Το ήθος του Κυρ-Δημητράκη και μια αναπόφευκτη σύγκριση με το σήμερα

 

του Στέφανου Μίλεση

Ο Πορφύρας αγαπήθηκε από τους κατοίκους της Φρεαττύδας πρώτα ως άνθρωπος κι ύστερα ως ποιητής. Απόδειξη πως τον λάτρεψαν ακόμα και εκείνοι που δεν γνώριζαν ποιος ήταν στην πραγματικότητα. Διότι στην Φρεαττύδα όλοι τον γνώριζαν με το πραγματικό του όνομα που ήταν Δημήτριος Σύψωμος.

Ήταν τόσο μετριόφρων που ακόμα κι όσοι γνώριζαν για τον Κυρ-Δημητράκη που γράφει ποιήματα δεν τον συσχέτιζαν με τον ήδη αναγνωρισμένο ποιητή Λάμπρο Πορφύρα. Χαρακτηριστικό ήταν το παρακάτω επεισόδιο. Μια κυρία της Φρεαττύδας τον πλησίασε και του ζήτησε να της δώσει κανένα ποίημα.

«Καλέ Κύριε Δημητράκη δώστε και σε μένα να διαβάσω από τα ποιήματα που γράφετε» του λέει μια μέρα.

Και τότε ο Πορφύρας της έδωσε τις «ΣΚΙΕΣ».

«Μα αυτά είναι του Πορφύρα, δεν είναι δικά σας» του είπε η κυρία.
Και εκείνος απάντησε: «Μόνο του Πορφύρα έχω…» και η γυναίκα έφυγε αμίλητη νομίζοντας πως ο Κυρ-Δημητράκης την κορόιδευε.

Διότι ο Πορφύρας ήταν ως άνθρωπος μετριόφρων, σεμνός και κύρια ηθικός. Δεν είναι διόλου τυχαίο που όσοι στη ζωή τους ήταν έντιμοι, ηθικοί, όσοι δεν δίσταζαν να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, αναδείχθηκαν σε σπουδαίους καλλιτέχνες, λογοτέχνες, ιστορικοί ή κοινωνικοί συγγραφείς. Το ήθος αν και βασικό στοιχείο της κοινωνικής ζωής, δεν αποτελεί προϋπόθεση για μια πετυχημένη πορεία σε πολλά επαγγέλματα της εποχής μας. Μπορεί κάποιος να συναντήσει πολιτικούς, λογιστές, μηχανικούς, μαραγκούς κ.α. που να έχουν σταδιοδρομήσει στον τομέα τους αλλά να στερούνται ήθους. Όμως στη λογοτεχνία, στη συγγραφή γενικότερα, όσοι αρέσκονται να στέκονται μόνο στον τομέα με τον οποίο καταπιάνονται, αν στερούνται ήθους δεν θα προκόψουν. 

Η ενσυναίσθηση, η ικανότητα δηλαδή να αντιλαμβάνεσαι, να κατανοείς τη συμπεριφορά του συνανθρώπου σου, η έντιμη συναναστροφή, η εκδήλωση συναισθημάτων, η τιμιότητα του χαρακτήρα, αποτελούν θεμελιώδεις παράγοντες για έναν λογοτέχνη. Θα μας πλήγωνε αφάνταστα αν μαθαίναμε για κάποιον αγαπημένο μας ποιητή, πεζογράφο ή συγγραφέα ότι στην προσωπική του ζωή ήταν άνθρωπος στεγνός, ρηχός από αισθήματα, άνθρωπος που δεν συμπονούσε, που δεν στεκόταν παρηγορητικός στον πόνο του άλλου, που δεν προσέτρεχε στην δυστυχία και στη φτώχια του άλλου. Οι συγγραφείς που απευθύνονται στον κόσμο και καταγράφουν τον παλμό του δεν πρέπει ποτέ να είναι κοινωνικοί τυχοδιώκτες, ανταγωνιστικοί, ζηλόφθονες, φιλοχρήματοι, εκδικητικοί, όταν είναι αδιάφοροι στον πόνο, αναίσθητοι στη δυστυχία, όταν συμβιβάζονται με το κακό. Όσοι ανήκουν σε αυτές τις κατηγορίες κι αν ακόμα καταφέρουν να συντάξουν προτάσεις, θα γίνουν κειμενογράφοι μα ποτέ συγγραφείς.

Οι συγγραφείς θα πρέπει να αγαπούν και να αγαπιούνται, να συμπονούν και να συμπάσχουν, να οργίζονται με το κακό και να υπερασπίζονται για το αγαθό, να μάχονται, να πονάνε, να αισθάνονται, να κλαίνε. Των λογοτεχνών τα μάτια θα πρέπει να είναι σχεδόν πάντα δακρυσμένα. Μα κύρια όμως να έχουν ήθος.

(Απόσπασμα από την παρουσίαση της ποιητικής συλλογής της Σοφίας Μαρκοζάνη "Κοιτάζω τον ήλιο" που πραγματοποιήθηκε το 2018 στον Πειραϊκό Σύνδεσμο).