Ο κυρ Αποστόλης, το δένδρο της καλοσύνης και άλλες πειραϊκές εικόνες



του Στέφανου Μίλεση


Ίσως να επηρεάζει η θάλασσα που αγκαλιάζει την πόλη. Η θάλασσα που στέλνει τη θαλασσινή αύρα να διασχίσει τους δρόμους και τα στενά του Πειραιά. Ίσως όμως να είναι και οι άνθρωποι που δημιουργούν μια εικόνα διαφορετική. Στις γειτονιές, στις αυλές, στα παλιά τα σπίτια, ξέρετε, εκείνα που και μόνο όταν περνάς από έξω σου στέλνουν κατά κύματα αναμνήσεις του παρελθόντος. 

Η αλήθεια είναι ότι ο Πειραιάς ποτέ δεν σταματά να σε εκπλήσσει. Αρκεί να περπατάς στους δρόμους του, να ζεις τις γειτονιές του, να συμμετέχεις στην καθημερινότητά του. Ο Πειραιάς για όσους ζουν σε αυτόν είναι τελείως διαφορετικός από εκείνον που βλέπουν οι επισκέπτες, οι περαστικοί του λιμανιού, οι διερχόμενοι...

Μια αρκετά γνωστή φυσιογνωμία του Πειραιά είναι και ο κυρ Αποστόλης. Παλαιός ναυτικός που "άλλοτε έβαφε πλοία ενώ τώρα ασβεστώνει πεζοδρόμια" όπως ο ίδιος λέει. Οι περισσότεροι τον αναγνωρίζουν από τον αχώριστο σύντροφό του, το σκύλο του. 

Ο κυρ Αποστόλης ασβεστώνει τα πεζοδρόμια σε Χατζηκυριάκειο και Πειραϊκή, έχοντας στην κυριολεξία "υψηλό" επόπτη στην εργασία του, τον σκύλο του, που κάθεται στους ώμους του. Τον συνάντησα στον Άγιο Νείλο και τον ρώτησα αν θα μπορούσα να τον φωτογραφίσω. Δέχθηκε με ιδιαίτερη ικανοποίηση όχι για τη φωτογράφιση αλλά για το γεγονός ότι τον ρώτησα. "Οι περισσότεροι με φωτογραφίζουν χωρίς να με ρωτήσουν" λέει με παράπονο. "Ειδικά οι επισκέπτες στον Πειραιά τα Σαββατοκύριακα, όταν ερχόμενοι στην Πειραϊκή με βλέπουν για πρώτη φορά".   



Επόμενος σταθμός μας η Χαριλάου Τρικούπη για να δούμε από κοντά το δένδρο της καλοσύνης. 




Το δέντρο της καλοσύνης από τη χαρακτηριστική πινακίδα που κρέμεται στα κλαδιά του. "Ό,τι είναι άχρηστο για σένα είναι απαραίτητο για κάποιον άλλο!" αναγράφει η πινακίδα, σε μια προσπάθεια συγκέντρωσης ρουχισμού, τροφίμων και οτιδήποτε άλλου αντικειμένου θα μπορούσε να βοηθήσει τους συνανθρώπους μας που βρίσκονται σε δύσκολη θέση. 


Στον αριθμό 75 της οδού Μπόταση φωτογραφίζω το γνωστό ξυλόσπιτο της αυλής. Το παρατηρώ χρόνια τώρα αλλά δεν είχα αξιωθεί να το φωτογραφίσω. Ξεχασμένο από το χρόνο στέκει εκεί παράταιρο από το υπόλοιπο περιβάλλον, σχεδόν στριμωγμένο από τις τεράστιες πολυκατοικίες γύρω του. 



Όμως αν σηκώσεις κάποιος τη ματιά του ψηλά στον Άγιο Κωνσταντίνο θα δει τις λεοντοκεφαλές που κοσμούν περιμετρικά τον τρούλο του, διακοσμητικά των αντίστοιχων υδρορροών. Δεν υπάρχει φυσικά σύγκριση με τις πέτρινες τερατόμορφες υδρορροές (gargoyles) που διακοσμούν τις καθολικές εκκλησίες του εξωτερικού (βλέπε Παναγία των Παρισίων), όμως τελικά φαίνεται ότι αυτές οι παραστάσεις της αποστράγγισης ήταν διαδεδομένες.   





