Ο Ναός Αγίων Φιλίππου και Ελισάβετ στη Νίκαια (ιστορικό θεμελίωσης και μετονομασίας)

 

του Στέφανου Μίλεση

Στη Νίκαια στο λόφο Δεξαμενής (Μουσών) στις 20 Νοεμβρίου  1947 κατατέθηκε με κάθε επισημότητα ο θεμέλιος λίθος, για την οικοδόμηση ναού με την επωνυμία Αγίων Φιλίππου και Ελισάβετ

Η επιλογή για τη συγκεκριμένη ονοματοθεσία του μικρού ναού, που βρίσκεται στην κορυφή του πευκόφυτου λόφου της Νίκαιας, έγινε  με την ευκαιρία των γάμων του Πρίγκιπα Φίλιππου της Ελλάδος (γιός του Πρίγκιπα της Ελλάδος Ανδρέα) με την τότε διάδοχο του Αγγλικού Θρόνου Ελισάβετ που τελέστηκαν ακριβώς την ίδια ημέρα στην Αγγλία! 

Στην τελετή θεμελίωσης παρέστησαν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Δαμασκηνός, οι υπουργοί Παιδείας Παπαδήμος, Ανοικοδομήσεως Λόντος, ο Πρόξενος της Αγγλίας στον Πειραιά Μπέικερ και φυσικά ο Δήμαρχος Νικαίας Πότης Αλμπάνης ο οποίος ήταν και ο εμπνευστής αυτής της κίνησης. 


Σημερινή ενημερωτική πινακίδα από την οποία λησμονήθηκε το δεύτερο αφιερωματικό μέρος "και Ελισάβετ".

Ο Πρίγκιπας Φίλιππος, μετά της συζύγου του Ελισάβετ, επισκέφθηκαν μαζί την Ελλάδα για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 1950. Ο Φίλιππος είχε βαπτιστεί στην Κέρκυρα (έχοντας Ανάδοχο τον Δήμαρχο Κερκυραίων) τον Νοέμβριο του 1921, λίγο μόλις καιρό πριν είχε ιδρυθεί το Σώμα της Αστυνομίας Πόλεων που λειτούργησε για πρώτη φορά στην Ελλάδα έχοντας γενέθλιο τόπο την Κέρκυρα. 


Στη βάπτισή του που πραγματοποιήθηκε στον Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου μέσα στο Παλαιό Φρούριο, την περιφρούρηση και τα μέτρα τάξης έλαβαν οι άνδρες του νεοσύστατου σώματος. Αυτά λοιπόν καταγράφηκαν ως τα πρώτα αστυνομικά μέτρα που έλαβε η Αστυνομία Πόλεων από την ίδρυσή της στην Ελλάδα. 


Η πρώτη συνάντηση του Φίλιππου με την Ελισάβετ έγινε όταν ακόμα ήταν παιδιά. Εκείνη ήταν 6 και ο Φίλιππος 11 ετών, όταν συναντήθηκαν σε οικογενειακό συμπόσιο στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ που είχαν διοργανώσει ο Βασιλιάς Γεώργιος και η Βασίλισσα Μαίρη. Έκτοτε παρουσιάζονταν πάντοτε διάφορες ευκαιρίες συνάντησης. 

Με τα χρόνια οι συναντήσεις σε διάφορες τελετές τους έφερε κοντά και ανέπτυξαν μεταξύ τους φιλία. Ο Φίλιππος από νεαρή ηλικία είχε μεταβεί στην Αγγλία για να ζήσει με τον θείο του Λόρδο Μάουντμπάντεν για αυτό και ο Φίλιππος δεν μιλούσε ελληνικά. Αγαπούσε από μικρός τη θάλασσα και το θέατρο. Παρακολούθησε μαθήματα στο σχολείο Γκόρντστασιν στη Σκωτία στο οποίο επικρατούσαν αυστηρές αρχές και πειθαρχία. Ο θείος του είχε επιλέξει το συγκεκριμένο καθώς ήθελε να προετοιμάσει τον Φίλιππο για σταδιοδρομία στο Ναυτικό.  


Και πραγματικά μόλις ο Φίλιππος τελείωσε τις σπουδές κατετάγη στο βρετανικό ναυτικό. Στο μεταξύ όμως είχε ξεσπάσει ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και ο Φίλιππος βρέθηκε να υπηρετεί  στο στόλο της Μεσογείου. Το πλοίο που υπηρετούσε, το θωρηκτό «Βάλιαντ» συμμετείχε στη ναυμαχία του Ματαπά στην οποία συνετρίβη ο ιταλικός στόλος. Ο Φίλιππος ήταν επικεφαλής του συστήματος προβολέων του θωρηκτού που αποκάλυπταν το ένα μετά το άλλο τα ιταλικά πλοία που προσπαθούσαν να διαφύγουν καλυπτόμενα από το σκοτάδι. Η εξαίρετη διαγωγή του στη ναυμαχία οδήγησε στην προαγωγή του σε Υποπλοίαρχο, ενώ και ο τότε Βασιλιάς των Ελλήνων Γεώργιος Β’ του απένειμε τον ελληνικό πολεμικό σταυρό. Όταν ο πόλεμος τελείωσε, το καλοκαίρι του 1945, χρονιά που η Ελισάβετ ήταν 19 ετών βρέθηκε στον Πύργο Μπάλμοραλ στη Σκωτία. Λίγες μέρες μετά την εκεί μετάβασή της βρέθηκε και ο Φίλιππος και φαίνεται ότι έκτοτε ξεκίνησε η σχέση που οδήγησε τελικώς στο γάμο τους.


