοιμάζονταν να αναχωρήσουν προς αντικατάστασή τους.

Αυτή η αλλαγή "φρουράς" τυποποιήθηκε καθώς ήταν συνεχής και η μεν επιστροφή ονομάστηκε επαναπατρισμός, η δε αποστολή νέων δυνάμεων κλήθηκε αντικατάσταση.


   

4 Μαρτίου 1955 - Οι επαναπατρισθέντες Σμηνίτες του Εκστρατευτικού Σώματος Ελλάδος (ΕΚ.Σ.Ε.) παρελαύνουν επί της Λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου Α', μπροστά από το Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς

Στην πάνω φωτογραφία οι ζωντανοί παρελαύνουν. Σε αυτή ο θρήνος στέκει βουβός και ακίνητος. Στο βάθος το αμερικανικό πλοίο "General R.M. Blatchford" το οποίο είχε το θλιβερό καθήκον της μετακομιδής των λειψάνων.



Από εκείνο το Νοέμβριο του 1950 που σημειώθηκε η πρώτη αναχώρηση, έως στις 27 Ιουλίου του 1953 που υπογράφηκε η ανακωχή (οριστική επιστροφή της στρατιωτικής δύναμης έγινε τον Δεκέμβριο του 1955), ο συνολικός αριθμός των Ελλήνων στρατιωτών που μετείχαν διαδοχικά στις επιχειρήσεις της Κορέας ανήλθε στους 10.255 άνδρες (669 αξιωματικοί και 9.586 οπλίτες). 

Οι απώλειες της ελληνικής πενταετούς εμπλοκής έφτασαν στους 186 Αξιωματικούς και στρατιώτες (12 άνδρες από την Πολεμική Αεροπορία) και στους 610 τραυματίες

Θλίψη και οδυρμός όταν επρόκειτο για επαναπατρισμό σωρών, χαρά από νεαρές γυναίκες κατά κύριο λόγο αλλά και από μέλη οικογενείας, που κατέφταναν στο λιμάνι του Πειραιά, από κάθε γωνιά της Ελλάδας, για να αγκαλιάσουν, να φιλήσουν, να υποδεχθούν τον δικό τους άνθρωπο όταν αυτός επέστρεφε σώος και αβλαβής.  










Μια έντονη φημολογία επικρατούσε σχετικά με τη σύνθεση των ανδρών του Εκστρατευτικού Σώματος. Άτομα όπως ο Δημήτρης Σέρβος που ανήκαν στο χώρο της αριστεράς υποστήριξαν ότι στη δύναμη συμπεριλαμβάνονταν και στρατιώτες που προέρχονταν από το 596 Τάγμα Πεζικού το οποίο είχε συγκροτηθεί στη Μακρόνησο από πρώην πολιτικούς κρατουμένους. Ωστόσο επίσημα αυτή η πληροφορία ουδέποτε επιβεβαιώθηκε. 


Στρατιώτες του 596 Τάγματος που αποτελείτο από πρώην κρατουμένους της Μακρονήσου που σύμφωνα με τη φήμη ενσωματώθηκαν Εκστρατευτικό Σώμα Ελλάδος.

Ανάμεσα στους 186 νεκρούς, βρίσκονται και Πειραιώτες. Από το σχετικό κατάλογο που δημοσίευσε το περιοδικό "Στρατιωτική Επιθεώρηση" (F2) βρέθηκαν να αναγράφονται οκτώ πεσόντες Πειραιώτες αν και τελικώς οι πεσόντες είναι εννέα για λόγους που θα εξηγήσουμε. 

Στην Κορέα έπεσαν οι Πειραιώτες:

Λοχίας Σαφλίδης Θεόφιλος, έπεσε στις 2 Μαρτίου 1951
Δεκανέας Κωνσταντίνου Κωνσταντίνος, έπεσε στις 22 Ιουνίου 1953
Δεκανέας Μυτιληναίος Νικόλαος, έπεσε στις 18 Ιουνίου 1953
Στρατιώτης Δρακόπουλος Σταύρος, έπεσε στις 5 Ιανουαρίου 1951
Στρατιώτης Μιτσινίγκος Δημήτριος, έπεσε στις 30 Ιανουαρίου 1951
Στρατιώτης Νικολάου Ευάγγελος, έπεσε στις 27 Ιανουαρίου 1951
Στρατιώτης Χατζηγιάννης Αθανάσιος (από το Πέραμα), έπεσε στις 3 Οκτωβρίου 1951

Από την αεροπορία:
Σμηνίας Ελευθερίου Αλέξανδρος, έπεσε στις 22 Δεκεμβρίου 1952   


Ένας Πειραιώτης δυστυχώς καταλαμβάνει και μια θλιβερή πρωτιά. Είναι ο πρώτος νεκρός Αξιωματικός της Κορέας!

