Όταν η Αγία Ζώνη έφτανε στον Πειραιά το 1929



του Στέφανου Μίλεση

Ο Πειραιάς είχε υποδεχθεί την Άγια Ζώνη και τον Αύγουστο του 1929. Τότε όμως ο τελικός προορισμός της ήταν στην Αθήνα όπου εκτέθηκε για προσκύνημα στον φερώνυμο ναό, δίπλα από το άσυλο Ανιάτων στην Κυψέλη.

Η Αγία Ζώνη είχε μεταφερθεί από την Ιερά Μονή του Βατοπεδίου Αγίου Όρους στον Πειραιά στις 29 Αυγούστου 1929 με το ατμόπλοιο «ΜΑΡΙΑ Λ.» της ατμοπλοΐας Ιωάννη Λυκούρη. 

Χιλιάδες κόσμου είχε και τότε κατέβει στο λιμάνι για την υποδοχή της. Στον Πειραιά η υποδοχή της έγινε από τον Επίσκοπο Βρεσθένης Άνθιμο με τη συνοδεία έξι Αρχιμανδριτών, τεσσάρων ιερέων και πολλών Διακόνων. Στον Πειραιά η Αγία Ζώνη δεν έμεινε καθόλου, καθώς μετά την άφιξη του πλοίου, μεταφέρθηκε αμέσως δια μακράς συνοδείας αυτοκινήτων στην Αθήνα, εν μέσω χιλιάδων λαού.

Ο ηγούμενος Παγκράτιος και ο Διάκονος Ευμένιος κρατώντας τα ιερά κειμήλια (Αγίας Ζώνης και οστεοθήκη Αγίου Χαραλάμπους). Το κορίτσι στη μέση ήταν η κόρη του Επιτρόπου Σακκιώτου του Ι.Ν. Αγίας Ζώνης Αθηνών, που είχε διεκπεραιώσει τη μεταφορά.  

Η μετακομιδή του ιερού προσκυνήματος είχε επιτευχθεί ύστερα από πρωτοβουλία των Επιτρόπων και ιερέων του ναού της Αγίας Ζώνης που την εποχή εκείνη ολοκλήρωναν την αποπεράτωση της οικοδόμησής του. Συγκεκριμένα ο Επίτροπος του Ναού Σακκιώτης προσκόμισε στην Μονή Βατοπεδίου επιστολή που εμπεριείχε αίτημα μεταφοράς των υπαρχόντων τριών τεμαχίων Αγίας Ζώνης στον ομώνυμο ναό της Αθήνας.  

 

Ο Ι.Ν. Αγίας Ζώνης Αθηνών στις 31 Αυγούστου 1929 που ήταν ημέρα εορτασμού του ήταν ακόμα ημιτελής.

Το ιερό προσκύνημα ξεκίνησε το ταξίδι του από το θησαυροφυλάκιο της Ιεράς Μονής του Βατοπεδίου, με ατμόπλοιο το οποίο ανέμενε στο λιμάνι της Δάφνης. Τότε μαζί με το κιβώτιο που περιείχε την Αγία Ζώνη, μεταφέρθηκε με την ίδια αποστολή και ένα ακόμα κιβώτιο εντός του οποίου υπήρχε ένας χρυσός Σταυρός που εμπεριείχε τεμάχιο Τίμιου Ξύλου και μέρος λειψάνων του Αγίου Χαραλάμπους.

Στο ταξίδι του το ατμόπλοιο διήλθε από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης όπου είχε κρατηθεί μυστική η μεταφορά ώστε να μην υπάρξει καθυστέρηση. Στο λιμάνι του Βόλου όμως, που ήταν ο επόμενος σταθμός του πλοίου, πλήθος βαρκών ανέμενε έξω από το λιμάνι περικυκλώνοντας το πλοίο και εμποδίζοντάς το να συνεχίσει το ταξίδι του αν πρώτα δεν επέτρεπαν στους πιστούς την προσκύνηση. Πραγματικά ο κυβερνήτης του ατμόπλοιου αναγκάστηκε, ύστερα από τις επίμονες παρακλήσεις των πιστών, να αναβάλλει τον απόπλου και να επιτρέψει την άνοδο των πιστών από τις βάρκες στο πλοίο όπου επιτεύχθηκε η προσκύνηση. Το ατμόπλοιο συνέχισε το ταξίδι του με επόμενους σταθμούς την Αιδηψό και την Χαλκίδα. 

Στην Αιδηψό καθώς ήταν καλοκαίρι, υπήρχε πλήθος που παραθέριζε. Και εκεί σημειώθηκε συνωστισμός για την προσκύνηση. Μεταξύ των πιστών ήταν και η Μαρία Λυκούρη της οποίας το όνομα έφερε το ατμόπλοιο που μετέφερε την Αγία Ζώνη. Στην Χαλκίδα, στον πορθμό του Ευρίπου από όπου διήλθε το ατμόπλοιο είχε συγκεντρωθεί κόσμος και από τις δύο πλευρές, ζητώντας από τον πλοίαρχο να ανακόψει την πορεία του πλοίου. Τούτο όμως δεν ήταν δυνατόν και το πλοίο έφτασε με δύο ώρες καθυστέρηση στον Πειραιά στις 11 π.μ. της 29ης Αυγούστου.

Η πομπή των αυτοκινήτων με την Άγια Ζώνη όταν αναχώρησε από τον Πειραιά κατευθύνθηκε στην οδό Πατησίων με προορισμό την Πλατεία Αμερικής όπου ανέμενε πλήθη κόσμου έξω από τον Ι.Ν. Αγίας Ζώνης. Η ανέγερση του ναού είχε ξεκινήσει το 1925 αλλά αδυνατούσε να ολοκληρωθεί λόγω οικονομικών δυσχερειών. Όταν το 1929 έφτασε η Αγία Ζώνη στην εκκλησία αυτή παρέμενε ημιτελής. Όμως στις 31 Αυγούστου του 1929 ο εορτή της Αγίας Ζώνης πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά εντός ναού που έφερε την ίδια ονομασία. Καθιερώθηκε η εορτή της Αγίας Ζώνης να είναι την 31η Αυγούστου επί Μανουήλ Κομνηνού Α’.   

Νοέμβριος 2022 - Η Αγία Ζώνη στον Άγιο Νικόλαο Πειραιά.
Πλήθη κόσμου αναμένουν να προσκυνήσουν.
 


