ΜΠΕΛΛΑ ΣΜΑΡΩ. Η ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΗΣ ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

 


του Στέφανου Μίλεση


Την περίοδο της κατοχής μεσουράνησε μια γυναίκα που είχε ήδη αναδειχθεί σε επώνυμη χορεύτρια του θεάτρου. Αυτή ήταν η Μπέλλα Σμάρω. Ο Δημήτρης Γατόπουλος στο βιβλίο του «Ιστορία της κατοχής» (Εκδοτικός Οίκος «Μέλισσα»), μας τροφοδοτεί με πολλές πληροφορίες για αυτήν. Η Μπέλλα Σμάρω εμφανίστηκε στην Ελλάδα κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1930 ως πετυχημένη χορεύτρια με διεθνή καλλιτεχνική προϋπηρεσία σε Αγγλία, Γαλλία και Ιταλία. Ο Μιχάλης Ροδάς, γνώστης της θεατρικής και καλλιτεχνικής κίνησης εκείνης της περιόδου κατέγραψε για την Μπέλλα Σμάρω αμφιβολίες για την καταγωγή της «… την διεκδικούν η Συρία και ο Βόσπορος μα επικρατέστερη μου φαίνεται πως είναι η Κωνσταντινούπολη. Δεν είναι γνωστόν αν είναι απόλυτα ελληνικής καταγωγής…».




Κατά τον Ροδά, η Μπέλλα Σμάρω είχε περισσότερες πιθανότητες να ήταν Αρμένισα και λιγότερο Ελληνίδα της Ανατολής. Αφού εμφανίστηκε ως χορεύτρια σε διάφορα κέντρα της Κωνσταντινούπολης και της Συρίας, βρέθηκε στην Ευρώπη όπου σημείωσε επιτυχίες στα πιο αριστοκρατικά καμπαρέ. Ως προς την εξωτερική της εμφάνιση ήταν μετρίου αναστήματος, μελαχρινή, με εξωτικά μάτια και συναρπαστικό σώμα κι όταν χόρευε μάγευε τους άνδρες. Με τέτοια προσόντα δεν άργησε να σταδιοδρομήσει στο κέντρο «Όασις» Ζαππείου. Ακολούθησαν εμφανίσεις την περίοδο της κατοχής στην Εθνική Λυρική Σκηνή όπου χόρεψε στην «Εύθυμη Χήρα» το Λέχαρ.

Κάθε βράδυ που η Μπέλλα Σμάρω έπαιζε στην σκηνή την «Εύθυμη χήρα», ένας Ιταλός αξιωματικός την περίμενε να τελειώσει για να βγουν μαζί. Επρόκειτο για τον Ιταλό υπολοχαγό Ερνέστο Μαρκέζι που υπηρετούσε στην ιταλική επιμελητεία της Αθήνας. Ο Μαρκέζι έκανε παρέα με τον γιο ιδιοκτήτη μεγάλου ξενοδοχείου της Αθήνας και σύχναζε στο μπαρ του ξενοδοχείου. Εκεί γνώρισε την Μπέλα Σμάρω και την ερωτεύθηκε με πάθος. Η Μπέλα Σμάρω όμως μη αντιλαμβανόμενη τα αισθήματά του, σύντομα τον κατέστησε νευρικό και ζηλότυπο. Τα μεταξύ τους φραστικά επεισόδια ήταν συχνά και έντονα. Ένα βράδυ όπως όλα τα προηγούμενα ο Μαρκέζι εμφανίστηκε και πάλι στο θέατρο για να συναντήσει την Μπέλλα Σμάρω. Όμως όταν αυτή εξήλθε από το καμαρίνι της, του είπε πως είχε κανονίσει να βγει με φίλες της για να παίξουν χαρτιά. Τότε ο Μαρκέζι έβγαλε το περίστροφό του και αφού την πυροβόλησε τρεις φορές στην κοιλιακή χώρα, έστρεψε το περίστροφό του στο κεφάλι του και αυτοκτόνησε!...

Ιταλοί στρατιώτες παρελαύνουν μπροστά από το Μνημείο Αγνώστου Στρατιώτη

Η Μπέλλα Σμάρω μεταφέρθηκε ετοιμοθάνατη στην κλινική Γερουλάνου στην οδό Χαριλάου Τρικούπη. Το περιστατικό της Μπέλλας γρήγορα δημοσιεύθηκε στον κατοχικό τύπο και όλοι οι Έλληνες τότε πληροφορήθηκαν πως η χορεύτρια διατηρούσε σχέσεις με άνδρα των κατοχικών δυνάμεων που υπηρετούσε μάλιστα στην επιμελητεία. Οι εφημερίδες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ο Μαρκέζι αυτοκτόνησε όχι από έρωτα, αλλά επειδή η Μπέλλα τον είχε παρασύρει σε οικονομικές ατασθαλίες με την υπηρεσία του. Οι Ιταλοί από την πλευρά τους ισχυρίζονταν πως ο αξιωματικός τους, ουδέποτε αυτοκτόνησε αλλά παραδόθηκε σε αυτούς και τον μετέφεραν στην Ιταλία υπό κράτηση. Κανείς δεν έμαθε το λόγο και τελικώς επικράτησε να λέγεται πως ο Ιταλός είχε ξοδέψει χρήματα της επιμελητείας δηλαδή χρήματα που είχε υπεξαιρέσει.

