Αντώνιος Αντωνάκος. Ο Παιδαγωγός του Πειραιά

του Στέφανου Μίλεση

Όσοι είχαν την τύχη στα μαθητικά τους χρόνια να έχουν καθηγητή τον Αντώνιο Αντωνάκο, αναγνωρίζουν αμέσως στο πρόσωπό του, όχι απλώς έναν καθηγητή φιλολογίας, αλλά έναν αυθεντικό παιδαγωγό (δάσκαλο), από εκείνους που στάθηκαν φωτεινά ορόσημα στην κρίσιμη εφηβική ηλικία, διαμόρφωσαν χαρακτήρες, μεταλαμπάδευσαν γνώση και παιδεία και αποτέλεσαν ένα λαμπρό υπόδειγμα της ορθής έννοιας του εκπαιδευτικού.

Ο Αντώνιος Αντωνάκος γεννήθηκε στον Πειραιά το 1954 όπου και μεγάλωσε. Είναι κλασσικός Φιλόλογος και ιστορικός, Καθηγητής επί 34 χρόνια στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Οι περισσότεροι Πειραιώτες τον γνωρίσαμε μαθητές στο Πρώτο Λύκειο Πειραιά, στου Βρυώνη, στην διάδοχη κατάσταση του εξαταξίου Δευτέρου Γυμνασίου Αρρένων Πειραιώς, του οποίου απόφοιτος υπήρξα και εγώ, αλλά στη συνέχεια αντί του Πρώτου, βρέθηκα στο συστεγαζόμενο Έκτο Λύκειο. 

Ήταν από τους εκπαιδευτικούς εκείνους που οι μαθητές ένιωθαν ως "δικό τους" άνθρωπο και με ευχαρίστηση σε εκδρομές, σχολικές εξορμήσεις ή και στην τάξη ακόμα επιζητούσαν μια φωτογραφία μαζί του. Διατηρείται ζωντανή ακόμα η ανάμνηση από μια σχολική παρέλαση όπου οι μαθητές στο κάλεσμα του σχολείου για συμμετοχή, ουσιαστικά δυσφόρησαν διότι αγνοούσαν τη σημασία της "παρέλασης".

Ο Αντωνάκος που την ώρα εκείνη δίδασκε, διέκοψε το μάθημα και αφιέρωσε το υπόλοιπο του χρόνου του στην  γλωσσική ανάλυση του όρου και στην ιστορία των παρελάσεων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Δεν προσπάθησε να πείσει, ούτε να παροτρύνει τους μαθητές. Απλά ανέλυσε την έννοια της παρέλασης και το βαθύτερο νόημά της. Όταν τελείωσε η ώρα και ακούστηκε το κουδούνι του διαλείμματος, όλοι οι μαθητές έτρεξαν να κατέβουν στο ισόγειο του σχολικού συγκροτήματος, όπου βρισκόταν το γραφείο του διευθυντή, για να δηλώσουν συμμετοχή. Από την παρέλαση της χρονιάς εκείνης δεν απουσίαζε κανένας μαθητής!  

Το επίσημο βιογραφικό του είναι μεγάλο, όπως και το συγγραφικό του έργο. Έχει συμμετάσχει σε διάφορα ελληνικά και διεθνή συνέδρια για την Ελληνική Γλώσσα, συνεργάζεται με Καθηγητές Πανεπιστημίων του εξωτερικού, για τις μεθόδους διδασκαλίας και εκμαθήσεως της αρχαίας Ελληνικής, ως ζωντανής γλώσσας. Όμως τα χρόνια που εργάστηκε στη Μέση Εκπαίδευση πιστεύω ότι αποτέλεσαν ένα μεγάλο μέρος της προσφοράς του, καθώς γενιές ολόκληρες Πειραιωτών γαλουχήθηκαν, διαμορφώνοντας ήθος και ευγένεια χαρακτήρα. Καλλιέργησε γενικότερα αυτό που θα λέγαμε "στάση ζωής". Ο καθηγητής Αντωνάκος έναντι των μαθητών του, ουδέποτε έκανε χρήση της ιδιότητάς του, αλλά μόνο της προσωπικότητάς του. Για αυτό και οι μαθητές τον αγαπούσαν και τον περιστοίχιζαν όταν έβρισκαν την ευκαιρία για να τον ρωτήσουν, να μάθουν για την αρχαία Ελλάδα και την ιστορία της, για την ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό.   