Ίσως στον Πειραιά τελικά να παρατηρείς καλύτερα αν κοιτάς ψηλά. Στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου δεν μπορώ να μη θαυμάσω αυτό το πρωτότυπο σε σχέδιο μπαλκόνι δίπλα στην αγορά της πόλης.  






Λίγα τετράγωνα πιο κάτω στον πρώτο όροφο ενός άλλου νεοκλασικού διαβάζω σε ρεμπετάδικο την πινακίδα "Ρεμπέτ Ασκέρ". 

Και εφόσον αναφέρθηκα σε πινακίδα, δεν θα μπορούσα να κρύψω την αγάπη που έχω στις παλιές πινακίδες, αποδείξεις μιας άλλης εποχής, όταν η εμπορική δραστηριότητα στον Πειραιά άκμαζε και κάθε γωνιά του λιμανιού και της αγοράς είχε να επιδείξει μια θαυμαστή εμπορική ιστορία. 










Την φυσιογνωμία μιας πόλης δεν τη συνθέτουν μόνο τα σπουδαία κτήρια, τα θέατρα, οι πλατείες και οι δρόμοι, αλλά και οι μικρές, ασήμαντες στους περισσότερους λεπτομέρειες, που παρατηρεί κάποιος περιηγητής όταν περπατά την πόλη με προσοχή. 

Στην Πειραϊκή (Ακτή Θεμιστοκλέους) για παράδειγμα, ελάχιστοι είναι εκείνοι που έχουν παρατηρήσει τις λανθασμένες μεταλλικές πινακίδες που ανά διαστήματα τοποθετήθηκαν την δεκαετία του 1980, προς πληροφόρηση των πεζοπόρων. Αναγράφουν ότι τα τείχη που φαίνονται είναι τα "Μακρά", παρά το γεγονός ότι δεν είναι. Τοποθετήθηκαν επί Δημάρχου Γιάννη Παπασπύρου αλλά η μαύρη φιλοτέχνησή τους και η τοποθέτησή τους ανάμεσα στα επίσης μαύρα κάγκελα, τις καθιστά σχεδόν "αόρατες". Μεγάλο το έργο του Παπασπύρου στην ανάδειξη των τειχών του Κόνωνα με την ανάπλαση όλης της πειραϊκής ακτής. 




Στο Πασαλιμάνι, στην Ακτή Τρύφωνος Μουτζοπούλου στον αριθμό 31, πάνω από την είσοδο μια αδιάφορης κατά τα άλλα πολυκατοικίας βρίσκονται κάποιες διακοσμητικές γοργόνες. Αποτελούν το σημείο αναγνώρισης της πολυκατοικίας όπου γυρίστηκε η ταινία "Διπλοπενιές" με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ.    





Κάποια κάγκελα αδιάφορα στους περισσότερους, είναι ό,τι απέμεινε από τα περασμένα μεγαλεία της θρυλικής "Σπηλιάς του Παρασκευά" στα Βοτσαλάκια της Καστέλλας. Θρύλοι του τραγουδιού όπως ο Μανώλης Χιώτης δέσποζαν με την παρουσία τους στο χώρο, όπως και διάσημοι επισκέπτες. Τα πάντα άλλαξαν, μόνο το κάγκελα έμειναν να στέκουν εκεί ξεχασμένες μάρτυρες του παρελθόντος.





Ανεβαίνοντας στον Προφήτη Ηλία υπάρχει μια στάση λεωφορείου με το όνομα "Πιπεριά". Διότι κοντά στο σημείο υπήρχε μια τεράστια πιπεριά που ήταν γνωστή στην περιοχή. Αυτή η πιπεριά έγινε τοπόσημο και στάση λεωφορείου της γραμμής 917. Ίδια ονομασία στάσης με του Πειραιά, υπάρχει και στο Ίλιον για τον ίδιο ακριβώς λόγο.





Και επειδή στον Πειραιά όπως έγραψα και στον πρόλογο ολόγυρα έχουμε την ευεργεσία της θάλασσας, δεν θα μπορούσα να μην κλείσω τη φωτογραφική μου περιήγηση με θαλασσινές εικόνες. Τα γνωστά στους περισσότερους βυθισμένα σκαριά κάτω από την Πλατεία Αλεξάνδρας που και στο παρελθόν έχουν φωτογραφηθεί αλλά όσο ο καιρός περνά και τα σκαριά είναι βυθισμένα, τόσο σμιλεύονται και μετασχηματίζονται ολοένα και περισσότερο.




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"