Από το πανέμορφο άλσος εντός του οποίου βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Φιλίππου και Ελισάβετ



Στην τελετή γάμου ταξίδευσε για να παρευρεθεί η ελληνική βασιλική οικογένεια σχεδόν στο σύνολό της με επικεφαλής την Βασίλισσα Φρειδερίκη. Το ταξίδι αυτό πραγματοποιήθηκε από τον Πειραιά και συγκεκριμένα από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων όπου είχε καταπλεύσει το Αντιτορπιλικό ΚΑΝΑΡΗΣ για να μεταφέρει τη βασιλική οικογένεια δια θαλάσσης στην Αγγλία.  Το δώρο που η Φρειδερίκη θα προσέφερε στους μελλόνυμφους ήταν αντίγραφα δύο κυπέλλων που βρέθηκαν σε ανασκαφές το 1888 στη Σπάρτη και ανήκαν στον βασιλιά των Μυκηναίων Αμυκλών. 

Η Βασίλισσα Φρειδερίκη φιλά την μικρή πριγκίπισσα Σοφία λίγο πριν επιβιβαστεί στο Αντιτορπιλικό ΚΑΝΑΡΗΣ που αναχωρούσε από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων στον Πειραιά για το Ηνωμένο Βασίλειο.

Τα αυθεντικά κύπελα βρίσκονται εκτίθενται στην Μυκηναϊκή αίθουσα του Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών. Τα πιστά αντίγραφα κλείσθηκαν σε ένα κουτί πάνω στο οποίο είχε χαραχθεί η επιγραφή «Προς την Α.Β.Υ. τον Πρίγκιπα Φίλιππον της Ελλάδος και την Α.Β.Υ. την Πριγκίπισσαν Ελισάβετ επί τη ευκαιρία των γάμων των 20 Νοεμβρίου 1947. Εκ μέρους του Βασιλέως Παύλου και της Βασιλίσσης Φρειδερίκης των Ελλήνων».   

Το δώρο της Βασίλισσας Φρειδερίκης  προς τον Φίλιππο και την Ελισάβετ.  

(Πάνω) Διαμορφωμένος εξώστης με λουλουδοσκέπαστη οροφή
(Κάτω) Ένα ακόμα παλαιό παγκάκι που φέρει τη σήμανση Δ.Π. δηλαδή Δήμος Πειραιώς. Άγνωστος ο λόγος που παγκάκια Δ.Π. βρίσκονται σε όλη τη νότια Ελλάδα και ειδικά στην περιοχή της Μάνης.


Όμως αργότερα, συγκεκριμένα το 1956, καθώς υπήρχε δυσαρέσκεια για το χειρισμό του Κυπριακού ζητήματος εκ μέρους των Άγγλων και ειδικά ύστερα πλέον από την κατακραυγή σε όλη την Ελλάδα για την εκτέλεση των πρωτομαρτύρων της κυπριακής ελευθερίας Μιχαήλ Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου αποφασίστηκε η μετονομασία της εκκλησίας αυτής. Την ίδια εποχή πραγματοποιούνταν μετονομασίες δρόμων και πλατειών που έφεραν αγγλικά ονόματα σε όλους του Δήμους της χώρας.

Δήμαρχος Νικαίας ήταν πλέον ο Νικόλαος Τουντουλίδης, που εισήγαγε στο Δημοτικό Συμβούλιο την απόφαση της μετονομασίας από ναό Αγίου Φιλίππου και Ελισάβετ σε ναό Αγίας Ειρήνης.

Μάλιστα ο Ταντουλίδης δέχθηκε επίθεση δια επιστολών σταλμένων από διάφορες περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά και από τη Νότια Αφρική. Πολλές από τις επιστολές περιείχαν αποκόμματα εφημερίδων με φωτογραφίες από την τελετή αφαίρεσης της πλάκας που ανέγραφε τα ονόματα. του βασιλικού ζεύγους. 


Μια από τις επιστολές αυτές ταχυδρομήθηκε με αποδέκτη τον Δήμαρχο Πειραιά πού ήταν ο Δ. Σαπουνάκης. Να σημειωθεί ότι η απόφαση για αφαίρεση της πλάκας με τα ονόματα είχε ληφθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο Νικαίας στις 21 Νοεμβρίου 1955, ενώ η αφαίρεση πραγματοποιήθηκε στις 13 Μαΐου 1956.   

Όμως η αρχική ονομασία επικράτησε και διατηρείται μέχρι και σήμερα. 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"