Ιταλικές δραχμές 1941


Όλα έδειχναν πως η Μπέλλα Σμάρω θα έχανε τη ζωή της από ακατάσχετη αιμορραγία. Χαροπάλευε για μέρες ενώ κάποια στιγμή κυκλοφόρησε στην Αθήνα η είδηση πως πέθανε! Ο χειρούργος Σμπαρούνης – Τρίκορφος, ένας από τους διαπρεπέστερους ιατρούς της εποχής, ήταν εκείνος που της έσωσε τη ζωή. Ο ιατρός εγκαταστάθηκε στην κυριολεξία στην κλινική Γερουλάνου παρακολουθώντας από κοντά την χορεύτρια. Για να απομακρυνθεί ο κίνδυνος χρειάστηκε να περάσουν οκτώ μήνες! Έγιναν αλλεπάλληλες εγχειρήσεις στην κοιλιά για να καταφέρει η Μπέλλα Σμάρω να επανέλθει στη ζωή.

Όμως όταν η Μπέλλα Σμάρω διέφυγε του κινδύνου η περιπέτεια με τον Ιταλό εραστή είχε θέσει το όνομά της σε κίνδυνο καθώς φαινόταν πως ενώ οι Έλληνες πέθαιναν και στήνονταν στους τοίχους των εκτελεστικών αποσπασμάτων, εκείνη διασκέδαζε με άνδρες των δυνάμεων κατοχής. Μετά την έξοδό της από την κλινική η Μπέλλα έκανε την πρώτη της εμφάνιση στο θέατρο «ΡΕΞ». Μερικοί πίστεψαν πως ο κόσμος θα την αποδοκίμαζε λόγω της σχέσης που διατηρούσε με τον Ιταλό. Αλλά ο κόσμος γέμισε το θέατρο και τη χειροκρότησε και την υποδέχθηκε θερμά. Ο Ροδάς κατέγραψε ότι ο κόσμος την εποχή εκείνη ήταν ανεκτικός σε σχέσεις «ευκαιρίας» που πολλές γυναίκες έκαναν για να επιβιώσουν. 

(Πάνω και κάτω) Αποχώρηση Ιταλών μετά τη συνθηκολόγηση


Στη συνέχεια εμφανίστηκε και στο «Λυρικό» σε μια επιθεώρηση του θεατρικού συγκροτήματος της Σοφίας Βέμπο. Μετά την έξοδο από το νοσοκομείο η Μπέλλα σύναψε σχέσεις με τον Πρόδρομο Νικολαΐδη ένα αμφιλεγόμενο πραγματικά άτομο. Κι αυτό διότι ο αδελφός του, ο Περικλής Νικολαΐδης υπηρετούσε στην γερμανική αντικατασκοπεία, σκοτώνοντας ανεξέλεγκτα αλλά και πλουτίζοντας από στήνοντας καζίνο και χαρτοπαικτικές λέσχες ανά την επικράτεια (συμπεριλαμβανομένου του Νέου Φαλήρου, στα δύο μεγάλα ξενοδοχεία όπου είχαν εγκατασταθεί Γερμανοί). 

Σε κάθε περίπτωση η Μπέλλα διέμενε τότε με τον Πρόδρομο Νικολαΐδη στην οδό Δεριγνί 6, στέκι που το χρησιμοποιούσε ο Περικλής για τις διάφορες εγκληματικές δραστηριότητές του. Το πραγματικό σπίτι της Μπέλλας βρισκόταν στην οδό Πινδάρου στη ρίζα του Λυκαβηττού, που η ίδια όμως φοβόταν να χρησιμοποιήσει ύστερα από την δημοσιοποίηση της περιπέτειάς της με τον Ιταλό. Στο σπίτι της οδού Δεριγνί την ίδια εποχή σύχναζε και η Τάντα Βάλιτς, επίσης γνωστή χορεύτρια της κατοχής, που εμφανιζόταν στα κέντρα του Νικολαΐδη χορεύοντας γυμνή, εφαρμόζοντας στην πράξη τη Νέα Εποχή που ονειρεύονταν να εγκαθιδρύσουν οι Γερμανοί στην κατεχόμενη Ευρώπη.

Όταν ο πόλεμος τελείωσε την θέση των Ιταλών και των Γερμανών στα διάφορα κοσμικά νυκτερινά κέντρα κατέλαβαν οι άνδρες των συμμαχικών δυνάμεων. Η Μπέλλα Σμάρω έκανε δεσμό με έναν Αμερικανό Ταγματάρχη, ο οποίος κάθε βράδυ σκόρπιζε τριαντάφυλλα και γαρύφαλλα στο κέντρο “Όασις” στο οποίο είχε επιστρέψει η χορεύτρια. Ο Αμερικανός Αξιωματικός τελικά τη ζήτησε σε γάμο με την προϋπόθεση όμως ότι θα μετανάστευαν στις ΗΠΑ. Η Μπέλλα δέχθηκε. Ακολούθησε η τελευταία αποχαιρετιστήρια εμφάνισή της στο αθηναϊκό κέντρο «Μαϊάμι». Η Μπέλλα Σμάρω χόρεψε το γνωστό βαλς «του Δουνάβεως» και αμέσως μετά έγινε η γαμήλια τελετή. Αυτή ήταν η τελευταία παρουσία της στην Ελλάδα και η τελευταία αναφορά των ελληνικών εφημερίδων για εμφανίσεις της σε σκηνές. 

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 οι εφημερίδες την ανέσυραν στη μνήμη εκείνων που την είχαν προλάβει την κατοχή, με αφιερώματα σε συνέχειες γύρω από τις περιπέτειές της. Ο μυθικός βίος της συνεχίστηκε αργότερα και στις ΗΠΑ όχι μόνο με τις εμφανίσεις της αλλά και διότι καταπιάστηκε με τις επιχειρήσεις του συζύγου της. Για την καταγραφή της ζωής της δεν αρκεί μια μόνο ιστορία. Χρειάζονται πολλές, όπως οι συνέχειες που κυκλοφορούσαν στις εφημερίδες της δεκαετίας του ’60 με τις περιπέτειές της.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"