Η άφιξη της Αγίας Ζώνης στον Πειραιά και τότε όπως και σήμερα αποδεικνύει ότι το θρησκευτικό αίσθημα των Ελλήνων εξακολουθεί να βρίσκεται αναπτυγμένο. 


ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΜΑΝΙΑΤΙΚΑ (ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ)

 


 

του Στέφανου Μίλεση

 

«Στον Πειραιά, Μανιάτης είναι ο παππάς, Μανιάτης ο Αστυνόμος, Μανιάτικος και ο Νόμος!»

 

Οι Μανιάτες εκτός από μια ένδοξη θέση στην ιστορία της Ελλάδας, κατέχουν και ένα επίσης σημαντικό μερίδιο στην οικοδόμηση του σύγχρονου Πειραιά. Ιστορικά βεβαίως οι δύο πληθυσμιακές ομάδες εποίκων που κυριάρχησαν πρώτες την επανίδρυση της πόλης, ήταν οι Υδραίοι και οι Χιώτες. 

Κατά κύριο λόγο οι Υδραίοι ήταν που αριθμητικά επικράτησαν το 1835 και δεν ήταν τυχαίο που και ο πρώτος δήμαρχος του Πειραιά, ο Κυριάκος Σερφιώτης, ήταν υδραϊκής καταγωγής. Στα χνάρια τους αλλά σε μικρότερους αριθμούς, ακολουθούσαν οι Χιώτες. Η όχι και τόσο θερμή ανταπόκρισή τους στο κάλεσμα για εποικισμό μιας νέας πόλης, είχε να κάνει με την προγενέστερή τους εγκατάσταση στην Σύρο. Οι Χιώτες μετά την καταστροφή του νησιού τους από τους Τούρκους, εγκαταστάθηκαν στην Σύρο όπου ίδρυσαν μια νέα πόλη, αφιερωμένη στο εμπόριο, την Ερμούπολη (πόλις του Ερμή). Ήταν δύσκολο να μετακινηθούν εκ νέου. Παρόλα αυτά έλαβαν και αυτοί την δικαίωση της ιστορίας, όταν ο επόμενος δήμαρχος του Πειραιά μετά τον Υδραίο Κυριάκο Σερφιώτη ήταν ο Χιώτης Πέτρος Ομηρίδης Σκυλίτσης. Κι οι εναλλαγές Υδραίων Δημάρχων με Χίων ήταν απανωτές επιδεικνύοντας έτσι ξεκάθαρα τη σύνθεση του πληθυσμού της πόλης.

Το πληθυσμιακό κενό που άφησαν πίσω τους οι Χιώτες, δεν ήταν δυσαναπλήρωτο καθώς ο νομοθέτης είχε προβλέψει και την δημιουργία μιας τρίτης συνοικίας, τη λεγομένη των Παροίκων. Αυτή θα αναπτυσσόταν στο βόρειο μέρος της πόλης και αποτελείτο κύρια από Πελοποννησίους πολλούς εκ των οποίων ήταν Λάκωνες. 

Η ηρωίδα Μανιάτισσα, φιλοτεχνημένη από τον γλύπτη Πέτρο Γεωργαρίου, πρωτοβουλία της Ένωσης Απανταχού Μανιατών.


Πρώτοι συνοικισμοί Λακώνων στον Πειραιά

Ανάμεσα στους πρώτους Λάκωνες που διακρίθηκαν στον Πειραιά ήταν ο Ιωάννης Χαραμής που στο τέλος της δεκαετίας του 1860 αγόρασε έκταση στην έρημη περιοχή της Πειραϊκής. Το παράδειγμα της εγκατάστασης του ακολούθησαν κι άλλοι Λάκωνες η συγκέντρωση των οποίων δημιούργησε έναν συνοικισμό γνωστό ως το «Χωριό του Χαραμή» με κέντρο την εκκλησία της Παναγίας Ρόδον το Αμάραντον. Άλλος μανιάτικος πυρήνας εμφανίστηκε στην Ενορία του Αγίου Βασιλείου στην Φρεαττύδα απασχολούμενος κύρια στο Τελωνείο και σε διάφορα εργοστάσια. Όμως η μανιάτικη συνοικία του Αγίου Βασιλείου δεν αναπτύχθηκε περαιτέρω. 

  

Από το "Χωριό του Μελετόπουλου" στην Αγία Σοφία και στα "Μανιάτικα"


Στους πρώτους εποίκους συγκαταλέγονταν και αρκετοί Μανιάτες οι οποίοι όμως ακόμα δεν έχουν φτάσει σε αριθμούς τέτοιους, ώστε να δημιουργήσουν την δική τους συνοικία κατά το πρότυπο των Υδραίων ή των Χίων. Οι πρώτοι Μανιάτες οργανώθηκαν σε μικροκοινωνία όταν εργάστηκαν στην υπηρεσία του γαιοκτήμονα Νικόλαου Μελετόπουλου. Οι εκτάσεις του καταλάμβαναν όλη αυτή την περιοχή που σήμερα προσδιορίζεται ως «Μανιάτικα» και όχι μόνο. Οι Μανιάτες απασχολούνταν με τη λατόμευση και τη λειτουργία των καμινίων για ασβέστη. Είχαν εξειδικευθεί στη λατόμευση μαρμάρων, στην οποία ασκούνταν συστηματικώς πριν ακόμα αφιχθούν στον Πειραιά, ευρισκόμενοι στην Ύδρα και σε διάφορα άλλα μέρη.

Αυτή η πρώτη αλλά μικρή συγκέντρωση Μανιατών οδήγησε τις εφημερίδες της εποχής να κάνουν λόγο για το Μανιάτικο «Χωριό του Μελετόπουλου» ενώ η περιοχή που ορίζεται από τους σημερινούς δρόμους Δερβενακίων - Σαλαμίνος - Αρτεμισίου-Παλαμηδίου στον οποίο υπήρχαν κήποι επίσης του Μελετόπουλου, ονομάστηκε αρχικώς Νεάπολη, ονομασία που όμως δεν ευδοκίμησε. Η λειτουργία του Ι. Ν. Αγίας Σοφίας στην περιοχή την έκανε γνωστή επί δεκαετίες ως ενορία Αγίας Σοφίας, με την τελική επικράτηση της ονομασίας σήμερα να είναι «Μανιάτικα».

