Συνέντευξη με τον Δημήτρη Καμπέρο στην Φρεαττύδα



του Στέφανου Μίλεση

Ο δημοσιογράφος της εφημερίδας "ΕΛΛΑΣ" Κίμων Θεοδωρόπουλος επιθυμεί να έχει μια συνέντευξη από τον πρώτο στρατιωτικό αεροπόρο -αεροναύτη κατά την έκφραση της εποχής- Δημήτρη Καμπέρο, υπολοχαγό του Πυροβολικού. 

Για το σκοπό αυτό αποφασίζει να κατέβει στον Πειραιά και να συναντήσει τον Καμπέρο στο σπίτι του στην Φρεαττύδα. Για κακή του τύχη όμως ο Καμπέρος μόλις είχε αναχωρήσει κι έτσι ο Θεοδωρόπουλος αρχίζει μια καταδίωξη προς ανεύρεσή του μεταξύ Φρεαττύδας, Φαλήρων και Αθήνας. Τελικώς αφού σπαταλήθηκε όλο το πρωινό στην αναζήτησή του, η πολυπόθητη για τον δημοσιογράφο συνέντευξη, επιτεύχθηκε στο σπίτι του Καμπέρου όπως εξαρχής είχε προγραμματιστεί, το μεσημέρι της ίδιας ημέρας. 

Είναι παράξενο στα αλήθεια να διαβάζει κανείς σήμερα, τα λόγια των ερωτήσεων και των αποκρίσεων ειπωμένα 110 χρόνια πριν. Η ρομαντικότητα της θέασης των γεγονότων, οι περιγραφές των αισθημάτων που προκαλούνται από μια εναέρια πτήση, το τεχνικό λεξιλόγιο με την εκτεταμένη χρήση γαλλικής γλώσσας προκαλεί ενδιαφέρον ανάγνωσης ακόμα και από εκείνους που δεν ασχολούνται με την αεροπορική ιστορία, πολύ περισσότερο δε από τους δεύτερους διότι καταγράφονται τεχνικά στοιχεία.  

Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "ΕΛΛΑΣ" την 10η Ιουνίου 1912 μερικές δηλαδή ημέρες μετά την έλευση των πρώτων στρατιωτικών αεροπλάνων στην Ελλάδα, την ονοματοθεσία τους από τον Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο και την πρώτη πτήσης επίδειξης στην Ελλάδα από τον αεροναύτη Δ. Καμπέρο. 

Δεκατέσσερις ημέρες μετά την δημοσίευση της συνέντευξης (στις 24 Ιουνίου 1912), ο Καμπέρος πραγματοποιώντας πτήση από την Ύδρα, γενέτειρα πατρίδα του πατέρα του Αναστάση, προς το Παλαιό Φάληρο με το αεροπλάνο του μετασκευασμένο σε υδροπλάνο, θα πετύχει παγκόσμιο ρεκόρ ταχύτητας. 

Ο Καμπέρος την εποχή της συνέντευξης βρίσκεται στον κολοφώνα της δόξας του, για αυτό και η συνέντευξη φέρει στον τίτλο της "Ομιλεί ο άνθρωπος της ημέρας!" διότι ο Καμπέρος εκείνη την εποχή ήταν όντως ο άνθρωπος της ημέρας.


"Στην Φρεαττύδα, την ρομαντική και μαγευτικότατη πειραϊκή ακτή, βρίσκεται το γήινο ενδιαίτημα του θαρραλέου στρατιωτικού μας αεροπόρου Δημητρίου Καμπέρου, υπολοχαγού Πυροβολικού. Εκεί λοιπόν έσπευσα ένα πρωί να τον συναντήσω για να τον παρακαλέσω να μου δώσει, χάρη των αναγνωστών της Ελλάδος, μερικές πληροφορίες περί των εναέριων ταξιδιών του και της νέας τέχνης, την οποία με τόσο αίσιους οιωνούς εγκαινίασε στον ελληνικό ουρανό.

