Υδραίος διασπά τον ναυτικό αποκλεισμό του Πειραιά το 1850


Σπουδαία βρετανική απεικόνιση της εισόδου του Πειραϊκού Λιμένα. Πίσω από τον τάφο του Θεμιστοκλή διακρίνεται αγγλικό ατμόπλοιο που εποπτεύει την είσοδο του λιμένα και στο βάθος ο υπόλοιπος αγγλικός στόλος που έχει αναπτυχθεί μεταξύ Πειραιά και Σαλαμίνας
(Illustration, Journal Uneversel, No.. 368, Volume XV, 16 Μαρτίου 1850)


του Στέφανου Μίλεση


Στις 4 Ιανουαρίου του 1850 ο επικεφαλής του Βρετανικού στόλου Ναύαρχος Ουίλιαμ Πάρκερ μαζί με τον Πρεσβευτή της Αγγλίας στην Αθήνα, επιδίδουν τελεσίγραφο στον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών Αναστάσιο Λόντο, με απαιτήσεις που έχουν να κάνουν κυρίως με την αποζημίωση του Πατσίφικο ύστερα από την καταστροφή της περιουσίας του που είχε συμβεί από το πλήθος στις 4 Απριλίου του 1847. Φυσικά ο Πατσίφικο έδινε την κατάλληλη αφορμή στη Βρετανία για να επέμβει στα εσωτερικά του ελληνικού κράτους και να επιβάλει τη δική της πολιτική. 


Στις 5 Ιανουαρίου του 1850 ο Άγγλος Ναύαρχος απλώνει τον αγγλικό στόλο της Μεσογείου στα στενά της Σαλαμίνας. Ο αποκλεισμός του Πειραιά ξεκινά το απόγευμα της 12ης Ιανουαρίου και ο λαός του Πειραιά σύντομα καταδικάζεται στην πείνα. 
Η προσέγγιση οποιουδήποτε πλοίου καθίσταται αδύνατη καθώς ο αγγλικός στόλος έχει αναπτυχθεί έξω από το λιμάνι του Πειραιά όπως έχει συμβεί άλλωστε και με τα υπόλοιπα λιμάνια της Ελλάδας. Τα πλοία που επιχειρούσαν να εισέλθουν το λιμάνι του Πειραιά κατάσχονταν και οδηγούνταν από τους Άγγλους στη Σαλαμίνα. Τα πλοία που βρίσκονται στα λιμάνια όλης της χώρας απαγορεύεται να εξέλθουν από αυτά, με εξαίρεση τα πλοία που έχουν μισθωθεί από ξένους εμπόρους. Το εμπόριο με το μέτρο αυτό περνά αποκλειστικά στα χέρια των ξένων εμπόρων οι οποίοι αμέσως αυξάνουν τις τιμές και επί της ουσίας διεξάγουν "μαύρο εμπόριο" με την άδεια και την προστασία των Βρετανών. Η αισχροκέρδεια βασιλεύει.  

Δημοσίευση Εγκυκλίου του Άγγλου Προξένου με την οποία απαγορεύεται η έξοδος ελληνικών πλοίων από τα λιμάνια με εξαίρεση τα πλοία εκείνα που έχουν ναυλωθεί από ξένους εμπόρους. 


Τα μέτρα του αποκλεισμού δημιουργούν απότομη άνοδο των τιμών των προϊόντων και η τιμή του άρτου διπλασιάζεται. Από τον Ιανουάριο του ίδιου χρόνου μέχρι το Μάρτιο η θερμοκρασία στην πόλη δείχνει σταθερά επτά βαθμούς ενώ χιόνια καλύπτουν την Ελλάδα. Η τροφοδοσία κάρβουνου έχει διακοπεί και ο δοκιμαζόμενος λαός δεν έχει τρόπο να θερμανθεί. Ο Πειραιάς την εποχή εκείνη (απογραφή 1851), αριθμούσε 5.247 κατοίκους, η Αθήνα 24.754 κατοίκους, ενώ ο νομός Αττικής 87.962 κατοίκους. Όλος ο πληθυσμός της Ελλάδας έφτανε τότε στους 998.226 κατοίκους. 