  

Λόφος Βώκου, Μανιάτικα 1939


1939 - Το Μανιάτικο καφενείο των αδελφών Βουγιουκλάκη, στα δεξιά τους ο Σωτήρης Βρεττάκης


Η εκδίωξη των Μαλτέζων αχθοφόρων

Ανταπόκριση υπήρχε, ειδικά από περιοχές των οποίων η πατρογονική γη δεν προσέφερε στους ανθρώπους τους ευκαιρίες επιβίωσης. Μια τέτοια κοινότητα ήταν των Μαλτέζων που αρχικά είχαν εγκατασταθεί στο Ναύπλιο ως ψαράδες και αχθοφόροι, αλλά όταν η Αθήνα το 1834 έγινε πρωτεύουσα του μικρού ελληνικού βασιλείου, μετακινήθηκαν και εγκαταστάθηκαν στον Πειραιά. Οι Μαλτέζοι είχαν αναλάβει το έργο των φορτοεκφορτωτών (αχθοφόρων) σε ένα λιμάνι όπου η προσέγγιση των πλοίων ήταν εφικτή μόνο σε μια προβλήτα (Τρούμπα), ενώ τα πλοία έμεναν φουνταριστά στο κέντρο του λιμανιού. 

Η μετακίνηση προς και από αυτά γινόταν με βάρκες. Κάθε μετακίνηση προσώπων ή πραγμάτων επιβαρυνόταν με βαρκαδιάτικα αλλά και αχθοφορικά δικαιώματα. Όσο το λιμάνι του Πειραιά καθιερωνόταν ως το κύριο και μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι στην Ελλάδα, τόσο τα κέρδη από τα βαρκαδιάτικα και τα αχθοφορικά μεγάλωναν. Προς τα τέλη του 1890 άρχισε για τους Μανιάτες η ομαδική και συστηματική μετακίνηση και εγκατάστασή τους στον Πειραιά. Τότε ήταν που οι Μαλτέζοι εκδιώχθηκαν. Κάποιοι από αυτούς στράφηκαν στην αλιεία με έδρα το Πασαλιμάνι. Τα πολύχρωμα καΐκια τους, τα παράξενα τραγούδια τους και οι διάφορες σκληρές εργασίες που μόνο αυτοί αναλάμβαναν, έμειναν για πάντα χαραγμένα στις διάφορες στήλες των εφημερίδων.

Αχθοφόροι ακτής Τζελέπη 1937

Κρητικοί και Μανιάτες στα «ορεινά» του Πειραιά

Οι νεοφερμένοι Μανιάτες πήγαιναν να εγκατασταθούν εκεί που είχαν ακούσει πως υπήρχαν δικοί τους. Δηλαδή στο «χωριό του Μελετόπουλου» που απλωνόταν στον δεύτερο λόφο του Πειραιά, τον λόφο του Βώκου. Τον πρώτο λόφο είχαν ήδη καταλάβει οι κρητικοί που εξαιτίας των κρητικών εξεγέρσεων, την ίδια περίπου εποχή, έστελναν τα γυναικόπαιδα για ασφάλεια να εγκατασταθούν στο λόφο της Καστέλλας. Έτσι τόσο οι Κρητικοί όσο και οι Μανιάτες βρέθηκαν να εγκαθίστανται σε δύο αντικρυστούς λόφους, έχοντας το μεγάλο εμπορικό λιμάνι με τις ευκαιρίες που προσέφερε ανάμεσά τους. 

Και οι δύο αυτές ομάδες περηφανεύονταν για τη μεγάλη ορεινή πατρίδα από την οποία προέρχονταν. Ο λόφος του Βώκου ήταν έρημος εκείνη την εποχή και η μόνη κατοίκηση ήταν από τις Μανιάτικες οικογένειες του χωριού του Μελετόπουλου. Γύρω από αυτές άρχισαν να οικοδομούνται νέα σπίτια και το «χωριό» να αρχίσει να αποκτά τα χαρακτηριστικά μιας νέας μεγάλης συνοικίας. Παλιά Μανιάτικα ονόματα των πρώτων οικιστών του Πειραιά (εποχής Μελετόπουλου) ήταν του Γιάννη Ντουζέπη, Ηλία Κατσαφάνη, Ηλία Ορφανάκου, Αντώνη Πιακάκου, Πέτρου Μπουραζάνη, Δημητρίου Κούβαρη, Ντάμιλου, Δ. και Π. Βουγιουκλάκη (πατρογονική ρίζα της ηθοποιού Αλίκης Βουγιουκλάκη).



Η σύγκρουση μεταξύ Λακώνων και Κρητών

Τα κέρδη του λιμανιού, οι βεντέτες στη Μάνη από τις οποίες είχαν αποδεκατιστεί πολλές οικογένειες, στάθηκαν τα μεγαλύτερα κίνητρα της Μανιάτικης μετανάστευσης. Οι Μαλτέζοι αχθοφόροι παραμερίστηκαν και ήδη στις αρχές του 20ου αιώνα τα αχθοφορικά δικαιώματα κατά κύριο λόγο, είχαν περάσει αποκλειστικά στα χέρια των Μανιατών. Οργανωμένοι οι αχθοφόροι του Πειραιά σε μια ιδιαίτερη «κάστα» εργαζομένων, είχαν καταφέρει να εισπράττουν «δικαιώματα» (κέρδη) ακόμα και από τους επιβάτες που δεν είχαν αποσκευές! Και για μια ομπρέλα που κρατούσε στο χέρι ο επιβάτης, καλείτο να καταβάλει αχθοφορικά δικαιώματα! Αν αυτά δεν καταβάλλονταν, οι Μανιάτες αναλάμβαναν την είσπραξή τους με «Μανιάτικες» μεθόδους… 

Μια τέτοια τακτική ήταν που οδήγησε τα επεισόδια της 12ης Φεβρουαρίου 1906 που άρχισαν από την απαίτηση των Μανιατών να καταβάλλουν οι Κρητικοί επιβάτες τα αχθοφορικά. Οι κρητικοί αρνήθηκαν και η διαφωνία εξελίχθηκε σε «φυλετική» βεντέτα μεταξύ των Κρητικών και των Μανιατών. Όλα ξεκίνησαν όταν ο Μανιάτης αχθοφόρος Ευστάθιος Σαραντέας χτύπησε με μαχαίρι τον κρητικό επιβάτη Γιάννη Πολυμενάκη. Τα πρώτα επεισόδιο έλαβαν χώρα στο "Γιαχνί Σοκάκι" στον Άγιο Σπυρίδωνα αλλά σύντομα οι συμπλοκές απλώθηκαν σε όλο τον Πειραιά. 


