Ιστορία Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Νικαίας (Αμερικανίδων Κυριών Νέας Κοκκινιάς)

Το νοσοκομείο Αμερικανίδων Κυριών

του Στέφανου Μίλεση

Η οικονομική ανάπτυξη του Πειραιά στα τέλη του 19^ου αιώνα αποτέλεσε μια σημαντική αιτία αύξησης του πληθυσμού. Άλλες αιτίες ήταν η δημιουργία διαφόρων κοινοτήτων μέσα στην πόλη λόγω πολεμικών καταστάσεων, όπως ήταν η επανάσταση στην Κρήτη με την δημιουργία της Κρητικής κοινότητας ή η εγκατάσταση Ελλήνων από την Ανατολική Θράκη, τα Δωδεκάνησα και φυσικά τη μεγάλη εγκατάσταση προσφύγων μετά την καταστροφή του 1922. Σε αυτόν τον διαρκή διογκούμενο πληθυσμό της πόλης ήταν αδύνατον να παρασχεθεί οιαδήποτε ιατρική βοήθεια από το ένα και μοναδικό Δημοτικό Νοσοκομείο της πόλης που ήταν το Τζάνειο Δημοτικό Νοσοκομείο. 

Λαϊκά ιατρεία (όπως τα έλεγαν) παρείχαν μια κάποια φροντίδα αλλά δεν αρκούσαν. Το γεγονός απουσίας άλλου δημοτικού ή κρατικού νοσοκομείου καλυπτόταν σε μεγάλο βαθμό από το πλήθος των ιδιωτικών κλινικών που λειτουργούσαν στον Πειραιά. Η περίθαλψη σε αυτές όμως προϋπέθετε οικονομική δυνατότητα που εκ μέρους των ξεριζωμένων Ελλήνων σπάνια υπήρχε. Σε πολεμικές καταστάσεις που ήταν πολλές στην πρόσφατη ιστορία μας, ιδρύονταν στρατιωτικά νοσοκομεία με την επίταξη μεγάρων και χώρων όπως συνέβη με τα ξενοδοχεία του Νέου Φαλήρου ή με το Χατζηκυριάκειο Ορφανοτροφείο. Μάλιστα καθώς το επιταγμένο από την εποχή των Βαλκανικών Πολέμων κτήριο του Χατζηκυριάκειου Ορφανοτροφείου παρέμεινε να εκτελεί χρέη Στρατιωτικού Νοσοκομείου για μεγάλο χρονικό διάστημα, μετατράπηκε στη συνέχεια σε Προσφυγικό Νοσοκομείο με την κατασκευή και προσθήκη προχείρων οικημάτων στον προαύλιο χώρο του. 

Τα πρόχειρα παραπήγματα που είχαν στηθεί πέριξ του κεντρικού κτηρίου του Χατζηκυριάκειου Ορφανοτροφείου, την εποχή που λειτουργούσε ως Προσφυγικό Νοσοκομείο Πειραιώς.

Από το 1922 και ύστερα η αύξηση του προσφυγικού πληθυσμού με την δημιουργία προσφυγικών συνοικισμών γύρω από την πόλη του Πειραιά δεν μπορούσε να καλυφθεί μόνο από το Τζάνειο και το Προσφυγικό Νοσοκομείο Χατζηκυριάκειου. Ειδικά τα πρώτα χρόνια μετά την Μικρασιατική καταστροφή η ανάγκη ήταν επιτακτική. 

Προσφυγικά Τουρκολίμανου 1935. Η έρημη αλλοτινή περιοχή ύστερα από την Μικρασιατική καταστροφή οικοδομήθηκε πλήρως.

Το 1924 έφτασε στον Πειραιά μια ομάδα γυναικών από την Αμερική που κινούμενες στα πλαίσια της Φιλανθρωπίας εγκαταστάθηκαν σε ένα οίκημα που τους παραχώρησε η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (Ε.Α.Π.) στα όρια μεταξύ Παλαιάς και Νέας Κοκκινιάς όπου άρχισαν να παράσχουν ιατρική φροντίδα. Ο συνοικισμός της Νέας Κοκκινιάς είχε ξεκινήσει να οικοδομείται από τις 18 Μαρτίου 1923, όταν κατατέθηκε ο πρώτος θεμέλιος λίθος. 