Έφεδρος Ανθυπολοχαγός Απόστολος Σταθιάς.
Ο πρώτος νεκρός αξιωματικός της Κορέας.
Πρόκειται για τον Έφεδρο Ανθυπολοχαγό Απόστολο Σταθιά
Σκοτώθηκε τα ξημερώματα της 30ης Ιανουαρίου του 1951 πολεμώντας με το Ελληνικό Τάγμα στο ύψωμα 381. 

Οι Έλληνες δεχόμενοι επίθεση Κινεζικού Συντάγματος αμύνονται ηρωικά. Ο Απόστολος Σταθιάς, Διμοιρίτης του τρίτου λόχου, υπήρξε ο πρώτος νεκρός Αξιωματικός. 

Ο Απόστολος Σταθιάς είχε γεννηθεί σε μαιευτήριο Αθηνών αλλά ο ίδιος όπως και η οικογένειά του ήταν κάτοικοι Πειραιά και συγκεκριμένα στην περιοχή της Καστέλλας (F3). Ο Σταθιάς ήταν ο ένατος νεκρός. 


Έλληνας στρατιώτης στην Κορέα φωτογραφίζεται με φόντο τη φωτογραφία της Βασίλισσας Φρειδερίκης για λογαριασμό του περιοδικού LIFE (Φεβρουάριος 1951) 

1955 - Στην συγκεκριμένη προβλήτα γίνονταν οι επιβιβάσεις - αποβιβάσεις των ανδρών του ΕΚ.Σ.Ε. Δυστυχώς στο ίδιο σημείο γινόταν και η εκφόρτωση των σωρών εκείνων που έχασαν τη ζωή τους στην Κορέα. Πίσω και αριστερά διακρίνεται το εργοστάσιο των Λιπασμάτων. Η πινακίδα καλωσορίσματος φέρει τα αρχικά JOINT UNITED STATES MILITARY AID GROUP TO GREECE
(Φωτογραφία από Διονύση Άννινο)

Φωτογραφίες από το μνημείο που ανεγέρθηκε στην Κορέα στις 3 Οκτωβρίου 1974, προς τιμή των Ελλήνων στρατιωτών:


Το μνημείο πεσόντων Ελλήνων στην Κορέα
(http://blog.daum.net)
Τα ονοματεπώνυμα των 186 ανδρών που αναχώρησαν από το λιμάνι του Πειραιά και δεν επέστρεψαν ποτέ πίσω
(http://blog.daum.net)

Το μνημείο Πεσόντων Ελλήνων στην Κορέα
(Πηγή: http://m.blog.daum.net)

Το μνημείο Πεσόντων Ελλήνων στην Κορέα
(Πηγή: http://m.blog.daum.net)
Στο πάρκο της Busan όπου αποβιβάστηκε για πρώτη φορά το Εκστρατευτικό Σώμα της Ελλάδος  όταν ξεκίνησε από τον Πειραιά, βρίσκεται σήμερα μια πινακίδα που αναγράφει τον Εθνικό μας ύμνο.
(Φωτογραφία από facebook με την ένδειξη ότι είναι της Καλλιόπης Φωτεινού)
Στις 4 Μαρτίου του 1955 έγινε ο επαναπατρισμός των σωρών εκείνων που έχασαν τη ζωή τους αλλά και η επιστροφή των ζωντανών πίσω στις οικογενειακές τους εστίες. 
Η Ακτή Βασιλειάδη γέμισε αυτή τη φορά από μεταλλικά φέρετρα σκεπασμένα με την ελληνική σημαία. Ο θρήνος από τα συγγενικά επισκιάζει κάθε άλλη απόδοση τιμής εκ μέρους της πολιτείας. Οι ζώντες παρελαύνουν στους δρόμους γεμάτοι καμάρι και τιμή. Όσο για τους υπόλοιπους πένθος βαθύ σκεπάζει τις οικογένειές τους.  

Οι φωτογραφίες από τη συλλογή του Ε.Λ.Ι.Α. καταγράφουν πλήρως το γεγονός.






  


F1 & F3: "που λες ... τον Πειραιά" του Δημήτρη Σέρβου, Αθήνα 1996.
F2: Από το άρθρο του Λοχαγού Ιωάννη Γεμενεντζή με τίτλο "Το εκστρατευτικό σώμα στην Κορέα 1950 - 1955", τεύχος 108, Μαρτίου - Απριλίου 2004.

1 σχόλιο:

Γεώργιος Στ. Σγουρός είπε...

μεταξη αυτων των ηρωων ηταν ο απο τα χανια της κρητης σμηναγος ανασταιος βαμβουκας γιος του στρατηγου γεωργιου βαμβουκα που επεσε στη ταιζον της κορεας το 1951

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"