Η πόλη αιματοκυλίστηκε με τους Μανιάτες να επιτίθενται σε κρητικά «Στέκια» και το αντίθετο. Υπήρξαν στα επεισόδια εκείνα, που χαρακτηρίστηκαν ως ο «εμφύλιος του Πειραιά», νεκροί και τραυματίες και έληξαν με την επέμβαση του ιππικού και ενόπλων στρατιωτικών σωμάτων που επέβαλαν την απαγόρευση κυκλοφορίας στην πόλη. Αργότερα φυσικά, οι «αρχηγοί» των δύο κοινοτήτων ανέλαβαν να γεφυρώσουν την «έχθρα» που υπήρχε, συνάπτοντας γάμους και κουμπαριές μεταξύ επιφανών οικογενειών.

  

Αγία Σοφία, η εκκλησία των Μανιατών του Πειραιά

Όπως συνέβαινε στον Πειραιά με τις διάφορες ομάδες εποίκων που οικοδομούσαν τον δικό τους ναό, ο οποίος αποτελούσε το κέντρο πολιτισμού και συνάντησής τους έτσι έκαναν και οι Μανιάτες. Οι Κρητικοί για παράδειγμα είχαν στην κορυφή της συνοικίας τους τον Προφήτη Ηλία, οι Υδραίοι τη μεγάλη εκκλησία του Αγίου Νικολάου, οι Χιώτες τον Άγιο Κωνσταντίνο στο κέντρο της πόλης (δίπλα από την Πλατεία Κοραή) κ.ο.κ. 

 

Ο Ι.Ν. Αγίας Σοφίας πριν την ανακαίνιση (πάνω) με κόκκινους θόλους και στη σημερινή ανακαινισμένη μορφή του (κάτω)



Όμοια και οι Μανιάτες του Βώκου απέκτησαν την δική τους εκκλησία που ήταν η Αγία Σοφία. Η κατάθεση του θεμελίου λίθου της εκκλησίας πραγματοποιήθηκε στις 20 Ιουλίου 1898. Η οικοδόμηση της Αγίας Σοφίας Πειραιώς ολοκληρώθηκε δυο περίπου χρόνια αργότερα, όταν στις 20 Αυγούστου 1900 ο νομάρχης Αττικής Καρατζάς επιθεώρησε την εκκλησία για να αποφασίσει την παραλαβή της καθώς είχε επέλθει διαφωνία μεταξύ του δημάρχου Πειραιά Τρύφωνα Μουτζόπουλου (στην δεύτερη θητεία του 1895-1903) και του εργολάβου Ι. Κουρή. Από την διαφωνία αυτή, μεσολαβητής τέθηκε ο νομάρχης ο οποίος αποφάσισε την παραλαβή εκ μέρους του Δήμου Πειραιώς, παρά την άρνηση του Δημάρχου.

Ι.Ν. Αγίας Σοφίας όταν βρισκόταν υπό ανακαίνιση


Εντύπωση προκαλεί η διαφωνία καθώς πρόκειται για μια εκκλησία που ουσιαστικά φέρει το όνομα της συζύγου του Δημάρχου, Σοφίας Μουτζοπούλου. Λέγεται πως η διαφωνία προέκυψε στο τελικό κόστος ανοικοδόμησης που επιβάρυνε υπέρμετρα τον Δήμο (όλες οι εκκλησίες τότε αναγείρονταν δαπάνη της δημοτικής αρχής). Οι εικόνες του Τέμπλου της Αγίας Σοφίας φιλοτεχνήθηκαν από τον ιερέα του ναού Αχίλλειο Κρίθαρη.   

 

Η «τιμή του αδελφού» αιματοκυλεί τον Πειραιά


Η τιμή της αδελφής στη Μάνη ήταν υπόθεση φοβερή. Και συνέχισε να αποτελεί άγραφο ηθικό κανόνα, όχι μόνο στην Μάνη αλλά και στα Μανιάτικα του Πειραιά. Από τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασής τους στον Πειραιά οι Μανιάτες έφεραν στις αποσκευές τους και τα ιδιαίτερα ήθη που τους χαρακτήριζαν και που εφάρμοζαν από παλιά, στα πατρογονικά τους εδάφη. 

 

Την «Τιμή της αδελφής» και τον «γδικιωμό» κοινώς την βεντέτα. Γενικώς όχι μόνο τα εγκλήματα τιμής αλλά και οι άγραφοι νόμοι της εκδίκησης (βεντέτα), δημιουργήθηκαν στη Μάνη κάτω από ειδικές συνθήκες που είχαν να κάνουν με πανάρχαιες καταβολές. Βιβλία ολόκληρα έχουν γραφτεί και ειδικές μελέτες σχετικά με τις καταβολές των μανιάτικων εθίμων.

 

Η άφιξη των Μανιατών κατά κύματα στον Πειραιά κορυφώθηκε σε τέτοιο βαθμό ώστε τελικώς οι Μανιάτες του Πειραιά να είναι αριθμητικώς περισσότεροι από τους Μανιάτες της Μάνης. Όσο οι συνθήκες ζωής στον Πειραιά άλλαζαν, μεταβάλλονταν και τα ήθη όχι μόνο των Μανιατών του Πειραιά και όλων των Μανιατών εν γένει. 

 

Στον Πειραιά ως πλέον σύνηθες μέρος για το στήσιμο ενέδρας (χωσιάς) ήταν η οδός Αιτωλικού, την εποχή φυσικά που ακόμα ήταν ένας κακοτράχαλος χωματόδρομος. 