Κατέβηκα με τον "Ηλεκτρικό" στο Νέο Φάληρο και με το τραμ της Καστέλλας έφτασα στην Φρεαττύδα. Η ώρα ήταν ακόμα οκτώ και μισή το πρωί, όταν η σιδερόφρακτη θύρα της κατοικίας του άνοιγε ύστερα από το χτύπημα του κουδουνιού του. Αλλά ο κύριος υπολοχαγός είχε ήδη εξέλθει από το σπίτι του και όπως μου είπαν είχε μεταβεί στο Παλαιό Φάληρο που ήταν το φυλάκιο του "Δαίδαλού" του. 



Συνηθισμένος σε τέτοιες ατυχείς συμπτώσεις πήδησα στο ίδιο τραμ για την επιστροφή από την ίδια οδό και βρέθηκα πάλι στο Νέο Φάληρο και από εκεί στο Παλαιό, όπου ήλπιζα βεβαίως να συναντήσω εκεί τον δικό μου καταζητούμενο. Κι όμως δεύτερη ατυχία. Ένας φύλακας με διαβεβαίωσε πως πριν από πέντε λεπτά είχε αναχωρήσει για την Αθήνα. 

-Με το αεροπλάνο; ρώτησα έντρομος

-Όχι! Με τον τροχιόδρομο, έλαβα ως απάντηση.

Ησύχασα. Διότι έχω την πεποίθηση, ότι κάθε δημοσιογράφος που καταδιώκει  τον οποιοδήποτε για να του πάρει συνέντευξη, είναι αδύνατον να μην τον βρει, εκτός όμως αν πρόκειται για αεροναύτη στον οποίο οι αιθέρες μπορούν να του προσφέρουν ασφαλές καταφύγιο... επί του παρόντος τουλάχιστον μέχρις ότου και οι εφημερίδες αποκτήσουν αεροπλάνα. 

Αποφάσισα να πάψω την καταδίωξη και να αλλάξω τακτική. Επέστρεψα λοιπόν στην Φρεαττύδα και έστησα εκεί ενέδρα, σε παραλιακό ζυθοπωλείο, ακριβώς παραπλεύρως της οικίας του Καμπέρου. Η ώρα ήταν δέκα και μισή και μέχρι της μιας μετά μεσημβρίας ο αεροναύτης δεν είχε φανεί. Άρχισα να απελπίζομαι όταν μάλιστα στην οικία του με πληροφόρησαν ότι συχνά μένει στην Αθήνα για γεύμα, οπότε έχασα κάθε ελπίδα. 




Επέστρεψα στην Αθήνα απογοητευμένος για την αποτυχία μου όταν ξαφνικά στο ύψος της Πλατείας Αλεξάνδρας εντός τραμ που κινείτο αντίθετα από το δικό μου, προς την Φρεαττύδα, διέκρινα τον καταζητούμενο με πολιτική ενδυμασία. Χωρίς να χάσω καιρό πηδώ κι αρχίζω ξανά να κινούμε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Μετά από λίγο εμφανιζόμουν ξανά στο σπίτι με τον μεγάλο κήπο και μια μικρά γέφυρα που ένωνε τη θαυμάσια βεράντα με έναν μεγάλο εξώστη, στον οποίο καθόταν ο Καμπέρος όταν με υποδέχθηκε. 


Μετρίου μάλλον αναστήματος, ηλιοκαής με αυστηρή φυσιογνωμία και με ευγενέστατους τρόπους προθυμοποιήθηκε αμέσως μόλις του δήλωσα την ιδιότητά μου να μου παράσχει κάθε πληροφορία.


- Για αρχή κύριε Καμπέρο θα ήθελα να μου πείτε μερικά πράγματα για το τεχνικό μέρος των στρατιωτικών μας αεροπλάνων.


