Το ΧΑΪ ΛΑΪΦ με το Μέγαρο των αδελφών Παπακώστα

 

του Στέφανου Μίλεση

 

Την δεκαετία του 1890 οικοδομήθηκε στην Πλατεία Κοραή κτήριο ιδιοκτησίας των αδελφών Παπακώστα. Μόλις αυτό ολοκληρώθηκε οι αδελφοί Παπακώστα μετέφεραν το ιδιωτικό σχολείο Θηλέων (Παρθεναγωγείο) που λειτουργούσε σε διάφορα μισθωμένα κτήρια στο ιδιόκτητο πλέον μέγαρό τους επί της Πλατείας Κοραή. 

1894 - Η αναγγελία μεταφοράς του Παρθεναγωγείου των αδελφών Παπακώστα συνοδεύεται από την ανωτέρω φωτογραφία του κτηρίου

Η μεταφορά του του σχολείου πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 1894. Μέχρι τότε το Παρθεναγωγείο των αδελφών Παπακώστα λειτουργούσε στο κτήριο Ζαρόκωστα που είχε πρόσοψη στην οδό Φίλωνος αλλά είσοδο από την οδό Νοταρά. Το παρθεναγωγείο των αδελφών Παπακώστα είχε γενικώς πολλές μετεγκαταστάσεις. Είχε λειτουργήσει και στο Μέγαρο Κολοσούκα έναντι του Ι.Ν. Αγίου Κωνσταντίνου. Μάλιστα εκπαιδευτικός στο Παρθεναγωγείο των αδελφών Παπακώστα διετέλεσε και ο ιστορικός του Πειραιά Ιάκωβος Δραγάτσης. Η ανέγερση των αδελφών Παπακώστα ιδιόκτητου μεγάρου έδωσε τέλος στις περιπέτειες μετακινήσεων και ενοικιάσεων κτηρίων.

1894 -  αναγγελία μεταφοράς Παρθεναγωγείου στο κτήριο της Πλατείας Κοραή

1917 - Αναγγελία λειτουργίας Γυμνασίου θηλέων

Από τις αρχές του 20^ου αιώνα στον ισόγειο χώρο του κτηρίου λειτούργησε το ζαχαροπλαστείο ΧΑΪ ΛΑΪΦ. Η ονομασία προήλθε από το ΧΑΪ ΛΑΪΦ της Πλατείας Συντάγματος το οποίο θεωρείτο ένα από τα αριστοκρατικά κέντρα των Αθηνών του επιχειρηματία Γεωργίου Ζαβορίτη. Ο ίδιος επιχειρηματίας άνοιξε δεύτερο κέντρο στο Νέο Φάληρο που σημείωσε εξίσου μεγάλη επιτυχία. 

Όταν ο Καβάφης το 1901 έφτασε με πλοίο στο Νέο Φάληρο, έμεινε στο ξενοδοχείο του Παπά (Grand Hotel). Ωστόσο επισκέφθηκε τον κοντινό Πειραιά και δεν παρέλειψε στο ημερολόγιό του να αναφερθεί στο ΧΑΪ ΛΑΪΦ. Έγραψε σχετικά: 

«Με το τραίνο είναι δέκα λεπτά ο Πειραιάς, αλλά και το τραμ είναι η στάση κοντά στο ξενοδοχείο και σταματά στην οδό Σωκράτους! Χθες είδαμε στο Τραμ τον Γιαννόπουλο. Μας πήρε και μας πήγε στο ζαχαροπλαστείο ΧΑΪ ΛΑΪΦ (High Life). Είχε μέσα και μπιλιάρδο, ήπιαμε αναψυκτικά μαζί του. Τι ωραίες μονοκατοικίες! Οι δρόμοι όλοι οδηγούν στη θάλασσα!». 

Το 1925 ο κινηματογράφος που λειτούργησε στο ισόγειο προτίμησε να λάβει την ίδια ονομασία του ζυθοπωλείου, μιας και ως φίρμα είχε γίνει ήδη γνωστή. Την ίδια χρονιά (1925) στο ισόγειο του κτηρίου λειτούργησε ένα ακόμα καφενείο με την επωνυμία Ρουαγιάλ!