Η "χωσιά" για τους Μανιάτες δεν είχε το χαρακτήρα της άτιμης ή της άνανδρης πράξης. Αυτό ήταν μια αντίληψη αρχαία με προέλευση από την αρχαιότητα όταν με όμοιο τρόπο οι έφηβοι Σπαρτιάτες εφάρμοζαν την "κρυπτεία". (όλα τα Μανιάτικα έθιμα στο σχετικό άρθρο)


Οδός Αιτωλικού 1938

Η κοινωνική ζωή του Πειραιά άνοιξε διάπλατα τα ερμητικά κλειστά σπίτια της συνοικίας. Στον Πειραιά δεν υπήρχαν πετρόκτιστα καστρόσπιτα, παρά μικρά σπιτάκια αυτοσχέδια κτισμένα και άνθρωποι που αγωνίζονταν σε λιμάνι και εργοστάσια να επιβιώσουν. Απλά για την προσαρμογή αυτή η αλήθεια είναι ότι απαιτήθηκε αρκετός χρόνος. (Περισσότερα στο άρθρο: Δια την τιμή της αδελφής)




 Η «γέννηση» του ΟΛΠ που επιφέρει τον «θάνατο» των αχθοφόρων

Από το 1931 που ιδρύθηκε ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ) οι Μανιάτες ανέλαβαν σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του, εγκαταλείποντας το συνδικάτων αχθοφόρων που παραδοσιακά έλεγχαν. Είχαν εκ των πραγμάτων επεκταθεί καθώς ο ρόλος και η σπουδαιότητα των αχθοφόρων είχε αρχίσει να περιθωριοποιείται.  Είχε ξεκινήσει ένα μεγάλο εκσυγχρονιστικό πρόγραμμα στο λιμάνι όπου προέβλεπε την προσέγγιση όλων των επιβατηγών πλοίων στις προκυμαίες. 

Τόσο τα «βαρκαδιάτικα» όσο και τα «αχθοφορικά» δικαιώματα (κέρδη) περιορίζονταν καθώς ο ρόλος τους περιθωριοποιείτο. Οι Μανιάτες πλέον μορφώνονταν, πολλοί έμποροι και επιστήμονες είχαν αναδειχθεί από τους κόλπους τους. Είχαν την δυνατότητα να καταλάβουν σημαντικές θέσεις στην διοίκηση του Οργανισμού από τις οποίες στη συνέχεια στήριζαν τους συμπατριώτες τους. Η περίφημη φράση που είχε επικρατήσει στον Πειραιά σχετικά με το λιμάνι και τους Μανιάτες, φαίνεται πως ακόμα και σήμερα παραμένει στον Πειραιά δημοφιλής «Εγεννήθη άρρεν, κρατήσατε θέσιν!».

Μάιος 1931 το πλεύρισμα των πλοίων στο λιμάνι σηματοδοτεί την παρακμή των βαρκάρηδων και τον περιορισμό της παντοδυναμίας των αχθοφορικών δικαιωμάτων. Ο έλεγχος των Μανιατών περνά από το σωματείο αχθοφόρων στην ίδια την διοίκηση του νέου Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς που θα ιδρυθεί την ίδια χρονιά. 

Οι Αχθοφόροι του ΟΛΠ την δεκαετία του '60 φέρουν πλέον ομοιόμορφες στολές

1932 - Λάκωνες υποψήφιοι πολιτικοί στον Πειραιά. Η επιτυχία ενός υποψηφίου εξαρτάτο άμεσα από την δυνατότητα εξυπηρέτησης συμπατριωτών του. Η ίδρυση του ΟΛΠ το 1930-31, επέφερε τη μονιμοποίηση περισσοτέρων των 4.500 υπαλλήλων με ένα ποσοστό 70 τοις εκατό εξ αυτών να είναι Λάκωνες! Την περίοδο 1946 - 1950 που ανέλαβε πρόεδρος στον ΟΛΠ ο Νικόλαος Γεννηματάς οι προσλήψεις Μανιατών πολλαπλασιάστηκαν στον οργανισμό. Τότε ήταν που "γεννήθηκε" το περίφημο "Εγεννήθη άρρεν, κρατήσατε θέσιν!".  


Οι αντιδράσεις, συγκρούσεις και έριδες των πολιτικών αντιπάλων στον Πειραιά για τον ΟΛΠ, συχνά προκαλούσαν δημοσιεύσεις στις εφημερίδες όπως η συγκεκριμένη του 1936
 

Τα προβλήματα της Μανιάτικης συνοικίας

Κακοτράχαλοι ανηφορικοί δρόμοι που στο κέντρο τους υπήρχε σκαμμένο στο χώμα ένα λούκι στο οποίο συγκεντρώνονταν τα βρώμικα νερά, ήταν η πρώτη εντύπωση που αποκόμιζε ο επισκέπτης από τα Μανιάτικα μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1930. Η έλλειψη δρόμων δεν ήταν το μεγαλύτερο πρόβλημα. Δεν υπήρχε δίκτυο υπονόμων, τα ακάθαρτα ύδατα δημιουργούσαν εστίες μόλυνσης που με τη σειρά τους αποτελούσαν εστίες μόλυνσης για τους κατοίκους. Δεν υπήρχε δημοτικό ιατρείο, ούτε πόσιμο νερό (ΟΥΛΕΝ). 

Η συνοικία υδροδοτείτο από τα 300 περίπου πηγάδια που οι ίδιοι οι κάτοικοί της είχαν ανοίξει. Είχαν όμως «Αδελφότητα» με την επωνυμία «Λακωνική Αδελφότητα Αθηνών – Πειραιώς» η οποία μεταπολεμικά παράκμασε. Μεγάλη πρόοδος σημειώθηκε την εποχή που Δήμαρχος Πειραιώς ανέλαβε ο πρώτος πρόεδρος του Ολυμπιακού, Μιχάλης Μανούσκος. Δημιούργησε δίκτυο υπονόμων, οι δρόμοι ασφαλτοστρώθηκαν, ιδρύθηκε δημοτικό ιατρείο, σχολεία και πλατείες με δένδρα.

Έργα Δημάρχου Μανούσκου του 1938 στην οδό Ασκληπιού που διέρχεται μπροστά από την εκκλησία Αγία Σοφία Πειραιώς (Αποχετευτικό δίκτυο).

Ο οδός Αγίου Δημητρίου το 1938 πριν την διαμόρφωση οδοστρώματος

Ο εμβληματικός Κινηματογράφος ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑ

Ο Έλληνας μετανάστης Νικόλαος Μάμας με καταγωγή από το Γαλαξίδι, το 1924 έχοντας αποκτήσει χρήματα εγκαταστάθηκε μόνιμα στον Πειραιά όπου επένδυσε μέρος της περιουσίας του σε ακίνητα μεταξύ των οποίων ήταν και το εμβληματικό κινηματοθέατρο «ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑ» στην Αγία Σοφία. 