Εκτός τάξης πλέον, τον συναντούμε ως τακτικό αρθρογράφο σε ποικίλες εφημερίδες και δεκάδες περιοδικά, όπου δημοσιεύει ειδικές μελέτες και έρευνές του, σχετικές με την κλασσική ελληνική γλώσσα, την ιστορία, την λαογραφία και την πολιτική, τις οποίες και έχει παρουσιάσει με πολλές διαλέξεις καθώς και σε πολλές τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές. Επί μια και πλέον δεκαετία κατείχε τη θέση του αρχισυντάκτου στο ιστορικό περιοδικό "Ελληνόραμα". 

Είναι μέλος της Επιτροπής αναδείξεως των αρχαιοτήτων του Άργους και διαλέκτης του Ανοικτού Πανεπιστημίου, υπήρξε δε μέλος της Ελληνικής Επιτροπής Θεμάτων του Πανευρωπαϊκού Διαγωνισμού Αρχαίων Ελληνικών. 

Έχει αναδείξει διεθνώς ένα μοναδικό θέμα, την προέλευση της μορφής του Αγάλματος της Ελευθερίας των Η.Π.Α. από τον Φωτοφόρο Απόλλωνα Ήλιο, όπως αυτός απεικονίζεται στο Μουσείο της Κορίνθου, θέμα που δημοσιεύθηκε σε μεγάλες εφημερίδες του κόσμου και αναφέρεται πλέον ως πληροφορία, στο επίσημο βιβλίο του τμήματος Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας των Η.Π.Α. από την Καθηγήτρια Ειρήνη Βαλερά Rickerson.

Στο γραφείο καθηγητών του Πρώτου Λυκείου Πειραιά

Στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Ασπροπύργου

Διετέλεσε Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ενημερώσεως επί των Εθνικών Θεμάτων, η οποία ιδρύθηκε από τον αείμνηστο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας και Ακαδημαϊκό Μιχαήλ Στασινόπουλο, με σπουδαίο εθνικό έργο, όχι μόνο σε ελληνικό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Διετέλεσε επίσης και Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου των Απανταχού Λακώνων "Ο ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ". 

Έχει συγγράψει και εκδώσει 25 βιβλία και έχει δημοσιεύσει 125 επιστημονικές μελέτες, καθώς και εκατοντάδες άρθρα, έχει δε τιμηθεί για το συγγραφικό του έργο και την εν γένει προσφορά του στα Ελληνικά Γράμματα από δεκάδες Δήμους της ελληνικής επικράτειας και από πάμπολλους πνευματικούς και πολιτιστικούς φορείς της Ελλάδας και της Ομογένειας. 

Στις 8 Ιανουαρίου του 2017 είχα την τιμή ο Αντώνιος Αντωνάκος να παρουσιάσει στην Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά το βιβλίο μου με τίτλο "Πειραϊκά Χρονογραφήματα" (Εκδόσεις "Φωνή των Πειραιωτών", 2017). 

8 Ιανουαρίου 2017 - Παρουσίαση του βιβλίου "Πειραϊκά Χρονογραφήματα" στην Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιώς

Βράβευση από τον Δήμο Μεγαρέων το 2004

Βράβευση από την Πρόεδρο του Συλλόγου Αρεοπολιτών 

  

Το συγγραφικό του έργο:

1. «ΕΙΣ ΟΙΩΝΟΣ ΑΡΙΣΤΟΣ, ΑΜΥΝΕΣΘΑΙ ΠΕΡΙ ΓΛΩΣΣΗΣ» - (Εκδόσεις Νέα Θέσις 2002, Γ’ έκδοση 2007).

2. Ελευθερία λόγου και Δημοκρατία: Το θαύμα της αρχαίας Ελλάδος (Φιλολογική και ιστορική προσέγγιση). (Σε συνεργασία με τον Κωνσταντίνο Σπίνο. Εκδόσεις AMBER), Αθήναι 2003.

3. ΕΛΛΗΝΙΣΤΙ (Αρχαία Ελληνικά άνευ διδασκάλου για αρχάριους) ΤΟΜΟΙ α’ και β’ – Εκδόσεις ΚΑΔΜΟΣ, Θεσσαλονίκη 2004 (11^η έκδοση).

4. ΕΛΛΗΝΙΣΤΙ (Αρχαία Ελληνικά άνευ διδασκάλου για αρχάριους) ΤΟΜΟΙ γ’ και δ’ – Εκδόσεις ΚΑΔΜΟΣ, Θεσσαλονίκη 2008 (8^η έκδοση).

5. Η Ελληνική Γλώσσα – Εκδόσεις ΚΑΔΜΟΣ, Θεσσαλονίκη 2004.

6. ΑΙΕΝ ΕΛΛΗΝΙΖΕΙΝ – Εκδόσεις ΚΑΔΜΟΣ, (4^η έκδοση, εξαντληθείσα).

