Το κανοκιάλι της Καστέλλας





του Στέφανου Μίλεση

Στο βιβλίο του Τάκη Λάππα με τίτλο «Ελληνικά Ιστορικά ανέκδοτα 1750-1862»[1] ο συγγραφέας αναφέρει την ιστορία ενός τηλεσκοπίου που αφού χρησιμοποιήθηκε στις διάφορες μάχες του Πειραιά, δόθηκε από τον Γεώργιο Καραϊσκάκη λίγο πριν πεθάνει σε έναν άλλο αγωνιστή και έτσι διασώθηκε και η ιστορία του.

Σε μια συμπλοκή με τους Τούρκους πάνω στα Άγραφα, ο θρυλικός κλέφτης ο Κατσαντώνης τραυματίστηκε βαριά και για να θεραπεύσει την πληγή του αναγκάστηκε να περάσει κρυφά στην Αγία Μαύρα όπως τότε έλεγαν τη Λευκάδα.

Σαν έφτασε εκεί πολλοί Έλληνες που είχαν ακούσει για αυτόν και τον ηρωισμό του έτρεξαν να τον δουν από κοντά και πολλοί από αυτούς του έκαναν και δώρα. Τον επισκέφτηκε και ένας Έλληνας στρατιωτικός με το όνομα Παπαδόπουλος που είχε οριστεί από τους Ρώσους διοικητής των Επτανήσων καθώς αυτά βρίσκονταν υπό ρωσική κατοχή. Θαυμαστής της δράσης του Κατσαντώνη και ο Παπαδόπουλος μόλις πήγε να τον γνωρίσει του έκανε δώρο ένα τηλεσκόπιο που την εποχή εκείνη το αποκαλούσαν κανοκιάλι καθώς ήταν έτσι μακρύ που έμοιαζε με μικρό κανόνι. 

Ο Κατσαντώνης μόλις έγινε καλά επέστρεψε πίσω στα λημέρια του και χρησιμοποιούσε το τηλεσκόπιο αυτό. Κάποια μέρα το χάρισε σε ένα από τα παλληκάρια του  που ύστερα από καιρό έμελλε να γίνει ο στρατάρχης της Ρούμελης, ο ξακουστός Γεώργιος Καραϊσκάκης. Με τη σειρά του ο γιος της Καλογριάς το χρησιμοποιούσε σε όλες τις στρατιωτικές επιχειρήσεις που διεξήγαγε και φυσικά και στις επιχειρήσεις στην περιφέρεια του Πειραιά όπου οι εκτάσεις από Ακρόπολη μέχρι το Χαϊδάρι και την Ελευσίνα ήταν τεράστιες. 

Τα κανοκιάλια είχαν ευρεία χρήση στους καπεταναίους του ναυτικού αγώνα αλλά στις στεριανές μάχες ήταν δυσεύρετα για αυτό ήταν και ανεκτίμητα. Τα πολύτιμα αυτά εξαρτήματα των επιχειρήσεων τα διέθεταν συνήθως οι οπλαρχηγοί μεγάλων ασκεριών. Λίγο πριν το θάνατό του την ημέρα της ονομαστικής του εορτής, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης χάρισε το τηλεσκόπιο του Κατσαντώνη (που του είχαν δωρίσει στην Λευκάδα) σε έναν άλλο αγωνιστή τον Ιωάννη Φραγκίστα. Αυτός ήταν παλιό παλικάρι του Κατσαντώνη, επίσης Αγραφιώτης, που βρέθηκε να πολεμά στο πλευρό του Καραϊσκάκη. Μόλις ο στρατάρχης της Ρούμελης τον είδε μπροστά του, θυμήθηκε ότι το τηλεσκόπιο που είχε ήταν του Αγραφιώτη Κατσαντώνη και του έδωσε το έκανε δώρο. 

Τα χρόνια πέρασαν ο Φραγκίστας σώθηκε από την ήττα του Φαλήρου (Ανάλατου) και κρατούσε το κανοκιάλι που του έδωσε ο Καραϊσκάκης σαν ιερό κειμήλιο. Το 1861 πέθανε ο Φραγκίστας και το κανοκιάλι το κληρονόμησε ο γιος του Επαμεινώνδας ο οποίος με τη σειρά του το χάρισε στο μουσείο που είχε ιδρύσει τότε η Σχολή Ευελπίδων.



[1] Εκδόσεις Ατλαντίς Μ. Πεχλιβανίδης και Σια Α.Ε. Αθήναι α.χ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"