Απέδωσε στον κινηματογράφο την επωνυμία της περιοχής των Η.Π.Α. όπου εργάστηκε και πρόκοψε και το έκανε διάσημο σε όλη τη συνοικία της Αγίας Σοφίας αρχικά και του Πειραιά στη συνέχεια. Το 1941 πέθανε στον Πειραιά αλλά ενταφιάστηκε στο Γαλαξίδι. Η λειτουργία του κινηματοθεάτρου ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑ είχε προβλεφθεί να ανατεθεί από τον ίδιο τον ευεργέτη  Νικόλαο Μάμα, σε ίδρυμα που θα έφερε την επωνυμία του, το οποίο είχε ως έδρα το Γαλαξίδι που σήμερα όμως ανήκει στον Δήμο Δελφών. Ο ευεργέτης επιθυμούσε τα έσοδα από το «Καλιφόρνια» να βοηθούσαν νέους και νέες του Γαλαξιδίου. 

Το κινηματοθέατρο «ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑ» ολοκληρώθηκε στα τέλη του 1930 και η λειτουργία του ξεκίνησε στις 25 Ιανουαρίου του 1931. 

Στις 19 Μαρτίου 1950 μια ανάφλεξη που προκλήθηκε από υπερθέρμανση στο θάλαμο προβολής στάθηκε αιτία πρόκλησης πυρκαγιάς. Από τον πανικό που δημιουργήθηκε πέθαναν 8 άνθρωποι και άλλοι 26 τραυματίστηκαν. Σήμερα παρότι η λειτουργία του έχει διακοπεί η περιοχή γύρω του αποτελεί το κέντρο της εμπορικής ζωής στα Μανιάτικα.

 

Διαβάστε επίσης:

Η Βεντέτα (γδικιωμός) στα Μανιάτικα του Πειραιά





 

ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ: Ο ΠΕΙΡΑΙΩΤΗΣ ΕΥΠΑΤΡΙΔΗΣ ΤΗΣ ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Ο Κώστας Μαυρόπουλος με μοντέλα της εποχής μπροστά από το ατελιέ του στην οδό Σκουφά 17. Στο ατελιέ της οδού Σκουφά τα δύο αδέλφια έμειναν από το 1958 έως το 1960 εγκαταστάσθηκαν στην οδό Λουκιανού 5 στο Κολωνάκι. Το 1971 εγκαινίασαν στον Πειραιά κατάστημα με νυφικά και βαπτιστικά. 

 

του Στέφανου Μίλεση

Μια εξιστόρηση της ζωής του Κώστα Μαυρόπουλου, αποτελεί επί της ουσίας μια εκστρατεία στα άδυτα της μόδας και της κομψότητας της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Τόσο αυτός όσο και ο αδελφός του Ντίνος, στάθηκαν πρωτοπόροι, σε μια εποχή που ήταν εύκολο να προκληθούν μειδιάματα ή σκυθρωπές ματιές απαξίωσης του έργου και της προσφοράς τους. Σε μια εποχή που επικρατούσε αδιαφορία ως προς το παραγόμενο έργο στο τομέα της υψηλής ένδυσης, είτε λόγω των δύσκολων μεταπολεμικών συνθηκών, κύρια όμως λόγω της ανατολίτικης νωχέλειας και νοοτροπίας που χαρακτηρίζει ένα μεγάλο μέρος των Ελλήνων. 

Οι αδελφοί Μαυρόπουλοι υπήρξαν εκείνοι που καθόριζαν τα υφάσματα, τα χρώματα, τα απογευματινά και τα βραδινά φορέματα, τα σχέδια, τις γραμμές, τις τάσεις. 


Αξίζει ωστόσο να αναφερθεί πως ο Κώστας Μαυρόπουλος ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του από τον Πειραιά όπου έζησε τα παιδικά του χρόνια. Στον Πειραιά εξάλλου ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τον κόσμο της ραπτικής. Αυτή η αγωνιστική του πορεία στην πασαρέλα της ζωής, τίμησε τον ίδιο αλλά και την γενέθλια πόλη του τον Πειραιά. Η πορεία του κατέδειξε για μια φορά ακόμα, πως σε αυτήν την πόλη γεννήθηκαν και ανατράφηκαν άνθρωποι με φιλοδοξίες και οράματα σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δράσης.

Ιστορία με αρχή την Πόλη

Η ιστορία που αφορά στην οικογένεια Μαυρόπουλου αρχίζει από την κορωνίδα των πόλεων, την Κωνσταντινούπολη. Αυτή ήταν η γενέθλια πόλη του παππού του Κώστα Μαυρόπουλου, του Κωνσταντίνου, ο οποίος ήταν ιδιοκτήτης εργοστασίου υποδημάτων. Και αυτός όμως, όπως και χιλιάδες άλλοι Έλληνες της Ιωνίας έφτασαν κάποτε στην Ελλάδα. Ο Κωνσταντίνος  μαζί με την οικογένειά του ίδρυσε στην Ελλάδα ένα εργοστάσιο υποδημάτων συνεχίζοντας την πορεία που είχε πρότερα χαράξει στην Κωνσταντινούπολη.  Με τη γυναίκα του Ευγενία έκαναν 20 παιδιά από τα οποία τα 14 ήταν αγόρια και τα υπόλοιπα 6 τα κορίτσια. Όλα τα αγόρια χάθηκαν στους πολέμους και μόνο ένα σώθηκε, ο Κίμωνας, που ήταν ο πατέρας του Κώστα, που γεννήθηκε στον Πειραιά. 

Από την Αθήνα στον Πειραιά 

Όμως το πώς έφτασε η οικογένεια Μαυρόπουλου στον Πειραιά, αποτελεί ένα ενδιαφέρον κεφάλαιο στην ιστορία της οικογένειας. Ο Κωνσταντίνος ανέλαβε μια πολύ μεγάλη παραγγελία από το στρατό για υποδήματα. Ξόδεψε όλα του τα κεφάλαια για να προμηθευτεί τις απαραίτητες πρώτες ύλες για την κατασκευή τους. Μα όταν έφτασε η ώρα της παραγωγής υπήρξε πολιτική αστάθεια και εκλογές. Καθώς ήταν βασιλόφρονας και τις εκλογές κέρδισαν οι βενιζελικοί, η παραγγελία ακυρώθηκε. Ο Κωνσταντίνος είχε στερηθεί των κεφαλαίων και ουσιαστικά είχε καταστραφεί μέσα σε μια νύχτα. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που συναντούμε τις κομματικές αντιπαραθέσεις να στέκονται αιτία καταστροφής της ελληνικής κοινωνίας και παράγοντας έντονης οπισθοδρόμησης. Τότε ήταν που η οικογένεια Μαυρόπουλου εγκαταστάθηκε στον Πειραιά σε ένα σπίτι της οδού Ναυάρχου Μπίτη σημερινή οδός Καραολή και Δημητρίου, προς την άκρη της που σκαρφαλώνει πάνω στα υψώματα του Προφήτη Ηλία. 