Αμερικανίδες νοσοκόμες μαζί με τον ιατρό υπηρεσίας έχοντας συμπληρώσει ένα έτος παρουσίας (1925)

Οι Αμερικανίδες αυτές κυρίες προσέφεραν μεγάλα χρηματικά ποσά για την παροχή ιατρικής φροντίδας στους προσφυγικούς πληθυσμούς του Πειραιά οι οποίοι μόνο στην περιοχή της Νέας Κοκκινιάς αριθμούσαν τα 80.000 άτομα σε μια έκταση 7 τετραγωνικών χιλιομέτρων! 

Γρήγορα το οίκημα της Ε.Α.Π. απέκτησε τον προσδιορισμό «Αμερικανικό Νοσοκομείο» ή αλλιώς «Νοσοκομείο Αμερικανιδών Κυριών».  

Νοσοκομειακός θάλαμος την εποχή των Αμερικανίδων Κυριών (1925)

Το αρχικό νοσοκομείο των Αμερικανίδων Κυριών

Συχνά το νοσοκομείο των Αμερικανίδων Κυριών δεχόταν δωρεές από διάφορες βιοτεχνίες που στο μεταξύ είχαν δημιουργηθεί στον προσφυγικό συνοικισμό, λόγω των φθηνών εργατικών χεριών που προσφέρονταν σε μεγάλους αριθμούς. Η Oriental Carpet που απασχολούσε πάνω από 1.000 εργάτριες ήταν μια από τις επιχειρήσεις αυτές. Άλλες τρεις ταπητουργίες λειτουργούσαν στην ίδια περιοχή. Δωρεές κατέφταναν και από Έλληνες και Φιλέλληνες της Αμερικής που διαχειριζόταν με μεγάλη σύνεση η Αμερικανίδα Έντισον η οποία είχε αναλάβει την επιμελητεία. 

Ο Αμερικανικός αλτρουϊσμός όμως δεν περιορίστηκε στις νοσοκόμες και στο νοσοκομείο που δημιούργησαν, αλλά περιελάβανε και την Αμερικανική Λέσχη. Δίπλα τους λειτουργούσε και το σχολείο του Αμερικανού φιλάνθρωπου Μοργκεντάου. Η Αμερικανική Λέσχη φρόντιζε μεταξύ άλλων για την εκγύμναση εκατοντάδων αγοριών και κοριτσιών στο γυμναστήριο που διέθετε. Η Λέσχη ιδρύθηκε ένα έτος μετά την ίδρυση του Αμερικανικού Νοσοκομείου Νέας Κοκκινιάς δηλαδή το 1925. Διέθετε και νυχτερινή εξατάξια σχολή, ενώ λειτουργούσε παράλληλα Ψυχαγωγικό, Καλλιτεχνικό και Μουσικό Τμήμα. Στο αθλητικό τμήμα της λειτουργούσαν ομάδες ποδοσφαίρου και βόλεϊ. Τα Κοκκινιωτόπουλα κατέβαλλαν στην Αμερικανική Λέσχη μια δραχμή το μήνα για φοίτηση, ενώ τα άπορα γίνονταν δεκτά δωρεάν. Η κεντρική διοίκηση της Αμερικανικής Λέσχης έδρευε στη Νέα Υόρκη και έφερε την επωνυμία "Φιλανθρωπική Εταιρεία Αμερικανών".   

Αθλητές της Αμερικανικής Λέσχης.

Την διεύθυνση του Αμερικανικού Νοσοκομείου είχε η ιατρός Ρουθ Πάρμελυ η οποία είχε έρθει στην Ελλάδα εθελοντικά στα πλαίσια φιλανθρωπικής αποστολής. Στο πλευρό της βρισκόταν η αρχινοσοκόμος Αιμιλία Γουΐλιαμ. Όμως και πλήθος Ελλήνων ιατρών παρείχαν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους τόσο στο νοσοκομείο όσο και στα εξωτερικά ιατρεία που περιλάμβαναν όλες τις ειδικότητες. Η δυναμικότητα του Αμερικανικού Νοσοκομείου έφτανε τις 74 κλίνες οι περισσότερες των οποίων προορίζονταν για γυναίκες! Αυτό φυσικά είχε να κάνει με την εργασία γυναικών στα ταπητουργία και στα άλλα εργοστάσια όπου οι γυναίκες εργάζονταν κάτω από αντίξοες συνθήκες σε μεγαλύτερους αριθμούς από τους άνδρες. Το Αμερικανικό Νοσοκομείο Νέας Κοκκινιάς, βρισκόταν υπό την εποπτεία και έλεγχο της "Αμερικανικής Ένωσης Γυναικών" η οποία κατά την διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου ίδρυσε παρόμοια νοσοκομεία σε Γαλλία, Σερβία, Ρωσία και φυσικά στην Ελλάδα ύστερα από την καταστροφή του '22. 