 -Είναι όλα, όπως ξέρετε, αυτού του τύπου, δηλαδή διπλάνα συστήματος Farman, το οποίο είναι και το τελειότερο κοινής χρήσης σύστημα, για το σκοπό για τον οποίο τα χρειαζόμαστε. Έχουν πλάτος 12 μέτρων και μήκος από της κεφαλής μέχρι της ουράς 9  μέτρων. Ο moteur των (κινητήρας) είναι συστήματος Gume και έχει δύναμη 50 ίππων, παρουσιάζει δε το προσόν, ότι αντί να στρέψει μόνον ο άξονάς του, στρέφει ολόκληρος ο moteur συγχρόνως (pleine moteur rotatif). Η έλικα, συστήματος Chauviere είναι σταθερώς προσαρμοσμένη επί των κυλίνδρων και στρέφεται μαζί με τον moteur εκτελούσα εις διάστημα ενός λεπτού 1200 περιστροφές. Το βήμα της έλικας είναι 1,65μ. η δε διάμετρός της 2,50 μ. 



Το σύνολο του αεροπλάνου χωρίς επιβάτες και προμήθειες έχει βάρος 280 κιλών, ήτοι 222 περίπου οκάδων. Επί της μηχανής υπάρχουν ειδικές αποθήκες για την προμήθεια της essence και του ελαίου τα οποία χρησιμεύουν για την προαγωγή της κινητήριας δύναμης. Προτού εγκαταλείψει κάθε αερόπλοιο τη γη πρέπει να έχει γεμάτες αυτές τις αποθήκες του. Η αποθήκη της essence χωρεί 67 λίτρα, ή δε του ελαίου, η οποία δεν είναι τίποτε άλλο παρά καθαρό ρετσινόλαδο των φαρμακείων, 28 λίτρα. 

Για κάθε ώρα πτήσης οι μηχανές καταναλώνουν 18 λίτρα essence και 5 λίτρα ελαίου. Και τοιουτοτρόπως μπορεί κανείς, αν βέβαια δεν του συμβεί τίποτα απευκτέον, να πετά επί τρεις και μισή ώρες χωρίς να χρειαστεί να ανανεώσει τις προμήθειές του. Μπορεί δηλαδή να διανύσει απόσταση 300-315 χιλιομέτρων, λαμβανομένου υπόψη ότι η κανονική ταχύτητα των δικών μας αεροπλάνων είναι 90 χιλιόμετρα την ώρα. 


-Και πόσο βάρος σηκώνει η συσκευή;

- Άνετα μπορεί να προστεθεί βάρος 500 κιλών συμπεριλαμβανομένου όμως και των προμηθειών. Το σύνηθες πρόσθετο βάρος το οποίο έχει το αεροπλάνο κατά τις δικές μου πτήσεις είναι 250 κιλών περίπου όταν πετά μαζί μου και ο μηχανικός, και 180 όταν είμαι μόνος. 


Συνδρομή απλού κόσμου σε αναποδογύρισμα αεροπλάνου (1912)



-Μπορείτε να μου πείτε τις εντυπώσεις από το πρώτο εναέριο ταξίδι που κάνατε; 

- Στο αεροδρόμιο του Buc στις Βερσαλλίες, εκεί πήρα το βάπτισμα του αέρος. Το αεροπλάνο στο οποίο ανέβηκα ως απλός επιβάτης, διηύθυνε ο Maurice Farman, αδελφός του Henry, εξίσου διάσημος κι αυτός αεροπόρος. Ήμουν τόσο νευρικός και ανυπόμονος, ώστε δεν φρόντισα να τηρήσω τις οδηγίες που μου είχε δώσει αλλά πήδησα σχεδόν πάνω, προσκρούοντας επαλειμμένα στα σύρματα της συσκευής και πατώντας το ύφασμα. Αυτό όμως μη νομίζετε ότι συνέβη μόνο σε μένα. Όλοι όσοι ανεβαίνουν για πρώτη φορά εξίσου νευρικοί και ανυπόμονοι φαίνονται. Πριν ξεκινήσουμε ένα μόνο αίσθημα με κατείχε: το αίσθημα το οποίο αισθάνεται κανείς όταν είναι αποφασισμένος να αντιμετωπίσει τον άγνωστο κίνδυνο. Είχε επιβάλει στο νευρικό μου σύστημα εκ προμελέτης αναισθησία. Το μικρό δε χρονικό διάστημα, κατά το οποίο το αεροπλάνο κυλιέται επί της γης προτού υψωθεί, μου φάνηκε ατέλειωτο. Επιτέλους αισθάνθηκα την ισχυρή ώθηση εκ των κάτω προς τα άνω και αμέσως αντελήφθη τη γη να χάνεται κάτω από τα πόδια μου, μέχρι ένα σημείο κατά το οποίο σταθήκαμε. Πετούσαμε οριζόντια. Μόλις τότε κατόρθωσα να συγκεντρώσω τις αισθήσεις μου και να ρίξω ένα βλέμμα γύρω μου. Μου φάνηκε ότι βρισκόμουν σε ένα τεράστιο ιστιοφόρο με μεταλλικά εξαρτήματα αντί για σχοινιά, ενώ η κίνησή του ήταν περισσότερο απαλή από ότι ενός αυτοκινήτου στην άσφαλτο. 