Ο Κώστας Μαυρόπουλος παιδί ακόμα με το σχολικό βιβλίο στο χέρι στην αυλή του σπιτιού του στον Προφήτη Ηλία 

Στο 19ο Δημοτικό Σχολείο Πειραιά. Ο Κ. Μαυρόπουλος είναι στην πρώτη σειρά (κάτω) ο δεύτερος από αριστερά. 

Στην αυλή του Προφήτη Ηλία

Εκεί γεννήθηκε ο πατέρας του Κώστα, ο Κίμωνας Μαυρόπουλος ο οποίος στο επάγγελμα έγινε ναυτικός. Νυμφεύθηκε την Σοφία Στεφανοπούλου η οποία επίσης προερχόταν από ναυτική οικογένεια με καταγωγή από Σύρο και Αμοργό. Έτσι λοιπόν έφτασε ο Κώστας Μαυρόπουλος να γεννηθεί στον Πειραιά  το 1930 σε μια γειτονιά της Καστέλλας. Οι γονείς του την εποχή εκείνη ζούσαν όπως και οι περισσότεροι Πειραιώτες σε σπίτια που έβλεπαν γύρω από μια αυλή. Αυτή ήταν το κέντρο της καθημερινότητάς τους. Ο συνοικισμός της αυλής αποτελούσε τη μικροκοινωνία της προπολεμικής εποχής, όπου οι σύνοικοι συγκεντρώνονταν για να ανταλλάξουν απόψεις, να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον, να προσφέρουν ή να δεχθούν. Μοιράζονταν τις χαρές και τις λύπες και ήταν έτοιμοι να προσφέρουν ένα χέρι βοηθείας. 

Ο Θεόδωρος Καλούδης

Πρώτη επαφή με την ραπτική ήρθε μέσω του Θεόδωρου Καλούδη που υπήρξε ο νονός του. Ο Καλούδης ήταν διακεκριμένος ράπτης στον Πειραιά με εργαστήριο στην οδό Τσαμαδού. Μεγάλος τεχνίτης της ραπτικής που προπολεμικά είχε βραβευτεί στην Βιέννη γιατί έκανε το ακατόρθωτο! 

Έραψε ένα λευκό κοστούμι με μαύρη κλωστή χωρίς αυτή να γίνεται ορατή. Όπως ο Κώστας Μαυρόπουλος περιγράφει στο βιβλίο του «χάρη στο νονό μου ήμουν ο πρώτος στην Ελλάδα που φόρεσε το κοτλέ ύφασμα και το περίφημο σακάκι με σκισίματα». Και η μητέρα του Κώστα, η Σοφία, έραβε στο σπίτι, όπως πολλές γυναίκες έκαναν εκείνη την εποχή, αλλά το περιβάλλον του εργαστηρίου του Θεόδωρου Καλούδη ήταν εκείνο που έφερε για πρώτη φορά τον Κώστα σε επαφή με τον μαγικό κόσμο της μόδας. Παράλληλα όπως τα παιδιά της ηλικίας του πήγαινε στο σχολείο. Τελείωσε το 19ο δημοτικό σχολείο Πειραιά και στη συνέχεια με εξετάσεις εισήχθη στο γυμνάσιο της Ιωνιδείου σχολής. 

Το ναυάγιο του πατέρα του 

Όταν ξέσπασε ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος ο πατέρας του, ο Κίμωνας βρέθηκε να υπηρετεί στο επιταγμένο εμπορικό πλοίο ΧΙΟΣ. Όταν αυτό χτυπήθηκε στα ανοικτά της Εύβοιας από γερμανικά στούκας, βυθίστηκε. Το πλήρωμά του, μεταξύ των οποίων και ο Κίμωνας, έμεινε για περισσότερες από 24 ώρες στη θάλασσα μέχρι να περισυλλεχθεί. Έπαθε πλευρίτιδα που εξελίχθηκε σε φυματίωση και νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο Σωτηρία σχεδόν σε όλη την διάρκεια της κατοχής. Στα μαύρα εκείνα χρόνια της κατοχής η μητέρα του Σοφία, η οποία μέχρι τότε ήταν νοικοκυρά, αναγκάστηκε να βγει στην εργασία πιάνοντας δουλεία στα Σιλό του λιμανιού στο τμήμα διαλογής της πατάτας. 

Οι γονείς του Κώστα Μαυρόπουλου, Κίμωνας και Σοφία

1933. Ο Κώστας παιδί στην αγκαλιά το ναυτικού πατέρα του Κίμωνα, στο λιμάνι του Πειραιά. Ο πατέρας του σε όλη την διάρκεια της κατοχής θα βρεθεί νοσηλευόμενος στο "Σωτηρία" εξαιτίας ναυαγίου που προκλήθηκε από γερμανικά αεροπλάνα Στούκας, που επέδραμαν στο εμπορικό πλοίο ΧΙΟΣ όπου ήταν ναυτολογημένος. 

Σάκους για τους νεκρούς Γερμανούς στρατιώτες

Καθώς όμως όπως αναφέραμε γνώριζε να ράβει, έπιασε δουλειά στην Αθήνα σε εργαστήρια όπου κατασκεύαζαν σάκους για τους νεκρούς Γερμανούς στρατιώτες. Κάθε μέρα, πριν ακόμα ξημερώσει, η μητέρα του ανέβαινε σε ένα καμιόνι που μετέφερε τις κουραμάνες για τους Γερμανούς στην Αθήνα και πήγαινε στο Σύνταγμα όπου βρίσκονταν τα ραφεία. Στο μεσημεριανό της διάλειμμα ανέβαινε πεζοπορώντας στο νοσοκομείο Σωτηρία για να δει τον σύζυγό της Κίμωνα όπου νοσηλευόταν φυματικός και στη συνέχεια με τον ίδιο τρόπο κατέβαινε στο Σύνταγμα για να συνεχίσει την εργασία της μέχρι αργά το βράδυ όπου επέστρεφε και πάλι στον Πειραιά. Ο Κώστας Μαυρόπουλος, που την εποχή εκείνη πήγαινε στην Ιωνίδειο, δεν μπορούσε να μείνει αδιάφορος. Διέκοψε τη φοίτησή του και γράφτηκε στο νυκτερινό γυμνάσιο του Πειραϊκού Συνδέσμου προκειμένου να έχει τα πρωινά ελεύθερα. Η πρώτη δουλειά που έπιασε ήταν να κάνει τα θελήματα, στην Επισκοπή του Πειραιά και συγκεκριμένα στον Επίσκοπο πατέρα Γεώργιο Πάτση. 