Παλαιά Κοκκινιά 1929. Οι παράγκες του συνοικισμού της Αγίας Σωτήρας. 

 

Αναφορά στο Αμερικανικό Νοσοκομείο Κοκκινιάς 1925

Οφθαλμολογική εξέταση παιδιών στο νοσοκομείο Αμερικανίδων Κυριών 

Οι Αμερικανίδες κυρίες δεν ήταν φυσικά δυνατόν να μείνουν για πάντα στην Ελλάδα. Το 1934 καθώς ο χρόνος που είχε μεσολαβήσει από την καταστροφή ήταν τόσος που δεν δικαιολογούσαν πλέον την παρουσία τους, υπέβαλαν έγγραφο προς τον Δήμο Πειραιώς και την ελληνική κυβέρνηση ώστε να δημιουργηθεί ο κατάλληλος φορέας που συνέχιζε το έργο τους. Φεύγοντας οι Αμερικανίδες κυρίες άφησαν αποθήκες γεμάτες από φάρμακα, σεντόνια, κλινοσκεπάσματα και άλλα είδη που πραγματικά προκαλούσαν εντύπωση από την αφθονία τους. Εντύπωση δεν προκάλεσαν μόνο τα είδη φροντίδας και περίθαλψης που οι Αμερικανίδες κυρίες άφησαν πίσω τους αλλά και ο τρόπος με τον οποίο παρείχαν περίθαλψη.  Λέγεται ότι ανά δύο κλίνες διημέρευε και διανυκτέρευε από μια νοσοκόμα!  

Πανοραμική φωτογραφία του συνοικισμού της Νέας Κοκκινιάς

Το οίκημα παρελήφθη από το Αδελφάτο που είχε συστάθηκε για το σκοπό αυτό και που αποτελείτο από επίλεκτα μέλη της Πειραϊκής κοινωνίας αλλά και της Νέας Κοκκινιάς που στο μεταξύ από το 1934 είχε αποσχιστεί από τον Δήμο Πειραιώς και είχε συστήσει άλλο δήμο. Το πρώην Αμερικανικό τέθηκε στον έλεγχο του Δήμου Νέας Κοκκινιάς και μετονομάστηκε σε Πρότυπο Λαϊκό Ιατρείο. Κι αυτό διότι κρίθηκε ότι το οίκημα ήταν ακατάλληλο (μικρό) για τη λειτουργία νοσοκομείου. 

Η κατάσταση ήταν δύσκολη σε όλα τα επίπεδα. Η Νέα Κοκκινιά διέθετε τότε 110 χιλιόμετρα δρόμων εκ των οποίων μόνο τα 28 ήταν ασφαλτοστρωμένα! Όλοι οι υπόλοιποι δρόμοι ήταν άβατοι και κακοτράχαλοι ενώ το 1934 η Νέα Κοκκινιά στερείτο παντελώς αποχετευτικού δικτύου. Κάτω από τέτοιες συνθήκες ο στόχος του Αδελφάτου που ήταν η δημιουργία ενός νέου σύγχρονου κτηρίου στη θέση του παλαιού, ήταν άθλος. Επίσης η έκταση που καταλάμβανε το νοσοκομείο των «Αμερικανιδών Κυριών» ήταν περιορισμένη όπως και τα οικονομικά μέσα. Έτσι το αδελφάτο αρκέστηκε σε απλή μετατροπή του Νοσοκομείου Αμερικανίδων Κυριών σε πρότυπο Λαϊκό Ιατρείο που λειτούργησε υπό τη μορφή αυτή για τέσσερα περίπου χρόνια.