Οκτώβριος 1966 - Χάι Λάϊφ ταινία "Η Βίβλος"

Στις 24 Ιουνίου 1934 η επιχείρηση του ζυθοπωλείου ΧΑΪ ΛΑΪΦ πέρασε στην ιδιοκτησία του Χρήστου Ντογιάκου που διατήρησε την αρχική επωνυμία αλλά το μετέτρεψε σε μπαρ – ζαχαροπλαστείο. Το ΧΑΪ ΛΑΪΦ άλλαξε χαρακτήρα επί Ντογιάκου και ουσιαστικά απέκτησε τη φήμη που το συνοδεύει μέχρι και τις μέρες μας. Συνέχιζε να προσφέρει μπύρες αλλά προσέθεσε κρασιά, ούζο και ρακί συνοδεία εκλεκτών μεζέδων. Έτσι το ΧΑΪ ΛΑΪΦ έχασε το χαρακτήρα του ζαχαροπλαστείου και απέκτησε περισσότερο το χαρακτήρα το μεζεδοπωλείου. 

Στις 7 Ιουλίου του 1937 ο Δήμος Πειραιώς μίσθωσε το κτήριο των αδελφών Παπακώστα προκειμένου να στεγάσει το Πρωτοδικείο Πειραιώς. Έκτοτε το ΧΑΪ ΛΑΪΦ έγινε το κέντρο συνάθροισης των δικηγόρων του Πειραιά. Μέχρι τότε το Πρωτοδικείο συστεγαζόταν μαζί με άλλες δικαστικές υπηρεσίες στο απέναντι από το Μέγαρο Παπακώστα κτήριο που σήμερα βρίσκεται το Δημαρχείο Πειραιώς και παλαιότερα το Πρώτο και για μικρό διάστημα Δεύτερο Γυμνάσιο Πειραιώς καθώς και η Δημοσυντήρητη επαγγελματική σχολή θηλέων. 

Το κτήριο των αδελφών Παπακώστα στην Πλατεία Κοραή το 1936

Στην κατοχή στο Μέγαρο Παπακώστα εγκαταστάθηκαν γερμανικές υπηρεσίες όπως άλλωστε συνέβη με όλα τα μέγαρα του Πειραιά άλλα το πρωτοδικείο συνέχιζε τη λειτουργία του όπως και το ΧΑΪ ΛΑΪΦ στο ισόγειο χώρο του. 

Στη σύγχρονη εποχή το κτήριο ανήκε στην ιδιοκτησία του Κ.Κ.Ε. Γνώριμη άλλωστε σε όλους τους Πειραιώτες η τεράστια επιγραφή που δέσποζε στη πρόσοψή του. Μάλιστα ο Δήμος Πειραιά είχε απαιτήσει την αφαίρεσή της. Προσωπικά πρόλαβα το Μέγαρο των αδελφών Παπακώστα την δεκαετία του ’80 καθώς ήμουν θαμώνας τόσο του Corfu bar όσο και του κινηματογράφου ΧΑΪ ΛΑΪΦ. Στην πρώτη φωτογραφία της ανάρτησης έχει απαθανατιστεί ο κινηματογράφος να παρουσιάζει το έργο "Βίκτωρ και Βικτώρια". Ήταν το 1982 όταν ο Γρηγόρης Ξανθός φωτογράφισε το Μέγαρο των αδελφών Παπακώστα. Ωστόσο όλες οι φωτογραφίες του ανέβηκαν σε βάση δεδομένων για τα διατηρητέα του Πειραιά με ημερομηνία 1997. Σχετική ανάρτηση για τις φωτογραφίσεις του Γρηγόρη Ξανθού σε ανάρτηση του 2012, εδώ. Είχα συνάντηση έξω από τον κινηματογράφο όταν είδα κάποιον να φωτογραφίζει τα κτήρια. Μου φάνηκε παράξενο τότε! 

Ο κινηματογράφος ΧΑΪ ΛΑΪΦ αποτελούσε τον έναν από τους τρεις κινηματογράφους που λειτουργούσαν στο κέντρο της πόλης. Οι άλλοι δύο ήταν το ΣΙΝΕΑΚ και το ΑΤΤΙΚΟΝ. Οι υπόλοιποι κεντρικοί κινηματογράφοι του Πειραιά λειτουργούσαν στο Πασαλιμάνι και το ΖΕΑ στη Χαριλάου Τρικούπη. Αυτά όμως την δεκαετία του '80. Άλλες εποχές, άλλοι άνθρωποι, άλλα ήθη...

 

Διαβάστε επίσης:

Τα Νεοκλασικά του Πειραιά σε φωτογράφηση Γρηγόρη Ξανθού το 1997

Ο Καβάφης ταξιδιάρικο πουλί στον Πειραιά στις αρχές του 20ου αιώνα.