Τα χρήματα που εξοικονομούσε τα προσέφερε στην μητέρα του. Εκείνη την εποχή μάλιστα έφτασε και στα σκαλοπάτια του Δημοτικού Θεάτρου, εντός του οποίου σήμερα βρισκόμαστε στην παρουσίαση του βιβλίου του. Η ζωή για μια φορά ακόμα μας εκπλήσσει με τα μυστικά που αποκαλύπτει στο πέρασμα των χρόνων. Μεταπολεμικά οι συνθήκες βελτιώθηκαν και ο Κώστας συνέχισε το σχολείο. 

Η υιοθεσία του Ντίνου

Η κυριακάτικη βόλτα στο Πασαλιμάνι, στο «νυφοπάζαρο» όπως το έλεγαν τότε, αποτελούσε μια συνήθεια του ίδιου, όπως και πολλών νέων της εποχής. Επαγγελματικά ο πατέρας του ώθησε τον Κώστα να γίνει ναυτικός. Γράφτηκε στη Σχολή Εμποροπλοίαρχων Σπετσών και το 1951 πραγματοποίησε το πρώτο του ταξίδι ως δόκιμος πλοίαρχος με προορισμό την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Εκεί γνώρισε έναν παράξενο άνθρωπο τον Ρενέ, ο οποίος του περιέγραψε την πορεία της ζωής του. Μια πορεία τελείως διαφορετική από εκείνη που φαινόταν πως είχε χαράξει την εποχή εκείνη. Και πραγματικά έκτοτε τα πάντα άλλαξαν. Το 1952 ο πατέρας του υιοθέτησε ένα παιδί, τον Ντίνο, που αντιμετώπιζε πολλές δυσκολίες και χρειαζόταν βοήθεια. Ο Ντίνος προερχόταν από μια φτωχή οικογένεια και για το λόγο αυτό εργαζόταν από την παιδική του ηλικία. Έκανε τις εξωτερικές δουλειές σε ένα κοσμηματοπωλείο και έμαθε να δένει τα μαργαριτάρια και να ταιριάζει τους πολύτιμους λίθους. 

Τα αδέλφια Κώστας και Ντίνος. Στη μνήμη του  Ντίνου του "κεντητή της νύχτας" αφιέρωσε ο Κώστας Μαυρόπουλος το βιβλίο του.  

Από την αυλή του Προφήτη Ηλία στα μεγάλα σαλόνια

Από τότε ο Κώστας και ο Ντίνος έγιναν αχώριστοι και όταν ο Κώστας επέστρεψε από την Γαλλία όπου είχε πάει για σπουδές άνοιξαν τον δικό τους οίκο μόδας. Για τη θριαμβευτική πορεία που ακολούθησε είμαι σίγουρος ότι θα αναφερθούν οι επόμενοι ομιλητές. Τα δύο φτωχόπαιδα από τον Πειραιά κατάφεραν να εντυπωσιάσουν όλους τους κοσμικούς κύκλους της Αθήνας και να φτάσουν μέχρι να ντύνουν μέχρι και μέλη της βασιλικής οικογένειας. Κάτι στο οποίο θέλω να σταθώ ιδιαίτερα ήταν η ευαισθησία των δύο αδελφών σε θέματα των παιδιών. 

Κώστας Μαυρόπουλος: Ο Πειραιώτης μαέστρος του ψαλιδιού 


Το φιλανθρωπικό τους έργο

Βάπτισαν εξήντα οκτώ παιδιά και έκαναν δώρο σε όλα τον ίδιο βαπτιστικό σταυρό σε σχέδιο του Ντίνου για να μπορούν να αναγνωρίζονται μεταξύ τους όταν μεγαλώσουν. Όμοια συμμετείχαν σε φιλανθρωπικές εκδηλώσεις ιδιαίτερα όταν αφορούσαν παιδιά με ειδικές ανάγκες ή καρκίνο και για το λόγο αυτό τιμήθηκαν από την Αντικαρκινική εταιρεία, από την Ακαδημία Αθηνών και από τα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων και Ρωσίας. Κλείνοντας τη δική μου παρουσίαση θα ήθελα να αναφερθώ στο γεγονός πώς μεταξύ των εκατοντάδων διακρίσεων που έλαβαν οι αδελφοί Μαυρόπουλοι για την κοινωνική τους προσφορά συγκαταλέγεται και η Φιλολογική Στέγη Πειραιώς που το 2019  δια του Δημάρχου Πειραιά Γιάννη Μώραλη επέδωσαν τιμητική διάκριση στον Κώστα Μαυρόπουλο τον μεγαλύτερο Πειραιώτη σχεδιαστή μόδας που αποτέλεσε πραγματικό πρεσβευτή της πόλης μας στον απαιτητικό και δύσκολο τομέα αυτής της τέχνης.

Ο Δήμαρχος Πειραιά Γιάννης Μώραλης βράβευσε το 2019 τον Πειραιώτη μόδιστρο Κώστα Μαυρόπουλο, ύστερα από εισήγηση του Διοικητικού Συμβουλίου της Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς.


Από την παρουσίαση του βιβλίου "Από το μάτι της βελόνας" του Κώστα Μαυρόπουλου, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς






 

Αξίζει να σημειωθεί πως το βιβλίο του Κώστα Μαυρόπουλου "Από το μάτι της βελόνας" διανεμήθηκε δωρεάν σε όλους τους παρευρισκόμενους στην παρουσίασή του, στο φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιώς.


Έλενα Σπανού: Η "μούσα" του Μαυρόπουλου. Πρώην μοντέλο και νυν εικαστικός


"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"