Στα Αρμένικα της Νέας Κοκκινιάς το 1933

 Το 1938 η κυβέρνηση του Μεταξά έλαβε την απόφαση να κλείσει το προσφυγικό νοσοκομείο στο Χατζηκυριάκειο, αφενός διότι το κτήριο όφειλε να επιστραφεί στο ορφανοτροφείο, τα κορίτσια του οποίου περιφέρονταν σε άλλα κτήρια, αφετέρου διότι τα παραπήγματα στον προαύλιο χώρο αποτελούσαν πραγματική ντροπή του πολιτισμού. Εξάλλου δεν ήταν δυνατόν 16 χρόνια μετά την καταστροφή να λειτουργεί ακόμα «προσωρινό» προσφυγικό νοσοκομείο. Έπρεπε λοιπόν να δημιουργηθεί δεύτερο νοσοκομείο στην περιφέρεια του Πειραιά. Καθώς όλα εκείνα τα χρόνια που μεσολάβησαν το Αδελφάτο του πρότυπου Λαϊκού Νοσοκομείου πίεζε για ανέγερση νέου κτηρίου, ο Μεταξάς αποφάσισε στις αρχές του 1939 αυτό το δεύτερο νοσοκομείο στον Πειραιά να γίνει με παράλληλη ικανοποίηση του χρόνιου αιτήματος του Αδελφάτου του Λαϊκού ιατρείου. Συνεπώς κομβικό σημείο για την απόφαση οικοδόμησης μεγάλου νοσοκομείου στην Κοκκινιά υπήρξε η διακοπή λειτουργίας του προσφυγικού νοσοκομείου στο Χατζηκυριάκειο.  

Ο Μεταξάς ζήτησε τότε από τον Μιχάλη Μανούσκο (διορισμένο Δήμαρχο του καθεστώτος στον Πειραιά) πρόσθετη έκταση για την ανέγερση νοσοκομείου. Ο Δήμος Πειραιώς παραχώρησε για το σκοπό αυτό επιπροσθέτως έκταση που ανήκε στο χώρο του παλαιού νεκροταφείου των Αγίων Αναργύρων στα όρια της Παλαιάς Κοκκινιάς με τη Νέα Κοκκινιά που από το 1934 όπως είπαμε αποτελούσε ξεχωριστό Δήμο. Η έκταση αυτή ανήκε στην εκκλησία Αγίων Αναργύρων. Για την παραχώρηση εκδόθηκε τον Ιανουάριο του 1939 σχετικό Β.Δ. Η Νέα Κοκκινιά μετονομάσθηκε σε Νίκαια το 1940. Ο Δήμος Πειραιώς συνέδραμε στην οικοδόμηση καθώς επιθυμούσε αποσυμφόρηση του Τζανείου Δημοτικού Νοσοκομείου. Η ανέγερση του νοσοκομείου Νέας Κοκκινιάς ξεκίνησε το 1939 και η απόφαση ήταν για την οικοδόμησή του να χρησιμοποιηθεί εξ ολοκλήρου μπετόν αρμέ. 

Ο πόλεμος που ξέσπασε διέκοψε τις εργασίες. Μέχρι τον Οκτώβριο του 1940 είχαν οικοδομηθεί πραγματικά από μπετόν αρμέ το υπόγειο, το ισόγειο και δύο όροφοι της Δυτικής πτέρυγας. Κατά την διάρκεια της κατοχής οι Γερμανοί από το πρώτο κιόλας χρονικό διάστημα είχαν εντυπωσιαστεί από τη στερεότητα κατασκευής και την ασφάλεια που προσέφερε το μπετόν αρμέ όταν ελάχιστα ακόμα οικοδομήματα στην Ελλάδα χρησιμοποιούσαν αυτό το υλικό. Έτσι αποφάσισαν να μην το λειτουργήσουν ως νοσοκομείο και το μετέτρεψαν σε αποθήκες υλικού του στρατού τους. 

Στο μεταξύ από τον Οκτώβριο του 1940 το Αδελφάτο για ασφάλεια είχε αποφασίσει την εγκατάσταση του πρώην νοσοκομείου Αμερικανιδών κυριών στις εγκαταστάσεις των καπναποθηκών της εταιρίας “Commercial Company” στην οδό Θηβών. Η πλήρης ονομασία του νοσοκομείου την εποχή εκείνη ήταν: "Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Πειραιώς. Κτήριο αποθηκών Σαπόρτα Πειραιώς". Εκεί έμεινε μέχρι το 1952 έτος που μεταφέρθηκε στις νέες εγκαταστάσεις του νοσοκομείου στη θέση που σήμερα βρίσκεται. Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινίσουμε ότι αναφερόμαστε στην οικογένεια επιχειρηματιών Σαπόρτα που ανήκε και ο μεγάλος καπνοβιομήχανος στις αποθήκες του οποίου στεγάστηκε το νοσοκομείο (στην οδό Θηβών).  