Υδραίοι σε φωτογράφιση του 1851


Ωστόσο δεν είναι λίγες οι φορές που παράτολμοι ναυτικοί καταφέρνουν να σπάσουν τον αποκλεισμό των Άγγλων για να επιχειρήσουν να εξέλθουν από το λιμάνι του Πειραιά. Εκατοντάδες διαφορετικού τύπου πλοία και πλοιάρια ήταν συγκεντρωμένα εντός του λιμανιού, ακινητοποιημένα για καιρό, ευρισκόμενα σε ομηρία. Οι πλοίαρχοι με τα πληρώματά τους, επιθυμούσαν να διασπάσουν τον αποκλεισμό και να βγουν από το λιμάνι, διότι έστω και αν ακόμα δεν θα μπορούσαν να εισέλθουν ξανά, θα είχαν τουλάχιστον ανακτήσει το μέσο με το οποίο βιοπορούσαν. Ο αριθμός των ευρισκομένων υπό ομηρία ελληνικών πλοίων από τους Άγγλους είναι πραγματικά τεράστιος. Η "Στατιστική" του Κ. Αγγελόπουλου για το λιμάνι του Πειραιά σημειώνει ότι εισπλέουν και εκπλέουν ετησίως (ενιαυσίως) 7 χιλιάδες πλοία, εκ των οποίων τα 2.500 είναι εμπορικά, τα 4.300 είναι της ακτοπλοΐας, ενώ τα υπόλοιπα είναι πολεμικά και ατμόπλοια. Όλη αυτή η κίνηση δρομολογίων μεταφέρει 30 χιλιάδες κόσμου (αφικνουμένων ή αποδημούντων) αριθμός μεγάλος και αξιοσημείωτος που καταδεικνύει τον αριθμό των αναγκών που κάλυπτε το λιμάνι του Πειραιά λίγο πριν τον αποκλεισμό του.      

Απόσπασμα κατάστασης που αναγράφει τα πλοία τα ευρισκόμενα υπό αγγλική ομηρία (κατάσχεση) στο λιμάνι του Πειραιά και στα λιμάνια Σπετσών, Σύρου και Ύδρας


Στις 15 Φεβρουαρίου του 1850 ένας Υδραίος πλοίαρχος τρεχαντηριού, εισέρχεται στο σκάφος του που βρισκόταν αραγμένο στην προκυμαία του κεντρικού λιμένα. Καθώς διαπίστωσε ότι την ημέρα εκείνη φυσούσε δυνατός άνεμος, ανέπτυξε στα ιστία του όλα τα πανιά και όρμησε ακάθεκτος προς το στόμιο του λιμανιού. 

Εκεί ακριβώς δύο λέμβοι από παρακείμενο αγγλικό ατμόπλοιο είχαν αναλάβει το έργο να σταματούν έστω και βιαίως κάθε απόπειρα εξόδου ή εισόδου στο λιμάνι, τουλάχιστον όταν η προσπάθεια αυτή αφορούσε μικρά σκάφη όπως ήταν το Υδραϊκό τρεχαντήρι. Ο Υδραίος πλοίαρχος διήλθε με μεγάλη ταχύτητα ανάμεσά τους και οι δύο λέμβοι έσπευσαν προς καταδίωξή του.  Καθώς ο Υδραίος είχε ανοίξει όλα τα πανιά του και είχε ήδη αναπτύξει μεγάλη ταχύτητα, οι Άγγλοι κατάλαβαν ότι ήταν αδύνατον να τον προλάβουν. Έτσι πριν απομακρυνθεί του έριξαν ένα μεταλλικό γάντζο δεμένο με αλυσίδα ώστε να πιάσουν το σκάφος και να καταστήσουν αδύνατη την απομάκρυνσή του. Όμως ο γάντζος που έριξαν έμεινε πάνω στο υδραϊκό τρεχαντήρι, ενώ ο Άγγλος ναύτης που κρατούσε την αλυσίδα στην άλλη άκρη, έπεσε στη θάλασσα. Έτσι ο Υδραίος πλοίαρχος, το όνομα του οποίου δεν έγινε ποτέ γνωστό, κατάφερε να διαφύγει του Αγγλικού αποκλεισμού. 


Claudius Galen Wheelhouse, 1850, το λιμάνι του Πειραιά


Στις 6 η ώρα το απόγευμα της ίδιας ημέρας, οι Άγγλοι εξαιτίας αυτού του επεισοδίου εξέδωσαν διαταγή με την οποία όλοι οι πλοίαρχοι όφειλαν να αφαιρέσουν τα πηδάλια από τα σκάφη τους και να τα παραδώσουν σε συγκεκριμένο Αγγλικό ατμόπλοιο, στο οποίο είχε ανατεθεί η συλλογή τους. Με αυτό τον τρόπο οι Βρετανοί, πίστευαν ότι είχαν βρει τρόπο να αφαιρέσουν κάθε δυνατότητα ελληνικού πλοίου να εξέλθει από το λιμάνι του Πειραιά.  



Διαβάστε επίσης:

Υπόθεση Δον Πασίφικο (Don Pacifico Affair)

  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"