Δοξολογία και ονοματοθεσία πρώτων στρατιωτικών αεροπλάνων
 

-Πώς σας φαίνεται κύριε Καμπέρο η γη από τα ύψη;

Η θέα της δεν είναι και πολύ ποιητική! Είναι το ίδιο με όταν την βλέπει κανείς από έναν υψηλό εξώστη από μεγαλύτερη όμως κλίμακα. Άλλωστε εκείνος που πετά για πρώτη φορά δύσκολα μπορεί να διακρίνει τα επί της γης, διότι τα μάτια του είναι διαρκώς δακρυσμένα εξαιτίας των ισχυρών ρευμάτων του αέρα. Όταν συνηθίσει και μόνο εάν το αεροπλάνο βρίσκεται σε ύψος μέχρι τα 150 μέτρα, μπορεί να αναγνωρίσει πρόσωπο οικείο του. Από μεγαλύτερο ύψος είναι αδύνατον και στον οξυδερκέστερο άνθρωπο να το κατορθώσει. Τους ανθρώπους όμως γενικώς δύναται κάποιος να τους διακρίνει από ύψος μεταξύ 400 και 500 μέτρων. Σε μεγαλύτερα ύψη, των χιλίων μέτρων, χάνει κανείς τη θέα των λεπτομερειών, το δε έδαφος, εάν δεν πρόκειται περί μεγάλων ανωμαλιών, το βλέπει εντελώς επίπεδο. Επίσης η θέα μικρού δάσους αδύνατον να ξεχωρίσει από τη θέα χλόης διότι και τα δύο έχουν το αυτό χρώμα. 


- Από στρατιωτικής απόψεως, τι είδους υπηρεσία μπορεί να προσφέρει ένα αεροπλάνο; 


- Το σπουδαιότερο όλων είναι η στρατηγική, μπορεί να πει κανείς, αναγνώριση, η οποία είναι ασφαλέστατη και δύναται να παράσχει μέγιστες υπηρεσίες εν καιρώ πολέμου. Με την βοήθεια των αεροπλάνων ο διοικητής ενός στρατεύματος μπορεί επί του πεδίου της μάχης να έχει θετικές και βάσιμες πληροφορίες περί του αντιπάλου του, στις οποίες να στηρίξει τις κινήσεις του. Μια καλή κατόπτευση μπορεί να δώσει στον Στρατηγό τις πληροφορίες: πού έχει ο εχθρός τις εφεδρείες του, πού έχει τη μάζα του πυροβολικού του, προς ποια πλευρά βρίσκεται το ιππικό του, μέχρι ποιου σημείου εκτείνεται η ανάπτυξη του στρατού του, εάν εκτελείται κρυφή κυκλωτική κίνηση ή όχι, κι άλλα παρόμοιας αξίας. Αυτή είναι μέχρι σήμερα η θετική άποψη του ζητήματος. Η εκσφενδόνιση βομβών είναι ακόμα υπό μελέτη και ο Ιταλοτουρκικός πόλεμος δεν μας έδωσε κανένα περί αυτού αποτέλεσμα. Αλλά το μέλλον δεν ξέρουμε βεβαίως τι εκπλήξεις μας επιφυλάσσει".


Διαβάστε επίσης: 

Δημήτριος Καμπέρος, Ο ξεχασμένος ήρωας της Φρεαττύδας







  

    




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"