 

Ήδη αμέσως μετά την επιβολή της γερμανικής κατοχής και συγκεκριμένα στις 28 Μαΐου 1941 συστάθηκε η παράνομη αντιστασιακή οργάνωση «Εθνική Αλληλεγγύη Πειραιά» με σκοπό την πώληση κουπονιών για τη συγκέντρωση χρημάτων που στόχο έχουν την ανακούφιση των αναπήρων του Αλβανικού Μετώπου οι οποίοι συνέχιζαν να νοσηλεύονται στα νοσοκομεία Τζάνειο και Σαπόρτα. Ειδικά στο Σαπόρτα είχαν μεταφερθεί πολλοί ανάπηροι του Αλβανικού μετώπου. 

Η "Εθνική Αλληλεγγύη Πειραιά" θα βοηθήσει αργότερα και τους φυματικούς αντιστασιακούς αλλά και τις οικογένειες των εκτελεσθέντων ή κρατουμένων αντιστασιακών μέσα από επαφές και συνδέσμους που είχαν δημιουργηθεί στο νοσοκομείο Σαπόρτα.  

Ο τερματισμός του πολέμου βρήκε την Ελλάδα κατεστραμμένη οικονομικά ενώ ακολούθησε ο αδελφοκτόνος εμφύλιος. Στο μεταξύ οι διαχειρίσεις όλων των νοσοκομείων της χώρας είχαν περάσει στον έλεγχο του κράτους. Η απώλεια ελέγχου διαχειρίσεως των νοσοκομείων εκ μέρους των Δήμων είχε προκληθεί από τον Γερμανικό στρατό κατοχής ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί τα διάφορα νοσοκομεία της επικράτειας κατά όπως επιθυμούσε. Ο κατοχικός αυτός νόμος παρέμεινε σε ισχύ και μετά την αποχώρηση των Γερμανών. Τα νοσοκομεία που είχαν οικοδομηθεί ύστερα από δωρεές των κατοίκων τους  και που για χρόνια συντηρούνταν από δημοτικούς πόρους, πέρασαν στον έλεγχο του κράτους που μεταπολεμικά βρέθηκε με άδεια ταμεία, χρεωκοπημένο. 

Κάτω από αυτές τις συνθήκες για τις ανάγκες της ανοικοδόμησης του Νοσοκομείου Νικαίας, συνάφθηκε δάνειο από το Αδελφάτο με την Κτηματική τράπεζα για ένα μέρος του απαιτούμενο ποσού. Για το υπόλοιπο διενεργήθηκε «Παμπειραϊκός Έρανος» ο οποίος τέθηκε υπό την προστασία της Βασίλισσας Φρειδερίκης. Και πάλι όμως το σύνολο των χρημάτων που συγκεντρώθηκαν δεν αρκούσαν για την οικοδόμηση του νοσοκομείου. 

Τότε στην κρίσιμη εκείνη στιγμή (1947) χορηγήθηκε οικονομική βοήθεια από την Αμερικανική κυβέρνηση με την οποία έγινε η αποπεράτωση της πρώτης και δεύτερης πτέρυγας του νοσοκομείου δυναμικότητας 150 κλινών. Επιπρόσθετα διατέθηκαν από τους Αμερικανούς 350 χιλιάδες δολάρια για τον εξοπλισμού του νοσοκομείου. Ο αρχηγός της Αμερικανικής αποστολής στην Ελλάδα Μπάροους επέβλεπε προσωπικά τις εργασίες. Το νοσοκομείο το οποίο έλαβε το όνομα της Βασίλισσας Φρειδερίκης (λόγω του παμπειραϊκού εράνου που διενεργήθηκε υπό την επίβλεψή της) ουδέποτε θα ολοκληρωνόταν εάν δεν χορηγείτο αμερικανική βοήθεια. Η χρηματοδότηση του έργου από την Αμερικανική αποστολή σαφώς είχε να κάνει με το ιστορικό παρελθόν του ιδρύματος όπως σηματοδοτήθηκε από το Νοσοκομείο Αμερικανίδων Κυριών αλλά και τη λειτουργία της Αμερικανικής Λέσχης.  