7. Προλογική εργασία στην ελληνική έκδοση του συγγράμματος του καθηγητού των Πανεπιστημίων Berkley (ΗΠΑ) και Χαϊδελβέργης (Γερμανίας), Δόκτορος Nors S. Josphson, με τον τίτλο «Ένας Αρχαϊκός Ελληνικός Πολιτισμός στην Νήσο του Πάσχα».

8. Η Μεγαρική Φιλοσοφική Σχολή (Έκδοση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Μεγάρων).

9. Ελληνική γλώσσα «ώρα μηδέν» (Με την συνεργασία της Χαράς Τσικοπούλου και του Μ. Καρελά).

10. Γλώσσα ποι πορεύη; - Εκδόσεις ΚΑΔΜΟΣ, Θεσσαλονίκη 2007 (7^η έκδοση εξαντληθείσα).

Σε ημερίδα με τον Σαράντο Καργάκο

Στο Παλλακωνικό Συνέδριο Αμερικής, Καναδά το 2010

11. ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΕΙ ΕΣΜΕΝ – (Οι αποδείξεις της αδιάσπαστης παρουσίας των Ελλήνων, όπως αυτές προκύπτουν μέσα από τα αρχαία κείμενα, τα αρχαιολογικά τεκμήρια, την γλώσσα, τα ήθη, τα έθιμα και τις έρευνες DNA). Εκδόσεις ΚΑΔΜΟΣ, Θεσσαλονίκη 2007 (7^η Έκδοση εξαντληθείσα).

12. 1940 – 1944 – Το χρονικό του Πολέμου – Εκδόσεις ΚΑΔΜΟΣ, Θεσσαλονίκη 2009. (Σε συνεργασία με τον Κωνσταντίνο Σπίνο) (5^η έκδοση εξαντληθείσα).

13. ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟΝ ΤΗΣ ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΑΣ ΤΟΥ 1821. – Εκδόσεις ΚΑΔΜΟΣ, Θεσσαλονίκη 2009, (Σε συνεργασία με τον Κωνσταντίνο Σπίνο) (5^η έκδοση εξαντληθείσα).

14. ΧΑΡΙΤΩΝΟΣ «ΠΕΡΙ ΤΡΟΧΙΣΚΩΝ» (Νεοελληνική απόδοση, σχόλια, Γλωσσάριο), Εκδόσεις ΚΑΔΜΟΣ, Θεσσαλονίκη 2010.

15. ΤΟ ΦΡΟΝΕΙΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΣ (Συμβουλές των Ελλήνων της αρχαιότητος προς τους σύγχρονους πολιτισμούς) – Εκδόσεις ΚΑΔΜΟΣ, Θεσσαλονίκη 2011. (4^η Έκδοση, εξαντληθείσα).

16. Ο σταυρεπίστεγος Ιερός Ναός των Αγίων Αδριανού και Ναταλίας Αργολίδος – Εκδόσεις ΚΑΔΜΟΣ, Θεσσαλονίκη 2012.

17. Ποιοι ευθύνονται για την τραγωδία της Μικρασιατικής καταστροφής – Εκδόσεις «Νέα Θέσις» 2014.

18. Τα αποσιωπηθέντα στοιχεία περί των υπευθύνων της Μικρασιατικής Καταστροφής  -  (Εκδόσεις «Νέα Θέσις», 2016).

19. Η ιδιαίτερη σημασία των λέξεων «Ελευθερία», «Νίκη» και «Αρετή» και η επίδρασή τους στην διαχρονική πορεία των Λακώνων (και άλλα Λακωνικά θέματα). – (Εκδόσεις «Αδούλωτη Μάνη»).

20. Η αποκάλυψη του προσωπείου της φωνητικής γραφής – Εκδόσεις «ΠΕΛΑΣΓΟΣ», Αθήνα.

21. Περί Γλώσσης Αρθρογραφία – Εκδόσεις «ΠΕΛΑΣΓΟΣ», Αθήνα.

22. «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ» - Η πεμπτουσία της Αρετής, της Ελευθερίας και του Φιλοτίμου Ήθους των Ελλήνων. Εκδόσεις «ΠΕΛΑΣΓΟΣ», Αθήνα, 2019.

23. Η ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ – Εκδόσεις «ΜΙΛΗΤΟΣ» (Πολυσυλλεκτικό 3τομο έργο υπό την επιμέλεια του Καθηγητού Χειρουργικής του ΕΚΠΑ Ιωάννου Μπράμη). Συμμετοχή του Αντωνίου Α. Αντωνάκου με την συγγραφή των ακολούθων κεφαλαίων: α) Η σημασία και η συμβολή της Ελληνικής Γλώσσας στην εξέλιξη της Ιατρικής και της Χειρουργικής, β) Καταγραφές ιδιαίτερων χειρουργικών επεμβάσεων από αρχαία ελληνικά κείμενα, γ) Το λεξιλόγιο των ιατρικών και δη των χειρουργικών όρων στα Ομηρικά Έπη. – Αθήνα 2018.

24. ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΩΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΜΕΛΛΟΝ (Πολιτικά κείμενα μάχης ληφθέντα από την δεξαμενή της γνώσεως των προγόνων μας) – Συμβουλές των Ελλήνων της αρχαιότητας προς τους σύγχρονους πολιτικούς για μιας ελληνική στάση απέναντι στα σύγχρονα προβλήματα. Εκδόσεις «ΠΕΛΑΣΓΟΣ», Αθήνα.

25. ΟΙ ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ. Μία επιστημονική συνεισφορά στην κατανόηση του σημαντικότερου εργαλείου του Νου. Της Ελληνικής Γλώσσης  - Εκδόσεις «ΠΕΛΑΣΓΟΣ».

Βράβευση από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Ακριτών

Βράβευση από τον Δήμαρχο Ναυπλιέων Αναγνωσταρά

ΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΣΥΛΛΟΓΕΣ

26. «ΠΑΡΑΒΛΕΠΟΝΤΑΣ» Ποίηση (1980)

27. «ΣΤΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ» Ποίηση (1989).

Είναι γνωστό στους φίλους και σε όσους τον συναναστρέφονται ότι καθημερινά κάθεται σε συγκεκριμένο τραπέζι γνωστού καταστήματος στου Βρυώνη, όπου σκυμμένος γράφει ακατάπαυστα αδιαφορώντας για το θόρυβο που δημιουργούν οι θαμώνες γύρω του. Το τραπέζι τον προσμένει καθημερινώς και όλοι οι υπόλοιποι γνωρίζουν ότι είναι η θέση του καθηγητή, που σε λίγο θα έρθει με την τσάντα του, θα ανοίξει τις σημειώσεις του και θα αρχίσει να γράφει. Πνευματικός ασκητής, ξεκλέβει κάποιο από το χρόνο γραψίματος για να μιλήσει σε όσους καθημερινά τον επισκέπτονται, για να τους οδηγήσει σε πνευματικούς περιπάτους βαθιά ελληνικούς. Ο Αντωνάκος έχει το προνόμιο των μεγάλων τεχνιτών της γλώσσας. Περιηγήθηκε μέσα στους πολυδαίδαλους λαβύρινθούς της και αφού έμαθε τα μυστικά της, τις ομορφιές της, τις αδιάκοπες μεταβολές της κατάφερε και την απλοποίησε για να γίνει κτήμα όλων εκείνων που επίσης θέλουν να μάθουν.  Ο Αντωνάκος είναι μια πηγή αστείρευτου νερού που ξεδιψάει μόνον εκείνους που το επιθυμούν. Πολλοί φυσικά είναι εκείνοι που προσπερνούν αδιάφορα. Όμως αυτή είναι η φύση των χαρακτηριστικών μας. Να απαξιώνουμε όσους παράγουν, όσους αποτελούν ηθικά πρότυπα δράσης και όχι φτηνής λαϊκίστικης αντίδρασης. 

Αποτέλεσμα της αδιάκοπης εργασίας του είναι και ο μεγάλος αριθμός υπό έκδοση βιβλίων. Υπό άμεση έκδοση είναι τα εξής:

1. Από πού έχει κλαπή η μορφή του αγάλματος της Ελευθερίας των Η.Π.Α.

2. "www.aresmareskoukounares.κωμ." Διδασκαλία της σωστής ελληνικής γλώσσας μέσω των λαθών των Μ.Μ.Ε.

3. ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ - Η ιστορία και η δύναμη ενός πνευματικού υπερόπλου. 

4. ΟΥ ΣΟΦΟΝ ΤΟ ΑΣΑΦΕΣ. Οι παραποιήσεις των πηγών και των κειμένων στην υπηρεσία της εξουσίας.

5. ΚΥΚΛΩΠΕΣ: Ήσαν πράγματι μονόφθαλμοι; (Τεκμηριωμένη επιστημονική ανασκευή του μύθου περί ενός οφθαλμού των Κυκλώπων της Οδυσσείας και των τειχισάντων την Τίρυνθα). (Εκδόσεις "Πελασγός").

6. Αντιδάνεια της ελληνικής γλώσσης. Ένα υπέροχο ταξίδι στον άγνωστο μαγευτικό κόσμο των ελληνικών λέξεων. Εκδόσεις "Πελασγός". 

7. Οι μέθοδοι των αρχαίων σοφιστών στην σημερινή πολιτική πρακτική.