Το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Πειραιώς «Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗ» εγκαινιάστηκε στις 26 Ιανουαρίου του 1953 από την ίδια την Βασίλισσα παρουσία του Προέδρου της Βουλής και του αρμοδίου υπουργού Προνοίας (Αδαμόπουλου). Αποφασίστηκε να φέρει στον τίτλο του "Πειραιώς" αντί "Νικαίας" καθώς οικοδομήθηκε επί εκτάσεως που παραχώρησε ο Δήμος Πειραιώς ενώ και ο "Παμπειραϊκός έρανος" κινήθηκε προς αυτό τον σκοπό.

 

Η Βασίλισσα Φρειδερίκη εγκαινιάζει στις 26 Ιανουαρίου 1953 το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Πειραιώς που φέρει το όνομά της καθώς ο παμπειραϊκός έρανος που διενεργήθηκε για την οικοδόμησή του τέθηκε υπό την προστασία της. 

Γρήγορα το νοσοκομείο άρχισε να διακρίνεται για το έργο του. Μερικά χρόνια αργότερα, τον Μάρτιο του 1957, στο νοσοκομείο Νικαίας ο καθηγητής Τούντας επιτυγχάνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα επέμβαση ανοιχτής καρδιάς. Η επέμβαση διήρκεσε 6 ολόκληρες ώρες και έγινε επιτυχώς με ασθενή έναν 17χρονο νέο από την Κρήτη. Όλη η επέμβαση κινηματογραφήθηκε καθώς θεωρήθηκε πρωτοποριακή. 

Άποψη από μέρος του κτηριακού συγκροτήματος του Κρατικού Νικαίας σήμερα

Έκτοτε η ιστορία του νοσοκομείου αποτελείται από επεκτάσεις των εγκαταστάσεών του και από αμέτρητες διοικητικές αλλαγές της περιφέρειας εποπτείας του. Ανάμεσα σε αυτές σημειώνονται και δύο αλλαγές της επωνυμίας του. Το 1986 που μετονομάστηκε σε «Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Νικαίας ΔΑΜΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ» και η άλλη το 2001 που μετονομάσθηκε «Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας – Πειραιά ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ» με ομώνυμο ναό να οικοδομείται στον προαύλιο χώρο του στη θέση ενός παλαιού. 

Η είσοδος του Ι.Ν. Αγίου Παντελεήμονα 

Οι δύο τελευταίες μετονομασίες μάλλον δεν υιοθετήθηκαν από τους Πειραιώτες καθώς όλοι απλώς το αποκαλούν Γενικό Κρατικό Νίκαιας. Η απόδοση της ονομασίας στο Νοσοκομείο "ΔΑΜΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ" έγινε προς τιμή του Υφηγητή της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών που υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους κλινικούς ιατρούς, που πέρασαν από τον ελληνικό χώρο.

 Στον προαύλιο χώρο του Νοσοκομείου διατηρείται μέχρι σήμερα, εγκαταλειμμένο σχεδόν ετοιμόρροπο ένα ΤΟΛ το οποίο με τα χρόνια άλλαξε χρήση και μετατράπηκε σε αποθήκη αχρήστων αντικειμένων. Αρχικά είχε χαρακτηριστεί ως σύγχρονο μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά αποχαρακτηρίστηκε και τώρα βρίσκεται υπό κατεδάφιση. Προέρχεται όπως λέγεται από την εποχή του νοσοκομείου των Αμερικανιδών Κυριών ενώ κατ'  άλλους αποτελεί απομεινάρι του περάσματος του δυνάμεων κατοχής από τους χώρους του νοσοκομείου. Θα μπορούσε ο χώρος αυτός να αποτελέσει εκθετήριο ιστορικών ιατρικών κειμηλίων και να αναδεικνύει την ιστορική προσφορά του νοσοκομείου στην τοπική κοινωνία, αντ' αυτού αποφασίστηκε ο αποχαρακτηρισμός του με σκοπό την κατεδάφιση και την "αξιοποίηση" με την μετατροπή του πιθανόν σε ένα ακόμα χώρο στάθμευσης οχημάτων όπως συνήθως γίνεται.    

Το υπό κατεδάφιση ιστορικό ΤΟΛ που βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του Κρατικού Νικαίας

 

Διαβάστε επίσης:

Ο Συνοικισμός της Νέας Κοκκινιάς. Το ξεκίνημα (νυν Δήμος Νίκαιας)